Andres Guðmundsson
(um
1440
?
1508
) var islenskur
syslumaður
og bondi a
15. old
og bjo fyrst lengi a
Felli
i
Kollafirði
og siðan i
Saurbæ
a
Rauðasandi
. Hann var launsonur
Guðmundar Arasonar rika
, auðugasta manns a Islandi a sinni tið, en moðir hans er oþekkt.
Andres olst upp a
Reykholum
hja foður sinum fyrstu arin en var a barnsaldri þegar Guðmundur var dæmdur utlægur og eignir hans gerðar upptækar. Toku magar Guðmundar,
Bjorn
og
Einar Þorleifssynir
, þær undir sig. Talið er að Andres hafi alist upp a vegum Bjorns og fengið hja honum allmiklar eignir, þar a meðal hofuðbolið Fell i Kollfirði, þott hann væri ekki arfgengur eftir Guðmund. Andres giftist
1. agust
1462
Þorbjorgu Olafsdottur og helt Bjorn þeim veglegt bruðkaup a Reykholum.
Arið
1465
for
Solveig Guðmundsdottir
, halfsystir Andresar, að reyna að na arfi eftir foreldra sina með aðstoð hans og frænda sins
Lofts Islendings Ormssonar
a
Staðarholi
i
Saurbæ
en það tokst ekki og lauk með þvi að þau Solveig, Loftur og Andres foru oll til Noregs 1468 eða 1469, liklega til að reyna að leita liðsinnis konungs eða ef til vill hafa þau einfaldlega hrakist ur landi undan ofriki
Þorleifs
og
Einars Bjornssona
, en Bjorn hirðstjori hafði verið veginn i Rifi
1467
. Solveig var i morg ar erlendis en Andres hefur liklega fljotlega snuið heim.
Arið 1479 kom Solveig til Islands með manni sinum, Bjarna Þorarinssyni, og hofðu þau með ser konungsbref um skipti a eignum Guðmundar. Skiptin sem þa voru gerð voru mjog hagstæð Solveigu og settust þau Bjarni að a Reykholum, þar sem Þorleifur hafði buið. Þeir Bjornssynir sættu sig ekki við skiptin og Þorleifur for utan til að fa þau gerð ogild. Honum tokst það en a meðan hann var ytra kom til ataka milli Einars Þorleifssonar og Bjarna sem lauk með þvi að Einar let liflata Bjarna i desember
1481
.
Þegar Þorleifur kom heim sumarið 1482 settist hann aftur að a Reykholum en Solveig leitaði til Andresar halfbroður sins a Felli. Þorleifur mun hafa ottast ofrið fra þeim og let gera
virki
a Reykholum um sumarið en var svo ekki heima um sumarið þegar Andres kom með vopnað lið til Reykhola, naði staðnum a sitt vald og sat i virkinu fram eftir vetri. Hafði hann þar meðal annars utlenda menn vopnaða byssum og er það i fyrsta sinn sem skotvopna er getið a Islandi.
En þann
3. januar
1483
kom Þorleifur með lið til Reykhola og þratt fyrir harða skothrið ur virkinu hafði hann betur og naði Andresi a sitt vald. Einn ur liði Þorleifs fell i skothriðinni og margir særðust. Andres var fangi a Reykholum fram i april en þa sættust þeir fyrir milligongu ymissa vestfirskra hofðingja og varð Andres að gefa upp allt tilkall til eigna Guðmundar.
Um Andres og atburði vetrarins 1482-1483 skrifaði
Bjorn Th. Bjornsson
skaldsoguna
Virkisvetur
.
Eftir að Þorleifur og Einar broðir hans voru baðir latnir tok Andres malið upp að nyju og samdi þa við
Bjorn
son Þorleifs og fekk ymsar jarðir, þar a meðal hofuðbolin
Saurbæ
a Rauðasandi og
Nup
i Dyrafirði, en viðurkenndi rett hans til Reykhola. Jafnframt varð ur að ættirnar tengdust með þvi að Guðmundur sonur Andresar giftist Jarþruði systur Bjorns og bjuggu þau a Felli en Andres flutti að Saurbæ og do þar 1508.
Onnur born Andresar voru Bjarni, bondi og logrettumaður a
Brjanslæk
, Ari bondi i Saurbæ, Olof og Sigriður husfreyja a Neðri-Brekku i Saurbæ.