Salceda de Caselas
e un concello da
provincia de Pontevedra
, pertencente a
comarca de Vigo
.
[
1
]
[
2
]
A sua poboacion en
2015
era de 8873 persoas, segundo o Padron municipal de habitantes.
2007
, 7686 persoas
. O
xentilicio
e ≪
salcedan
≫ ou ≪
caseleiro
≫.
[
3
]
O territorio organizase en torno ao
rio Caselas
, afluente do
Mino
, e esta flanqueado polas
depresions
dos rios
Louro
e
Tea
. A parte setentrional, na que remata a
Dorsal Galega
, e a de maiores alturas, cos
montes de San Cibran
(430 m),
Chan de Mielo
(402 m),
O Curuncho
(400 m),
monte Faro
(396 m). No sur atopanse
socalcos aluviais
, de entre as que destacan as
Gandaras de Budino
. Predominan as
rochas metamorficas
, que deron orixe a unha das principais actividades economicas, a explotacion do
granito
.
Goza dun clima lene con temperaturas medias de 14 °C (8° de media no inverno e 20 °C no veran). As
xeadas
son infrecuentes e chove bastante no inverno, se ben os verans son secos.
A excepcion dalguns
soutos
e
carballeiras
pequenas, a vexetacion primitiva desapareceu e predominan os
pineiros
e
eucaliptos
. O 30% das terras dedicanse a agricultura, que produce
millo
,
patacas
,
hortalizas
e
uvas
; nas zonas de ribeira hai prados.
| Censo total
|
9.249
(2021)
|
| Menores de 16 anos
|
1.683 (18,20 %)
|
| Entre 16 e 64 anos
|
6.123 (66,20 %)
|
| Maiores de 64 anos
|
1.443 (15,60 %)
|
| Evolucion da poboacion de Salceda de Caselas
Fontes:
INE
e
IGE
.
|
| 1900
|
1930
|
1950
|
1981
|
2004
|
2009
|
2011
|
2012
|
2013
|
2014
|
2015
|
2016
|
2017
|
2018
|
2019
|
2020
|
2021
|
2022
|
2023
|
| 4.408
|
4.011
|
4.791
|
5.618
|
6.835
|
8.289
|
8.665
|
8.835
|
8.887
|
8.890
|
8.873
|
8.914
|
9.017
|
9.146
|
9.164
|
9.173
|
9.249
|
|
|
| (Os criterios de rexistro censual variaron entre 1900 e 2004, e os datos do
INE
e do
IGE
poden non coincidir.)
|
O nome de Salceda debese ao desaparecido
mosteiro
beneditino
de Santa Maria de Saliceta, arredor do cal se creou a capital municipal actual. Este mosteiro fundouno no ano
914
a raina
Aragonta Gonzalez
, esposa do
rei de Galiza
Ordono II
e parenta de
San Rosendo
. Era duplice, de monxes e monxas, e a el se retirou a vivir a sua creadora ao ser repudiada polo seu marido. Os terreos que circundan a igrexa do convento, reconstruida en
1769
, denominanse, precisamente, "do mosteiro" e a sua porta norte "da Raina".
O
Castelo de Torona
, en
Entenza
, xogou un papel importante nas guerras contra
Portugal
, ainda que del hoxe so fiquen alguns restos, pois foi derrubado no
seculo XV
por
Isabel a Catolica
.
En Salceda de Caselas naceu Santo
Toribio de Torona
, que chegou a ser bispo de
Astorga
.
Durante a
Guerra de Independencia espanola
, as tropas espanolas ao mando do Abade de Couto,
Mauricio Troncoso de Lira
, asentaronse na
ermida da Ascension
antes de partir do
monte das Penizas
, en
Soutelo
, baixo o mando de
Felipe Concha
para reconquistar
Tui
.
Ate
1916
recibia simplemente o nome de Salceda, pero nese ano pasou a ser chamado Salceda de Caselas para distinguilo doutros concellos de Espana (La Salceda, en Segovia, que desapareceu despois de 1960 ao integrarse en Torre Val de San Pedro).
[
4
]
.
No ano 2008 tina sete montes vecinais en
mancomun
[
5
]
, que ocupaban unha superficie de 931,57
ha
[
6
]
.
O concello de Salceda de Caselas e dos que non minguaron de poboacion nas ultimas decadas. A agricultura, a ganderia e a explotacion forestal, afectadas polo
minifundismo
, foron sendo desprazadas pola industria, centrada no
poligono industrial
de O Cerquido, que continua o eixo Vigo-Porrino. Moitos vecinos van traballar a
Vigo
ou as empresas situadas en Porrino diariamente. As industrias mais importantes estan relacionadas coa transformacion do
granito
, os accesorios para a industria da automocion, os plasticos, as construcions metalicas e a ceramica.
Pazo de Aballe.
No concello erguense numerosos
pazos
e casas senoriais. Destaca a
casa grande da Picona
, que data de
1543
; foi propiedade dos senores de
Troncoso de Lira e Soutomaior
. Outros son o
pazo de Pegullal
, o
pazo de Aballe
, o
pazo da Corisca
, a
casa da Marquesa de Atalaia
e o
pazo de Budino
.
Podense ver tres
cruceiros
notabeis: o
cruceiro da Esfarrapada
, o do Cristo e outro en
Entenza
.
As
Penas de San Cibran
e as
Gandaras de Budino
son dous espazos naturais destacados.
A festa de seu que acada maior sona e a
Festa dos callos
.
O Concello conta cunha gran tradicion musical, que na actualidade se reflicte na
Banda de Musica Cultural de Salceda de Caselas
e na
Escola de Musica de Salceda de Caselas
.
- Vexa o artigo principal en:
Galeria de imaxes de Salceda de Caselas
Para unha lista completa de todos os lugares do concello de Salceda de Caselas vexa:
Lugares de Salceda de Caselas
.
- Mosquera
, Javier;
Franco
, Fernando (2002).
Guia cidada de Vigo y su area metropolitana
(en
castelan
)
. Fundacion Caixa Galicia,
Faro de Vigo
.