Þingræði er su stjornskipunarregla að rikisstjorn geti aðeins setið með stuðningi loggjafarþingsins . Það er grundvallarregla i flestum lyðræðisrikjum en i oðrum er stuðst við forsetaræði . Þingræðisreglan er ekki skrað rettarregla heldur er hun motuð af margra alda þroun, i fyrstu aðallega a Bretlandi en fluttist siðan til annarra landa. Reglan motaðist af barattu þings og konungs og er samofin minnkandi voldum þjoðhofðingjans - yfirleitt konungs - i þingræðislondum. Þingræðisreglan var ekki fullmotuð fyrr en a 19. old i Bretlandi.

Stuðningurinn við loggjafarþingið þarf ekki að vera folginn i beinum stuðningi meirihluta. Dæmi eru um minnihlutastjornir sem njota obeins stuðnings flokks eða flokka sem verja hana vantrausti og styðja þa að jafnaði mikilvægustu mal hennar svo sem afgreiðslu fjarlaga .

Island [ breyta | breyta frumkoða ]

A Islandi hefur verið þingræði fra arinu 1904 en þa komst a heimastjorn . ^[1] Þingræðið var upphaflega veitt stoð i stjornarskranni arið 1920, i henni mælti 1. gr. ?Stjornskipulagið er þingbundin konungsstjorn.“ Með lyðveldisstjornarskranni sem sett var arið 1944 var greininni breytt og segir hun: ?Island er lyðveldi með þingbundinni stjorn”. ^[2] Fa dæmi eru um minnihlutastjornir i sogu lyðveldisins.

Tilvisanir [ breyta | breyta frumkoða ]

Heimild [ breyta | breyta frumkoða ]

• Þingræðisreglan , Namsritgerð við Haskola Islands, Jon Sigurgeirsson, 1978

 

Wikiorðabokin er með skilgreiningu a orðinu

Þingræði

   Þessi stjornmala grein er stubbur . Þu getur hjalpað til með þvi að bæta við greinina .