Siracusa
(
;
italiano
:
Siracusa
,
siciliano
:
Sarausa/Seragusa
;
latin
: Syr?c?sae,
grego antigo
:
Συρ?κουσαι
,
Syrakousai
,
grego medieval
: Συρακο?σαι) e unha cidade historica na illa de
Sicilia
, e a
capital
da provincia italiana de
Siracusa
. A cidade e notable pola sua rica
cultura grega
, o anfiteatro, a arquitectura e como lugar de nacemento e morte do preeminente matematico, fisico e
enxeneiro
Arquimedes
.
[
1
]
Esta cidade de 2.700 anos de antiguidade desempenou un papel fundamental nos tempos antigos, cando foi unha das grandes potencias do mundo
Mediterraneo
. Siracusa esta situada no canto sueste da illa de Sicilia, ao lado do Golfo de Siracusa xunto ao
Mar Xonico
.
A cidade foi fundada polos antigos
corintios
[
2
]
gregos e
teneos
e converteuse nunha
cidade estado
moi poderosa. Siracusa aliouse con
Esparta
e
Corinto
e exerceu influencia sobre a totalidade de
Magna Grecia
, da que foi a cidade mais importante. Descrita por
Cicero
como "a maior cidade grega e a mais fermosa de todas", igualou a
Atenas
en tamano durante o seculo V a. C. Mais tarde converteuse en parte da
Republica Romana
e do
Imperio Bizantino
. Co emperador
Constante II
foi a capital do Imperio Romano (663-669). Logo
Palermo
superouna en importancia, como capital do
Reino de Sicilia
. Eventualmente o reino uniriase co
Reino de Napoles
para formar as
Duas Sicilias
ata a
unificacion italiana
de 1860.
O centro historico da cidade esta desde o ano
2005
na lista da
UNESCO
de
Patrimonio da Humanidade
xunto coa
Necropole de Pantalica
. Na zona central, a propia cidade ten unha poboacion de 121.318 habitantes (31-08-2018), sendo a cuarta cidade en numero de habitantes de Sicilia. As festas locais celebranse o
13 de decembro
en honor a
Santa Lucia
.
Siracusa e arredores habitouse desde tempos antigos, como mostran os achadegos nas aldeas de Stentinello, Ognina, Plemmirio, Matrensa, Cozzo Pantano e
Thapsos
que xa tinan unha relacion coa
Grecia micenica
.
Siracusa fundouse no
734
ou
733 a.C.
por colonos gregos de
Corinto
e
Tenea
, liderados polo
oecist
(colonizador)
Archias
. Existen moitas variantes documentadas do nome da cidade, incluindo
Συρ?κουσαι
Syrakousai
,
Συρ?κοσαι
Syrakosai
e
Συρακ?
Syrak?
.
[
3
]
Unha posible orixe do nome da cidade foi dado por
Vibius Sequester
citando
[
4
]
primeiro
Stephanus Byzantius
[
3
]
[
5
]
houbo un pantano en Siracusa pantano (
λ?μνη
) chamado 'Syrako' e en segundo lugar
Marciano
de
Periegesis
onde Archias deu a cidade o nome dun pantano proximo, polo tanto, se obten
Syrako
(e polo tanto
Syrakousai
e outras variantes) para o nome de Siracusa, un nome tamen testemunado por
Epicharmus
.
[
3
]
[
6
]
O asentamento de Siracusa foi un evento planificado, como un punto forte central, o aristocrata Arkhias, expuxo como se dividirian os bens para os colonos, asi como os planos de como debian organizarse as ruas do asentamento e como debian ser de amplas.
[
7
]
O nucleo da antiga cidade era a pequena illa de Ortigia. Os colonos atoparon terra fertil e as
tribos nativas
estaban razoablemente ben dispostas a sua presenza. A cidade creceu e prosperou, e durante algun tempo mantivose como a cidade grega mais poderosa de todo o
Mediterraneo
. Fundaronse colonias en
Akrai
(664 a.C),
Kasmenai
(643 a.C.),
Akrillai
(seculo 7º a.C.),
Helorus
(seculo 7º a.C.) e
Kamarina
(598 a.C.).
Os descendentes dos primeiros colonos, chamados
Gamoroi
, mantiveron o poder ata que foron expulsados ??polos
Killichiroi
, a clase baixa da cidade. Os primeiros, con todo, volveu ao poder no 485 a.C., grazas a axuda de
Gelon
, gobernante de
Gela
. O propio Gelon converteuse no despota da cidade e trasladou a moitos habitantes de Gela, Kamarina e
Megara
a Siracusa, construindo os novos barrios de Tiche e Neapolis fora das murallas. O seu programa de novas construcions incluiu un novo teatro, desenado por
Damocopos
, que deu a cidade unha vida cultural florecente: Este, a sua vez, atraeu personalidades como
Esquilo
, Ario de
Metimna
e Eumelos de Corinto. O amplo poder de Siracusa fixo inevitable o enfrontamento contra os
cartaxineses
, que gobernaban o oeste de
Sicilia
. Na
Batalla de Himera
, Gelon, que aliarase con Theron de
Agrigento
, derrotou a forza africana liderada por
Hamilcar
. Un templo dedicado a Atenea (no lugar da actual catedral) erixiuse na cidade para conmemorar o evento.
