Videz quo ligesas adhike (che utensili). - A pagino di yaro .

La 9ma di marto esas la 68ma dio di la yaro (69ma en bisextila yari ) segun Gregoriala kalendario . Restas 297 dii til la fino di la yaro.

Dio [ redaktar | redaktar fonto ]

Eventi [ redaktar | redaktar fonto ]

• 1230 - Bulgara caro Ivan Asen la 2ma vinkas Theodoros Kommenos Doukas, imperiestro di Thesaloniki, e kaptas domeni Thesalonikiana en Albania , Trakia e Macedonia .
• 1309 - Papo Klemens la 5ma instalas papala domo en Avignon , Francia .
• 1500 - Pedro Alvares Cabral departas de Lisboa , Portugal , en voyajo dum qua ilu deskovros Brazilia .
• 1513 - Giovanni di Lorenzo de' Medici divenas papo Leo la 10ma .
• 1529 - Mohamedani vinkas Kristani di Etiopia en la batalio di Shimbra Kure. La milito duros til 1543.
• 1723 - En Chili , komencas revolto dil populo mapuche .
• 1776 - Aparas "La Richeso di la Nacioni" da Adam Smith .
• 1796 - Napoleon la 1ma mariajas kun Josephine de Beauharnais .
• 1811 - Batalio di Tacuari : Hispani vinkas Sud-Amerikana trupi komandata da Manuel Belgrano en Paraguay . Tamen, cirkum 400 Paraguayani aceptas luktar apud Belgrano.
• 1820 - En Hispania , liberali extingas la Santa Inquiziciono .
• 1876 - Etiopiana trupi vinkas Egiptiani proxim Gura. To interruptas l'expanso di Egiptia vers la Korno di Afrika .
• 1924 - Italia anexas Fiume .
• 1945 - Duesma mondomilito : Usana Boeing B-29 atakas Tokyo per incendiala bombi, qui produktos 100 000 morti.
• 1946 - Reda Armeo foriras Mandjuria .
• 1967 - Svetlana Alliluyeva , filiino di Stalin , fugas vers Usa tra India .
• 1977 - Armizita Mohamedani kaptas tri domi en Washington DC kun cirkume 150 gajo-homi. La situaciono duros dum 39 hori. ^[1]
• 1982 - Charles Haughey divenas chefministro ( Taoiseach ) di Republiko Irlando .
• 1990 - Komunista guvernerio renuncas en Mongolia . Elekti eventos en julio sam yaro, ed opozanti vinkos parlamentala majoritato.
• 1991 - Demonstri kontre Slobodan Milosevic en la stradi di Beograd . Du homi mortas kande militala tanki represas la demonstro.
• 2015 - La du teroristi qui atakis la kontoro dil jurnalo Charlie Hebdo en Paris du dii antee, mortigesas en policala agado.
• 2017 - La prezidantino di Sud-Korea , Park Geun-hye , revokesas da la Nacional Asemblitaro pro akuzo pri korupto . ^[2]
• 2018 - Usana prezidanto Donald Trump aceptas renkontror Kim Jong-un en mayo che Pyongyang , por diskutar pri la nukleara programo Nord-Koreana . ^[3]
• 2022 - Invado di Ukraina da Rusia : Chefi di stati di diversa landi kondamnas Rusia pos bombardo qua destruktas akush-hospitalo en Mariupol . ^[4]

Naski [ redaktar | redaktar fonto ]

• 1454 - Amerigo Vespucci , Italiana navigisto ed explorero (m. 1512)
• 1777 - Aleksander Orłowski , Polona piktisto (m. 1832)
• 1809 - Bettino Ricasoli , chefministro di Italia (m. 1880)
• 1814 - Taras Shevchenko , Rusa skriptisto e poeto (m. 1861)
• 1890 - Vyacheslav Molotov , Sovietiana politikistulo (m. 1986)
• 1891 - Jose Paciano Laurel , Filipinana politikistulo (m. 1959)
• 1892 - Matyas Rakosi , chefministro di Hungaria (m. 1971)
• 1923 - Walter Kohn , Usana fizikistulo, Nobel-laureato
• 1929 - Desmond Hoyte , prezidanto e chefministro di Guyana (m. 2002)
• 1929 - Zillur Rahman , prezidanto di Bangladesh (m. 2013)
• 1930 - Ornette Coleman , Usana muzikisto (m. 2015) ^[5]
• 1931 - Leon Febres Cordero , prezidanto di Equador (m. 2008)
• 1934 - Yuri Gagarin , Rusian astronauto (m. 1968)
• 1940 - Raul Julia , Portorikan aktoro (m. 1994)
• 1942 - John Cale , Walsana kompozisto
• 1954 - Carlos Ghosn , Brazilian administristo di Renault e Nissan
• 1955 - Ornella Muti , Italian aktorino
• 1959 - Takaaki Kajita , Japoniana fizikisto, Nobel-laureato
• 1964 - Juliette Binoche , Franca cinem-aktorino
• 1965 - Haidavin Gantulga , Mongoliana boxisto
• 1965 - Elias Antonio Saca Gonzalez , prezidanto di Salvador
• 1977 - Radek Dvo?ak , Chekiana hokeisto
• 1978 - Ruth Marlene , Portugalana kantistino
• 1983 - Buyanjavin Batzorig , Mongoliana luktisto
• 1985 - Natalya Pogonina , Rusiana shakoludistino

Morti [ redaktar | redaktar fonto ]

• 1202 - Rejulo Sverre de Norvegia (n. c. 1145 o 1151)
• 1661 - Kardinalo Jules Mazarin , chefministro di Francia (n. 1602)
• 1851 - Hans Christian Ørsted , Dana fizikisto (n. 1777)
• 1888 - Imperiestro Wilhelm la 1ma di Germania (n. 1797)
• 1910 - Fredrik von Otter , chefministro di Suedia (n. 1833)
• 1925 - Willard Leroy Metcalf , Usana piktisto (n. 1858)
• 1933 - Joakim Skovgaard , Dana piktisto (n. 1856)
• 1948 - Edgar de Wahl , Rusa profesoro, kreinto di Occidental (n. 1867)
• 1952 - Aleksandra Kollontay , Rusa revolucionero e diplomacisto di Sovietia (n. 1872)
• 1974 - Earl Wilbur Sutherland Jr. , Usana fiziologiisto, Nobel-laureato pri Fiziologio o Medicino en 1971 (n. 1915)
• 1981 - Max Delbruck , Germana biologiisto, Nobel-laureato (n. 1906)
• 1983 - Ulf von Euler , Sueda fiziologiisto, Nobel-laureato (n. 1905)
• 1988 - Kurt Georg Kiesinger , kancelero di Germania (n. 1904)
• 1989 - Robert Mapplethorpe , Usan artisto, fotografisto (n. 1946)
• 1992 - Menachem Begin , chefministro di Israel, Nobel-laureato pri paco (n. 1913)
• 1994 - Charles Bukowski , Usana skriptisto e poeto (n. 1920)
• 2003 - Bernard Dowiyogo , prezidanto di Nauru (n. 1946)
• 2010 - Alda do Espirito Santo , San-Tomeana skriptistino (n. 1926)
• 2015 - Camille Muffat , Franca natistino ^[6] (n. 1989)

Referi [ redaktar | redaktar fonto ]