- Para consultar o artigo sobre o equipo de futbol, vexa
Societa Sportiva Lazio
O
Lacio
[
1
]
(en
italiano
:
Lazio
) e unha rexion administrativa da
Italia
central de case 5,5 millons de habitantes, con capital en
Roma
. Limita ao noroeste coa
Toscana
, ao norte coa
Umbria
, ao nordeste coas
Marcas
, ao leste cos
Abruzos
e
Molise
, ao sueste coa
Campania
e ao suroeste co mar
Tirreno
. No seu interior encontrase a
Cidade do Vaticano
.
O nome da rexion proven de
latium
, nome que lle daban aos
latinos
, devanceiros dos antigos
romanos
; ainda que tamen poderia provir de Laurentino (Latino) rei de Laurentia, antiga cidade da chaira de Laureto (
Lauretum
). A
mitoloxia romana
fala do rei Latino.
A linguistica moderna
[
quen?
]
postula que as orixes do nome
latium
residen na raiz proto-indo-europea
*stela-
("espallar", "estender"), que expresa idea de "terreo de natureza plana" (caso que se da no lugar con contraste de altitudes cos vecinos
sabinos
, ademais dos seus primitivos habitantes ter vido dos
Apeninos
). Poren, o nome pode ter as suas orixes nunha lingua ainda anterior, non indo-europea .
[
2
]
)
Antigamente o territorio do Lacio abranguia o curso baixo do rio
Tiber
polo norte, e os montes Ausonios, nas proximidades de
Terracina
, polo sur; tendo os
Apeninos
pola banda oriental.
[
3
]
Segundo unha moi discutida tese de Giovanni Semerano, o termo derivaria por aferese da voz
acadia
illatum, ellatum
(que significa confederados), e do que proveria tamen ao termo
grego
?λλ??-?λλ?δο? (≪Helade≫). Neste caso o nome faria referencia a
confederacion Albana
dos pobos latinos.
O Lacio, rexion do centro de Italia, colocase na zona central do mar tirrenico e ocupa 17.203 km² de territorio italiano, estendendose dos
Apeninos
ao mar Tirreno.
O seu territorio non presenta caracteristicas fisicas homoxeneas e poderiase dicir que se caracteriza por unha forte heteroxeneidade. E un territorio prevalentemente montanoso e con zonas de outeiros, con algunhas chairas proximas a zona costeira.
Os outeiros ocupan o 54% do seu territorio e as montanas o 26,1%, ocupando as chairas o restante 19,9% desta rexion.
Partindo do noroeste da rexion, encontramos tes grupos montanosos de modestas dimensions: os
Montes Volsini
, os
Montes Cimini
e os
Montes Sabatini
. Estes grupos montanosos comparten a sua orixe volcanica, testemunada, ademais de polos elementos xeoloxicos da zona, pola presenza en cada un dun lago: o
Lago de Bolsena
nos Volsini, o
lago de Vico
nos Cimini e o
Lago de Bracciano
nos Sabatini. Estas montanan descenden cara a chaira marina ao oeste e cara ao val do
Tiber
ao leste, as duas chairas laciais mais setentrionais.
Na parte oriental do Lacio, encontranse os cumios mais altos da rexion, que acadan cos
Montes da Laga
nos 2458 m do
Gorzano
o seu punto mais alto. Tratase, esta, dunha pequena parte dos Apeninos, que corre diagonalmente de norte a sur. Aqui tamen atopamos os grupos montanosos dos
Montes Reatin
, os
Montes Sabini
, os
Montes Simbruini
e os
Montes Ernici
.
No Lacio meridional central, partindo dos altos de
Albani
, atopamos toda unha serie de grupos montanosos, que corren paralelos aos Apeninos, dos que estan separados polo
Val Latino
, onde estan os rios
Sacco
e
Liri
, e que terminan no Tirreno preto da fronteira coa Campania; tratase dos
Montes Lepini
, os
Montes Ausoni
e os
Montes Aurunci
. Os altos de Albani tamen tenen orixe volcanica e tenen lagos da mesma orixe. Este lagos son numerosos e entre outros estan o
Lago de Albano
e o de
Nemi
.
