Os
riles
son dous organos con forma de
feixon
que filtran o
sangue
do aparato circulatorio e permiten a excrecion a traves da
urina
de diversos residuos metabolicos do organismo por medio dun sistema complexo que inclue mecanismos de filtracion, absorcion e excrecion.
No
ser humano
cada un ten, aproximadamente, o tamano do seu puno pechado. Estan localizados no
retroperitoneo
, xusto debaixo das costelas, a altura das primeiras vertebras lumbares.
Cada dia os riles procesan uns 200
litros
de
sangue
para producir, aproximadamente, 2 litros de
urina
, unha solucion liquida composta de
auga
e diversas substancias en cantidade variabel que se eliminan do organismo, procedentes do metabolismo corporal. A urina baixa continuamente a
vexiga urinaria
a traves duns condutos chamados
ureteres
. A vexiga almacena a urina ata o intre de ourinar.
Os residuos eliminados na urina proceden da actividade metabolica de todo o organismo. Se os riles non eliminaran estes residuos, acumularianse no sangue e serian nocivos para o organismo. Ademais de eliminar os produtos de rexeitamento, as celulas renais producen substancias que controlan diversas funcions no organismo. Os riles producen
renina
, que regula a tension arterial mediante o
sistema renina-anxiotensina-aldosterona
; producen
eritropoetina
que regula a sintese de
globulos vermellos
e actua na formacion da
vitamina D
, esencial para a sintese de
tecido oseo
.
A filtracion ocorre en pequenas unidades colocadas dentro dos riles chamadas
nefronas
. Cada ril ten arredor dun millon de nefronas. Na nefrona, un glomerulo -que e un pequeno vaso sanguineo ou capilar- entrelazase cun pequeno tubo colector de urina chamado tubulo. Producese un complicado intercambio de substancias quimicas a medida que os rexeitos e a auga saen do sangue e entran no sistema urinario.
Ao principio, os tubulos reciben unha mestura de refugallos e substancias quimicas que o corpo ainda pode usar. Os riles recuperan algunha das substancias quimicas, tales como o
sodio
, o
fosforo
e o
potasio
, e enviannas de regreso ao sangue, que as devolve ao corpo. Dese xeito, os riles regulan a concentracion desas substancias no corpo. Fai falla un equilibrio correcto para manter a vida, mais as concentracions excesivas poden ser prexudiciais.
Ademais de retirar os refugallos, os riles liberan tres
hormonas
importantes:
- eritropoetina
, que estimula a producion de globulos vermellos pola
medula osea
.
- renina
, que regula a presion arterial.
- a forma activa da
vitamina D
, que axuda a manter o
calcio
para os osos e para o equilibrio quimico normal no corpo.
Case todas as doenzas dos riles atacan as nefronas e fanlles perder a sua capacidade de filtracion. A lesion as nefronas pode ocorrer axina, a miudo como resultado de lesion ou intoxicacion, mais case todas as doenzas dos riles destruen as nefronas lenta e silenciosamente. Talvez pasen moitos anos ou ainda decenios antes de que se manifeste o dano.
As duas causas de doenza dos riles mais comuns son a diabetes e a tension arterial alta (hipertension).