Ur Wikipediu, frjalsa alfræðiritinu
Barnafoss i Hvita, Borgarfirði. A myndinni sest steinbogi yfir ana, niðri i gilinu.
Barnafoss um 1900.
Barnafoss
er foss i
Hvita
, i þrengingum (gljufri) við jaðar
Hallmundarhrauns
rett fyrir ofan
Hraunfossa
.
Til eru heimildir fyrir þvi að fossinn hafi aður verið nefndur
Bjarnafoss
. Svæðið var friðlyst arið
1987
.
Þar er steinbogi yfir ana, en engum er raðlagt að reyna að fara yfir hann. Sagnir eru um annan steinboga a anni a þessum stað sem nu er horfinn. Bogarnir neðan fossins hurfu a sjotta og sjounda aratugnum, en boginn a gomlu fossbruninni er alltaf þurr nema i floðum. sjalf fossbrunin er komin tugum metrum ofar en aður og er nu iðuflaumur þar sem aður var aðalafossinn. Erfið aðkoma er að steinboganum sem hefur alltaf heillað ofurhuga og stokk þar yfir aðkomumaður um miðja siðustu old og siðast varð þar banaslys arið 1984.
Rett neðan við Barnafoss er gongubru yfir ana, upphaflega byggð 1891, en endurbyggð um 1954 og viðhaldið siðan.
[1]
Er þetta fyrsta bruin sem byggð var yfir Hvita i Borgarfirði og var notuð af bændum i
Halsasveit
og
Reykholtsdal
til þess að reka fe til sumarbeitar a
Arnarvatnsheiði
og sleppa þannig við erfið og hættuleg voð yfir Geita, Kalda, Hvita og Norðlingafljot.
Sagan segir að
steinbogi
af natturunnar hendi hafi aður fyrr þjonað sem bru yfir Hvita. En a
jolum
, endur fyrir longu, helt heimilisfolk i
Hraunsasi
til kirkju a
Gilsbakka
i
Hvitarsiðu
, sem er bær hinum megin við fossinn. Tveir ungir strakar voru skildir eftir a Hraunsasi. Þeim leiddist og veittu heimilisfolkinu eftirfor. Er þeir komu a steinbogann litu þeir niður, misstu jafnvægið og fellu i ana. Eftir það let husfruin að Hraunsasi hoggva bogann niður.
