Kri?arske dr?ave su bile brojne feudalne dr?ave, koje su stvorili kri?ari u Maloj Aziji i Svetoj Zemlji , a tijekom sjevernih kri?arskih ratova na isto?nom Balti?kom podru?ju. Te kri?arske dr?ave ponovo su okupirane od islamskih dr?ava.

Pozadina [ uredi | uredi kod ]

Po?etkom 7. stolje?a , muslimanski vladari po?eli su ?iriti svoja podru?ja u kr??anskim rimskim/bizantskim zemljama. Postupno preuzimaju i podru?ja Sjeverne Afrike , velik dio jugozapadne Azije i ve?inu Pirenejskog poluotoka . Bizantinci su se djelomi?no oporavljali i vra?ali izgubljena podru?ja u brojnim prigodama, ali su s vremenom postupno izgubili osim Anadolije i Trakije te dijelova Balkana . Na Zapadu, Katoli?ki kraljevi su pokrenuli niz kampanja poznatih kao Rekonkvista ^[1] s ciljem protjerivanja Maura (islamskih Arapa) s Pirinejskog poluotoka. Osvojene pirinejske kne?evine se obi?no ne nazivaju kri?arskim dr?avama, osim Kraljevine Valencije , unato? op?im kriterija.

Godine 1071. bizantska vojska je pora?ena od strane muslimanskih seld?uka u bitci kod Manzikert , ?to je rezultiralo gubitkom ve?ine Male Azije . Godine 1074. javlja se zamisao o Kri?arskim pohodima, a prvi pohod krenuo je 1099. godine. Za vrijeme trajanja ratova postojalo je vi?e kri?arskih dr?ava.

Bliski istok [ uredi | uredi kod ]

Prve ?etiri kri?arske dr?ave formirane su odmah nakon Prvog kri?arskog rata .

• Grofovija Edesa ( 1098. ? 1149. )
• Kne?evina Antiohija ( 1098. ? 1268. )
• Grofovija Tripoli ( 1104. ? 1289. )
• Kraljevstvo Jeruzalem ( 1099. ? 1291. ), s ?etiri vazalna teritorija
  • Kne?evina Galileja
  • Grofovija Jafa i A?kelon
  • Vazalna dr?ava Transjordan
  • Vazalna dr?ava Sidon
• Armensko kraljevstvo Cilicija ( 1198. ? 1375. )

Cilicija potje?e jo? od prije kri?arskih ratova, ali joj papa Inocent III. dodjeljuje status kraljevstva. Kasnije je bila pod francuskom dinastijom Lusignan .

Cipar [ uredi | uredi kod ]

Tijekom Tre?eg kri?arskog rata osnovana je Kraljevina Cipar .

• Kraljevina Cipar ( 1192. ? 1489. )

Rikard Lavljeg Srca osvojio je Cipar dok je bio na putu prema Svetoj Zemlji. Otok je postao kraljevstvo te je predano Gvido Lizinjanskom , 1192. Kraljevstvo je trajalo do 1489. , kada ga zadnja kraljica prodaje Veneciji . Mleta?ka vlast nad Ciprom trajala je do 1571. , kada je muslimanska vojska pod vodstvom sultana Selima II. provalila i zarobila cijeli otok .

Balkanski poluotok [ uredi | uredi kod ]

Tijekom ?etvrtog kri?arskog rata Bizant je osvojen i podijeljen na ?etiri kri?arske dr?ave:

• Latinsko Carstvo ( 1204. ? 1261. ) u Carigradu
• Solunsko Kraljevstvo ( 1205. ? 1224. )
• Vojvodstvo Naksos ( 1207. ? 1579. )
• Vojvodstvo Filipopolis ( 1204. ? 1205. )
• Ahajska Kne?evina ( 1205. ? 1432. )
  • Vazalna dr?ava Argos i Nauplia ( 1205. ? 1388. )
• Atensko Vojvodstvo ( 1205. ? 1458. )
  • Markgrofovija Bodonitsa ( 1204. ? 1414. )
• Vitezovi hospitalci svetog Ivana , uspostavljaju vi?e dr?ava:
  • Rod ( 1310. ? 1522. )
  • Kastelorizo ( 1309. ? 1440. ; 1450. ? 1512. )
  • Smirna ( 1344. ? 1402. )
  • Antalija ( 1361. ? 1373. )
  • Bodrum ( 1412. ? 1414. )
  • Korint ( 1397. ? 1404. )
  • Ikarija ( 1424. ? 1521. )
  • Kos ( 1215. ? 1522. )
• Republika Venecija , nekoliko otoka , od kojih su najpoznatiji Kreta (1204. ? 1669.), Euboea (Negroponte, do 1470.) i Jonski otoci (do 1797.) bili su pod vla??u Venecije .

Te dr?ave se suo?avaju s napadima bizantskih gr?kih dr?ava nasljednica - Nicejskog Carstva , Trapezuntskog Carstva i Epirske Despotovine , kao i Bugarske.

Baltik [ uredi | uredi kod ]

Na Baltiku , autohtona plemena u srednjem vijeku u po?etku odlu?no odbija primiti kr??anstvo . Godine 1193. , papa Celestin III. poziva na kri?arski rat protiv pogana, koji je uklju?ivao i Stare Pruse, Litvanaca i drugih plemena nastanjenih na podru?ju Estonije , Latvije i Isto?ne Pruske . Razdoblje tih sukoba naziva se Sjeverni kri?arski ratovi ili Balti?ki kri?arski ratovi ^[2]

• Dijele?i zemlju " Terra Mariana " između Livonijanske bra?e ma?a i Crkve , nastalo je pet kne?evina :

1. Nadbiskupija Riga ,
2. Biskupstvo Courland ,
3. Biskupija Dorpat ,
4. Biskupija Osel-Wiek ,
5. Zemlje Livonske bra?e ma?a .

• Estonske zemlje bile su pod kontrolom danskih kri?ara te spojene s Danskom

Estonske zemlje pod kontrolom danskih kri?ara pripojene su Kraljevini Danskoj kao

1. Vojvodstvo Estonija. ^[3]

• U pruskoj regiji Vilim od Modene je podijelilo zemlju između Teutonski vitezovi i Crkve te stvaraju 4 biskupstva podređenih Nadbiskupstvu Riga :

1. Biskupija Culm ,
2. Biskupija Pomesania ,
3. Biskupija Ermland ,
4. Biskupija Samland .

Izvori [ uredi | uredi kod ]