Siracusa creceu considerablemente durante este tempo. As suas murallas protexian 120 hectareas no seculo V, pero xa no ano 470 a.C os habitantes comezaron a construir fora das murallas. A poboacion completa do seu territorio era aproximadamente de 250.000 habitantes no ano 415 a.C., e o tamano da poboacion da cidade era probablemente similar a
Atenas
.
Gelon foi sucedido polo seu irman
Hieron I
de Siracusa, Hieron, quen
loitou
contra os
Etruscos
na
batalla de Cumas
no 474 a.C. O seu goberno foi eloxiado por poetas como
Simonides de Ceos
,
Baquilides
e
Pindaro
, que visitaron a sua corte.
Trasibulo de Siracusa
(467 a.C.) introduciu un rexime democratico.
[
8
]
A cidade continuou a expandirse en Sicilia, loitando contra os siculos rebeldes e no
mar Tirreno
, facendo expedicions ata
Corsega
e
Elba
. A finais do seculo V a.C., Siracusa atopouse en guerra con
Atenas
, que buscou mais recursos para loitar na
Guerra do Peloponeso
. Os siracusanos obriveron axuda dun xeneral de
Esparta
, o inimigo de Atenas na guerra, para derrotar aos atenienses, destruir os seus barcos e deixalos morrer de fame na illa (vexase a
Expedicion a Sicilia
). No 401 a.C., Siracusa contribuiu cunha forza de 300
hoplitas
e un xeneral para a
Expedicion dos Dez Mil
de
Ciro o Novo
.
[
9
]
Enton, a comezos do seculo IV a.C., o
tirano
Dionisio o Vello
estaba de novo en guerra contraa antiga
Cartago
e, ainda que perdeu Gela e Camarina, mantivo o poder no resto de Sicilia. Despois do final do conflito, Dionisio construiu unha gran fortaleza en Ortigia e murallas de 22 km. de longo ao redor de toda Siracusa. Outro periodo de expansion viu a destrucion de
Naxos
,
Catania
e
Lentini
, enton Siracusa entrou de novo en guerra contra Cartago (397 a.C.). Despois de varios cambios de fortuna, os cartaxineses lograron asediar a propia Siracusa, pero foron finalmente vencidos pola peste. Un tratado no 392 a.C. permitiu a Siracusa ampliar ainda mais as suas posesions, fundando as cidades de
Adrano
,
Tindari
,
Taormina
, conquistando
Reggio de Calabria
no continente. No
Adriatico
, para facilitar o comercio,
Dionisio o Vello
fundou
Ancona
,
Adria
e a illa de
Vis
. Ademais dos seus actos de batalla, Dionisio era famoso como mecenas da arte,
Platon
visitou Siracusa varias veces.
O seu sucesor foi
Dionisio o novo
, que foi expulsado por
Dion
no 356 a.C. Pero despotico goberno deste ultimo levou a sua vez a sua expulsion, Dionisio recuperou o seu trono no 347 a.C. Dionisio foi
asediado en Siracusa
polo xeneral siracusano
Hicetas
no 344 a.C. O ano seguinte o corintio
Timoleon
instalou un rexime democratico na cidade despois de desterrar a Dionisio e derrotar a Hicetas. A longa serie de loitas internas debilitou o poder de Siracusa na illa, e Timoleon intentou remediar isto, derrotando aos cartaxineses na
Batalla do Crimiso
(339 a. C.).
Logo da morte de Timoleon, a loita entre os partidos da cidade reiniciouse e terminou co ascenso doutro tirano,
Agatocles
, que tomou o poder cun golpe no 317 a.C. Retomou a guerra contra Cartago, con fortuna alterna. Foi
sitiado en Siracusa
polos cartaxineses no 311 a.C., pero escapou da cidade cunha pequena frota. Logrou un exito moral, levando a guerra ao territorio africano dos cartaxineses, causando grandes perdas ao inimigo. Os defensores de Siracusa destruiron o exercito cartaxines que os asediaba. Con todo, Agatocles tamen foi derrotado en Africa. A guerra terminou con outro tratado de paz que non impediu aos cartaxineses interferir na politica de Siracusa logo da morte de Agatocles (289 a.C.). Eles
asediaron Siracusa
por cuarta e ultima vez no 278 a.C. Retiraronse a chegada do rei
Pirro de Epiro
, a quen Siracusa pedira axuda. Despois dun breve periodo baixo o dominio de Epiro,
Hieron II
tomou o poder no 275 a.C.
Hieron inaugurou un periodo de 50 anos de paz e prosperidade, no que Siracusa converteuse nunha das capitais mais famosas da antiguidade. Emitiu a chamada
Lex Hieronica
, que mais tarde adoptaron os romanos para a sua administracion de Sicilia, tamen ampliou o teatro e construiu un novo inmenso altar, a
Ara de Hieron
. Baixo o seu goberno viviu o mais famoso siracusano, o matematico e
filosofo
Arquimedes
. Entre os seus moitos inventos atoparonse varios atiluxios militares, incluindo a
garra de Arquimedes
, usada mais tarde para resistir o
asedio romano
de 214 a.C.?212 a.C. Entre as figuras literarias figuraban
Teocrito
e outros.
