Bharatiya Janata-flokkurinn
(stundum þytt sem
Indverski þjoðarflokkurinn
[1]
), skammstafað
BJP
, er
indverskur
stjornmalaflokkur
sem hefur farið fyrir rikisstjorn Indlands fra arinu 2014. Flokkurinn er hægriflokkur sem aðhyllist
hinduska
þjoðernishyggju
. Flokkurinn hefur fra stofnun sinni haft nain tengsl við hindusku sjalfboðahernaðarsamtokin
Rashtriya Swayamsevak Sangh
(RSS). Arið 2019 var BJP fjolmennasti stjornmalaflokkur i heimi.
[2]
Bharatiya Janata-flokkurinn a rætur að rekja til arsins 1951, þegar
Syama Prasad Mookerjee
stofnaði hindusku þjoðernishreyfinguna
Bharatiya Jana Sangh
i andstoðu við
veraldarsinnaða
stjornarstefnu
Indverska þjoðarraðsins
. Gjarnan var litið a Bharatiya Jana Sangh sem stjornmalaarm sjalfboðahernaðarhreyfingarinnar
Rashtriya Swayamsevak Sangh
(RSS), sem beitti ser fyrir vernd hinduskrar þjoðernisimyndar Indlands gagnvart
muslimum
, islamska nagrannarikinu
Pakistan
og gagnvart veraldarhyggju forsætisraðherrans
Jawaharlals Nehru
.
[3]
Arið 1952 vann Bharatiya Jana Sangh aðeins þrju sæti a
Lok Sabha
, neðri deild indverska þingsins, og flokkurinn var afram a utjaðri indverskra stjornmala til arsins 1967, þegar hann gekk i nokkrar fylkisstjornir i samstarfi við aðra flokka. I kosningabandalogum við aðra flokka gat Bharatiya Jana Sangh þo ekki framkvæmt rottækustu stefnumal sin.
[4]
Arið 1975 lysti
Indira Gandhi
forsætisraðherra yfir
neyðarastandi
og let i reynd afnema lyðræði a Indlandi timabundið. Neyðarlogin leiddu til fjoldamotmæla sem hinduskir þjoðernissinnar toku meðal annars þatt i. I aðdraganda þingkosninga arið 1977 gengu ihaldsmenn og rottækir vinstrimenn i kosningabandalag gegn forsætisraðherranum og mynduðu með ser
Janataflokkinn
svokallaða.
[4]
Bharatiya Jana Sangh var meðal flokkanna sem gengu i þessa breiðfylkingu stjornarandstoðunnar. Janataflokkurinn vann kosningarnar en bratt varð hugmyndafræðilegur agreiningur milli aðildarflokkanna oyfirstiganlegur. Arið 1980 klofnaði Janataflokkurinn og boðað var til nyrra kosninga.
Meðal margra flokka sem stofnaðir voru upp ur upplausn Janataflokksins var Bharatiya Janata-flokkurinn. Flokksmennirnir litu sumir a BJP sem beint framhald af Bharatiya Jana Sangh, sem leið formlega undir lok við samrunann i Janataflokkinn arið 1977. Stuðningur við rottæka hinduska þjoðernishyggju jokst samhliða hrinu kynþattaofbeldis a niunda artugnum
[4]
en stofnandi flokksins,
Atal Bihari Vajpayee
, reyndi þo að gæta hofsemis i von um að geta hofðað til fleiri kjosenda. Þratt fyrir það vann flokkurinn aðeins tvo þingsæti arið 1984.
Þar sem flokkurinn hafði ekki nað arangri með hofsemisstefnu Vajpayee tok flokkurinn rottækari stefnu arið 1984 og
L. K. Advani
, sem hafði verið meðlimur i RSS, tok við sem flokksleiðtogi.
[5]
Hindusk bokstafstru hlaut aukið vægi i stefnum flokksins og þegar hindusku þjoðernissamtokin
Vishva Hindu Parishad
kolluðu eftir þvi að
Babri Masjid
,
moska
fra 16. old sem talin var byggð a helgum fæðingarstað hinduska guðsins
Rama
, yrði rifin studdi BJP malstað þeirra. Malefnið varð mikilvægur þattur i kosningabarattu flokksins.
[6]
I kosningum arið 1989 vann flokkurinn 85 þingsæti og tok siðan sæti i
samsteypustjorn
forsætisraðherrans
V. P. Singh
.
Arið 1990 dro BJP stuðning sinn við stjornina til baka vegna agreinings við samstarfsflokkana um aætlað niðurrif moskunnar. I kosningunum sem haldnar voru i kjolfarið vann BJP 120 þingsæti og naði þingmeirihluta i fylkinu
Uttar Pradesh
.