A costa lacial e moi regular, baixa e areosa, ainda que hai algunhas excepcions como o
Cabo Linaro
ao sur de
Civitavecchia
, a foz do Tiber entre os concellos de Roma e
Fiumicino
; ao sur do rio encontramos sucesivamente o promontorio dos concellos de
Anzio
e
Nettuno
, o
monte Circeo
, que se ergue illado entre mar e terra, e o promontorio de
Gaeta
, xa chegando ao limite coa Campania.
Mesmo diante de Gaeta encontrase o arquipelago de
Pontino
, composto por seis pequenas illas, todas de orixe volcanica.
O Tiber e o maior rio da rexion, onde chega procedente da Umbria, primeiro cun percorrido cara ao sueste, que posteriormente tornara en sentido suroeste, para atravesar toda a area romana cara ao mar. Os principais afluentes de Tiber son o
Paglia
e o
Treia
, na ribeira esquerda, e o
Nera
e o
Aniene
na faixa dereita.
Mais ao sur, cun andamento que recorda ao Tiber encontramos o
Sacco
e o
Liri
, mentres na parte setentrional da rexion encontramos outros rios menores como o
Fiora
, o
Marta
e o
Arreone
, que baixan directamente ao mar cun percorrido relativamente breve.
O clima da rexion presenta unha importante variabilidade dependendo da zona. En xeral, ao longo da faixa costeira, os valores da temperatura varian entre os 9º-10 °C de xaneiro e os 24º-25 °C de xullo. As precipitacions escasean no treito costeiro setentrionais.
Conforme se vai entrando cara ao interior da rexion, vanse acentuando as caracteristicas de continentalidade con maiores diferenzas termicas. Os invernos son mais frios que na costa, podendo acadar temperaturas proximas a 0 °C nas noites de inverno. Mesmo algunha vez nevou na propia cidade de Roma.
A rexion do Lacio dividese en 5 provincias:
As principais cidades da rexion son:
O Lacio e importante na cultura italiana e europea polos seu contidos historicos, artisticos, arqueoloxicos, arquitectonicos, relixiosos e culturais. O inmenso patrimonio que conten a cidade de romo e so un entre unha inmensidade de puntos de interese, vilas, igrexas, mosteiros, monumentos e sitos variados da rexion.
Os sitios de interese turistico en Roma espallanse no tempo e nas formas. Das areas arqueoloxicas, a primeira de todas o
Foro Romano
, aos monumentos, como o
Coliseo
que identifica a cidade, as igrexas, que coa
Basilica de San Pedro
no Vaticano son o epicentro do catolicismo, os arcos, as pontes, as fontanas, as murallas e as suas portas, os obeliscos, as prazas e as ruas. Todo isto, sen esquecer a amplisima riqueza museistica que ofrece a cidade eterna.
Ademais de Roma, hai moitos sitios de interese arqueoloxico que hai que visitar no Lacio. Desde os presentes na vecina
Ostia Antica
, a
Vila Adriana
en
Tivoli
, o
Templo de Giove Anxur
en
Terracina
ou os restos do
Forum Apii
preto de
Sezze
, de
Lavinium
en
Pomezia
, os restos etruscos da
necropole da Banditaccia
preto de
Cerveteri
, a
Necropole de Tuscania
ou a de
Colle dei Monterozzi
en
Tarquinia
.
Sitios importantes tamen son as cidades fortificadas prerromanas: a acropole de
Alatri
, moi ben conservada, a de
Ferentino
co mercado romano ou as de
Atina
e
Arpino
.
Tamen son ben conecidas as abadias de
Montecassino
,
Subiaco
,
Casamari
,
Trisulti
e
Fossanova
. Un grande fluxo turistico e atraido polas fontes termais de
Fiuggi
e as localidades costeiras de
Spergola
,
Sabaudia
e
Terracina
.
As principais entidades deportivas da rexion son os clubs de futbol
AS Roma
e
SS Lazio
. Roma foi sede dos
XVII Xogos Olimpicos
no ano 1960.