En
ciencias
, un
nome comun
,
vulgar
ou
trivial
e calquera
nome
polo cal unha
especie
ou outro concepto e conecido, e que non e o oficial
nome cientifico
.
Un nome comun, amplamente definido, das especies
bioloxicas
e calquera apelativo mais alo do cientifico. Este ultimo, chamado tamen
nome binomial
e o nome formal e o mesmo en todo o mundo, independente do idioma en uso. Hai moitos nomes comuns reunidos de tantas linguas, en diferentes idiomas e en diferentes escrituras. Non existe unha normalizacion do nome comun en correspondencia dalgunha maneira co nome cientifico.
Moitos dos nomes cotians de plantas, animais, fungos, como "rata", "caravel", "rosa", "avea", refirense a categorias amplas. As veces por adicion a descriptores adxectivais, como "rata comun", "caravel branco", "rosa chinesa", "avea bouba", provese informacion comun para especies individuais.
As veces o nome comun refirese a unha categoria ampla, util pero nun contexto local suxerir ambiguidade: "sardina", "cervo", "acacia", aplicanse a ducias de diferentes especies mundialmente, que son benvidas e adecuadas no seu dominio orixinal de uso, (
pesca
,
caza
,
lena
), e en localidades onde so aparece tal especie soa.
Para alguns grupos bioloxicos, como
aves
en
EE. UU.
, as especies individualmente tenen
nome comun oficial
. Tal nomenclatura elixese por consenso de corpos gobernativos. Algo parecido ocorre en moitos outros paises, cando se lexisla sobre cuestions de especies estratexicas, como por ex. malezas de combate obrigatorio, onde acompana ao nome cientifico, os nomes comuns mais adaptados a rexion cultural de aplicacion da lei. Tales nomes non tenen sustento na nomenclatura cientifica. E son moi usados polos cientificos nas suas comunicacions ao publico leigo, necesitado dun vocabulario chairo, non intimidante polos nomes latinos, recalcando que e moito mais grave en pobos mais afastados da influencia da cultura da lingua morta latina.Calquera disquisicion de canta distancia hai entre o nome cientifico do "comun", debe necesariamente entenderse cos sistemas de escritura non
latina
, onde o estrano do significado en latin, se auna coa escritura pouco habitual.
Os
botanicos
as veces mantiveron nomes oficiais comuns para plantas, a pesar de que varian grandemente.
Hai intentos de estandarizar nomes comuns (insectos en Nova Zelandia; peixes de rio en EE. UU.) con exito controversial, pola resistencia a impor nomes artificiais e cada rexion cos seus propios nomes locais. O uso de apelativos en
maori
para plantas en Nova Zelandia agregou estabilidade a nomenclatura.
En
Australia
, os nomes comuns das peces comerciais -en dicir peixe de mar foi estandarizado pola Australian Fish Names Standard a traves da Seafood Services Australia (SSA) desde 2001. A SSA foi acreditada por
en:Standards Australia
, a organizacion australiana non gobernamental de estandares. Antes, o seu peixe vendiase baixo innumerables listas de nomes comuns. Outros nomes de peixes son controlados pola Commonwealth Scientific and Industrial Research Organisation (Base de Datos de Nomes de Peixes de CSIRO).
[
1
]
Nomes comuns axustados a nomes cientificos
[
editar
|
editar a fonte
]
Aqui vale a reconvencion de que non ocorre en chines, xapones, coreano, vietnamita, ruso, eslavo, grego, xa que ainda que os nomes comuns e os cientificos tenen diferentes funcions, poden estar estreitamente relacionados. En
xardinaria
, nomes familiares como
Begonia
,
Dahlia
,
Gladiolus
,
Rhododendron
son case comuns, para referirse a plantas dun
xenero
(pero por exemplo
Azalea
refirese a un xenero que actualmente esta no xenero
Rhododendron
).
En especial con plantas, os nomes comuns das rexions de influencia da Antiga Roma, cuxos apelativos foron empregados para bautizar os nomes cientificos, son por suposto os mesmos que os cientificos. Exemplos de nomes doutras linguas non romanizadas, con nomes comuns que intervineron na creacion do binomial formal. Asi, os nomes comuns poden ser
latinizados
(e as veces anglicizados). Por exemplo
Hoheria
proven do maori de Nova Zelandia "Houhere". E sen alterar: o xenero
Tsuga
ven do xapones "tsuga".
Alguns nomes comuns e os seus 'equivalentes' cientificos refirense a spp. non relacionadas. Por exemplo
xeranio
e o nome comun do xenero
Geranium
, mentres o nome comun xeranio refirese a especies de xeneros de Surafrica
Pelargonium
.
En
quimica
, os apelativos oficiais de substancias quimicas seguen a "nomenclatura
IUPAC
", unha convencion sobre os
nomes sistematicos
. Engadido ao seu nome taxonomico, un composto quimico pode levar un ou mais nomes comuns ou triviais (e a inmensa maioria das substancias quimicas tenen o seu propio nome comun). Alguns nomes comuns axudan ao lector a deducir algo da estrutura quimica do composto (por exemplo acido acetico, un nome comun do
acido etanoico
). Outros en cambio, non permiten deducir nada da estrutura, a menos que xa se coneza. Exemplo: a
morfina
.