Morris Swadesh
, nado en
Holyoke
,
Massachusetts
, o
22 de xaneiro
de
1909
e finado en
Cidade de Mexico
o
20 de xullo
de
1967
, foi un
linguista
norteamericano, reputado, entre outras cousas, como creador da
glotocronoloxia
.
Naceu no seo dunha familia de orixe
xudia
e tivo como
lingua materna
o
yiddish
. Considerado discipulo de
Edward Sapir
, graduouse en linguistica en
1930
, ao completar os estudos na Universidade de
Chicago
. En
1933
doutorouse en
Yale
, cun traballo que se centraba na lingua dos
nootka
. Mais tarde estudou o
chitimacha
, do que descubriu que era unha lingua illada. Os seus traballos sobre este idioma son agora utilizados para estudala, porque hoxe figura como unha lingua morta.
En
1937
marchou para
Mexico
, onde foi director do Consello de Linguas Indixenas
(Consejo de Lenguas Indigenas)
, e director de linguistica no Departamento de Asuntos Indixenas. En
1941
regresou aos EUA para colaborar no exercito na elaboracion de dicionarios de
chines
,
birmano
,
ruso
e
espanol
. Mais en
1948
retirouselle o pasaporte, acusado de realizar actividades "
esquerdistas
". En
1953
tornou a Mexico para exercer de profesor de
antropoloxia
e linguistica.
Estivo casado coa tamen linguista
Mary Rosamund Haas
.
Morris Swadesh contribuiu profundamente ao estudo da
fonoloxia
, desenvolvendo unha serie de principios destinados a definir os
fonemas
dunha lingua a partir da distribucion dos sons. Por exemplo, en
ingles
o son /p/ e diferente nos vocabulos
pit
(≪buraco≫),
upper
(≪en alto≫) e
spill
(≪difundir≫). A
pronunciacion
dun depende da sua posicion na palabra. Swadesh sublinou que estas variantes de son, posicionais son ≪distribuidas de modo complementario≫, polo que deben ser consideradas como caso dentro dun mesmo tipo de son ou fonema. A analise distribucional tornouse un procedemento xeral no estudo dos elementos de base da estrutura das linguas, permanecendo ate o presente como parte integrante da metodoloxia linguistica.
Outra das suas obras mais duradeira e a denominada
lista Swadesh
de 100 "significantes" basicos que se utilizan, non sen controversia academica, para descubrir a xenealoxia das linguas. Esta tecnica conecese como
glotocronoloxia
, as veces tamen dita
lexicoestatistica
, ainda que existen certas diferenzas entre ambas as disciplinas.
- Swadesh, Morris (
1932
),
The Expression of the Ending-Point Relation in English, French, and German
.
- Swadesh, Morris (
1934
),
The Phonemic Principle
, en
Language
, 10.
- Swadesh, Morris (
1937
),
A Method for Phonetic Accuracy and Speed
, en
American Anthropologist
, 39.
- Swadesh, Morris (
1950
),
Salish internal relationships
, en
International Journal of American Linguistics
, 16, 157-167.
- Swadesh, Morris (
1952
),
Lexicostatistic dating of prehistoric ethnic contacts
, en
Proceedings American Philosophical Society
, 96, 452-463.
- Swadesh, Morris (
1955
),
Towards greater accuracy in lexicostatistic dating
, en
International Journal of American Linguistics
, 21, 121-137.
- Swadesh, Morris (
1959
)
Linguistics as an Instrument of Prehistory
, en
Southwestern Journal of Anthropology
, 15.
- Swadesh, Morris (
1971
)
The Origin and Diversification of Language
, Routledge & Kegan, Londres (inacabado).
- Newman, Stanley (
1967
),
Morris Swadesh (1909-1967)
, en rev.
Language
, 43.