[6]
Þann 6. desember arið 1992 reðust meðlimir Rashtriya Swayamsevak Sangh, Vishwa Hindu Parishad og BJP a Babri Masjid-moskuna og rifu hana til grunna i oeirðum þar sem rumlega 2.000 manns voru drepnir.
[6]
Ymsir hattsettir flokksmenn BJP voru handteknir fyrir að hvetja til arasarinnar a moskuna, meðal annars L. K. Advani sjalfur.
Arið 1998 vann BJP meirihluta a neðri deild þingsins asamt kosningabandalagi indverskra hægriflokka og varð stjornarflokkur samsteypustjornar.
Atal Bihari Vajpayee
varð fyrsti forsætisraðherra Indlands ur BJP. Næsta ar sprakk stjornin og kallað var til nyrra kosninga, en þar bætti BJP við sig sætum og myndaði eigin stjorn sem sat i heilt kjortimabil, fra 1999 til 2004. Stjorn Vajpayee beitti ser fyrir efnahagsumbotum i anda
nyfrjalshyggju
og auknum hernaðarutgjoldum. Alþjoðleg athygli beindist að flokknum arið 2002 eftir að kynþattaoeirðir brutust ut i fylkinu
Gujarat
, þar sem BJP sat við stjorn undir forsæti
Narendra Modi
, og um 1.000 til 2.000 manns voru drepnir. Arið 2004 tapaði flokkurinn þingkosningum a moti Sameinaða framfarabandalaginu, bandalagi vinstriflokka undir stjorn Þjoðarraðsflokksins.
[7]
Stjornarandstaða og kosningasigurinn 2014
[
breyta
|
breyta frumkoða
]
I þingkosningum arið 2009 for flokknum aftur og hann hlaut 116 sæti en hafði haft 186 fyrir kosningarnar.
[8]
Arið 2014 vann flokkurinn hins vegar storsigur a moti Þjoðarraðsflokknum og naði 282 sæta meirihluta a neðri þingdeildinni. Með samstarfsflokkum sinum styrði flokkurinn heilum 336 þingsætum. Þingflokksformaður flokksins,
Narendra Modi
, varð forsætisraðherra fyrir flokkinn. Undir forystu Modi vann BJP aukinn þingmeirihluta eftir kosningar arið 2019.
[9]
[10]
Uppgang BJP og samstarfsflokka hans siðustu ar i indverskum stjornmalum ma rekja til aukinnar þjoðernishyggju i Indlandi og oanægju með
spillingu
ymissa ahrifamanna ur Þjoðarraðsflokknum. Talið er að Bharatiya Janata-flokkurinn hafi tapað þingkosningunum arið 2004 vegna efnahagsorðugleika og erfiðleika með að raða ur auknum ojofnuði i landinu.
- ↑
?Skattkerfisumbætur a Indlandi“
.
Viðskiptablaðið
. 4. agust 2016
. Sott 25. juni 2020
.
- ↑
?BJP becomes largest political party in the world“
,
The Times of India
, 30. mars 2015,
afrit
af uppruna a 6. desember 2016
- ↑
Noorani, A. G. (april 1978). ?Foreign Policy of the Janata Party Government“.
Asian Affairs
.
5
(4): 216?228.
doi
:
10.1080/00927678.1978.10554044
.
JSTOR
30171643
.
- ↑
4,0
4,1
4,2
Guha, Ramachandra (2007).
India after Gandhi : the history of the world's largest democracy
(1. utgafa). India: Picador. bls.
136
, 427-428, 563-564.
ISBN
978-0-330-39610-3
.
- ↑
Malik, Yogendra K.; Singh, V.B. (april 1992).
?Bharatiya Janata Party: An Alternative to the Congress (I)?“
.
Asian Survey
.
32
(4): 318?336.
doi
:
10.2307/2645149
.
JSTOR
2645149
.
- ↑
6,0
6,1
6,2
Guha, Ramachandra (2007).
India after Gandhi : the history of the world's largest democracy
(1. utgafa). India: Picador. bls.
582
?598, 633-659.
ISBN
978-0-330-39610-3
.
- ↑
?The Meaning of Verdict 2004“
.
The Hindu
. Chennai, India. 14. mai 2004. Afrit af
upprunalegu
geymt þann 16. september 2004
. Sott 10. desember 2013
.
- ↑
?2009 Lok Sabha election: Final results tally“
.
Hindustan Times
. 17. mai 2009. Afrit af
upprunalegu
geymt þann 15 juli 2014
. Sott 27. juni 2014
.
- ↑
?Modi sigurvegari kosninganna a Indlandi“
. RUV. 23. mai 2019
. Sott 2. juni 2019
.
- ↑
Andri Eysteinsson (30. mai 2019).
?Modi sor embættiseið eftir storsigur i indversku þingkosningunum“
. Visir
. Sott 2. juni 2019
.