O sucesor de Hieron, o
Xeronimo
o novo (gobernou desde 215 a.C.), rompeu a alianza cos romanos logo da sua derrota na
Batalla de Cannas
e aceptou o apoio de Cartago. Os romanos, liderados polo consul
Marco Claudius Marcellus
, sitiaron a cidade no 214 a.C. A cidade aguantou tres anos, pero caeu no 212 a.C. Os logros dos siracusanos repelendo o cerco romano fixoos demasiado confiados. No 212 a.C., os romanos recibiron informacion de que os habitantes da cidade debian participar no festival anual a sua deusa Artemisa. Un pequeno grupo de soldados romanos achegouse a cidade ao abeiro da noite e conseguiu escalar as murallas para entrar na cidade exterior e con reforzos pronto tomou o control, matando a Arquimedes no proceso, pero a fortaleza principal mantivose firme. Despois dun cerco de oito meses e con conversas en curso, crese que un capitan ibero chamado Moeriscus deixou que os romanos se acercaran as Fontes de Arethusa. Logo dun sinal acordado, durante un ataque de distracion, abriu a porta. Tras poner gardas nas casas dos pro-romanos, Marcelo entregou Siracusa ao saqueo.
≪Siracusa e a
necropole rochosa de Pantalica
≫ foron declaradas Patrimonio da Humanidade pola
Unesco
no ano 2005. Destes dous sitios, a parte correspondente a Siracusa esta dividida en dous activos. Por unha banda, co codigo Unesco 1200-003, a illa de
Ortigia
, berce da antiga cidade fundada polos
Corintios
. Pola sua banda, o codigo 1200-002 agrupa aos outros catro distritos da cidade vella (
Epipolas
,
Acradina
,
Tiche
e
Neapolis
) e outros bens, esencialmente relacionados coas antigas fortificacions, como muros, portas e o castelo de
Eurialo
, construido a 9 km da cidade por
Diosinio I
e que foi unha das principais fortalezas da antiguidade.
O codigo UNESCO 1200-001 corresponde a
necropole de Pantalica
, que esta ao noroeste destas outras duas zonas.
A
Neapolis
esta definida historicamente como un "barrio novo" da antiga polis grega. Neste barrio atopase o
Parque Arqueoloxico de Neapolis
, que inclue os seguintes monumentos:
- O teatro grego, cuxa
cavea
e unha das mais grandes construidas polos antigos gregos: ten 67 filas divididas en 9 seccions con 8 corredores. So quedan vestixios da escena e da
orchestra
. O edificio (ainda usado hoxe) foi modificado polos romanos, que o adaptaron ao seu estilo de espectaculos, incluindo tamen xogos de circo.
- Cerca do teatro estan as
latomias
, canteiras de pedra usadas como prision nos tempos antigos. Entre as mais notables, a gruta conecida como
Orecchio di Dionisio
, a orella de Dioniso, na "Latomia do Paradiso".
- O anfiteatro romano, da epoca imperial. Esta parcialmente escavado na rocha. No centro da zona hai un espazo rectangular que serviu para a maquinaria escenica.
- Ara di Ierone
(altar de Hieron)
- Arco Augusteo
(Arco de Augusto)
- Na
necropole
, Groticelli atopase a chamada "Tumba de Arquimedes", decorada con duas columnas
doricas
, e en realidade unha tumba romana.
Na illa de Ortigia hai outros restos da antiguidade clasica en Siracusa, como por exemplo:
- ↑
"BBC - History - Archimedes"
.
- ↑
Mangas, Julio (2010).
Historia Universal. Edad Antigua
(en
castelan
)
. Barcelona: Vicens Vives. p. 3.
ISBN
978-84-316-4877-0
.
- ↑
3,0
3,1
3,2
Liddell, Henry George; Scott, Robert.
"A Greek-English Lexicon"
.
perseus.tufts.edu
(en
ingles
)
. Consultado o 4-6-2019
.
- ↑
Vibius Sequester.
"Tyraca"
.
De Fluminibus Fontibus Lacubus Nemoribus Paludibus Montibus Gentibus quorum apud poeta mentio fit
. apud Amandum Konig. p. 287.
- ↑
Ethnika
592.18?21,593.1?8, i.e.
Stephanus Byzantinus
'
Ethnika
(kat'epitomen), lemma
Συρ?κουσαι
Meineke, Augustus
, ed. (1849).
Stephani Byzantii Ethnicorvm quae svpersvnt
. Prior. Impensis G. Reimeri. pp. 592?593.
- ↑
Epicharmi Fragmenta
. apud Vincentium Loosjes. p. 111.
- ↑
Neer, Richard (2012).
Greek Art and Archaeology
. New York, New York: Thames and Hudson. p.
96
.
ISBN
978-0-500-28877-1
.
- ↑
Aristotle
's
Politics
5.1312b
- ↑
Xenophon
.
Anabasis
, book 1, chapter 2, IX