Alegoria da pintura
(1666-1667).
Kunsthistorisches Museum
(
Viena
)
Johannes Vermeer
, conecido baixo os nomes
Jan Vermeer
,
Vermeer de Delft
ou
Johannes van der Meer
, nado en
Delft
en
1632
e finado na mesma cidade o
15 de decembro
de
1675
, foi un
pintor
neerlandes
, membro da
Escola de Delft
, considerado un dos mais importantes da idade de ouro da pintura holandesa.
Especializouse en escenas interiores cotias da vida domestica burguesa. Pasou toda a sua vida na cidade de Delft. En vida foi un moderadamente exitoso pintor de provincias. Non foi nunca especialmente rico, quizais debido o escaso numero de pinturas que producia, e a sua morte deixou debedas a sua esposa e once fillos. Practicamente esquecido durante dous seculos, en 1866 o critico de arte
Thore Burger
publicou un ensaio atribuindolle 66 pinturas (se ben so 34 delas sonlle actualmente atribuidas con seguridade). Desde enton a reputacion de Vermeer creceu enormemente e actualmente esta considerado como un dos maiores pintores da idade de ouro holandesa. E particularmente reconecido pola sua mestria no uso e tratamento da luz.
Sabese relativamente pouco acerca da vida de Vermeer, a excepcion dalguns feitos basicos anotados en rexistros e documentos legais. Vermeer naceu en
Delft
(
Paises Baixos
) e permaneceu ali toda a sua vida. Foi soterrado na
Igrexa Vella
(
Oude Kerk
) en Delft.
[
1
]
E, despois de
Rembrandt
, o pintor holandes mais famoso do seculo XVII, un periodo conecido como a idade de ouro de Holanda polas suas asombrosas realizacions artisticas e culturais.
A sua obra e escasa: trinta e catro cadros de escenas de interior (como
A Leiteira
) ou retratos (
Rapaza con turbante
) e duas paisaxes urbanas (
A ruela
e
Vista de Delft
). Incluso o numero de pinturas atribuidas a Vermeer varia, debido as circunstancias nas que morreu e o seu posterior esquecemento.
Vermeer salientaba na restitucion da luz, da textura, da perspectiva (quizais empregaba a
camara escura
) e das cores transparentes. Coidaba a harmonia das cores. Nas suas obras podese sentir o silencio dos personaxes nalguns momentos intimos das suas vidas. Interesouse por todalas capas da sociedade con igual esmero, desde o retrato dunha simple leiteira traballando, as obras nas que amosa o luxo e esplendor dos ricos burgueses da epoca nas suas espazosas casas. A sua pintura revela moitos aspectos da vida desta epoca. Na sua obra podense atopar connotacions relixiosas e cientificas.
Acadou certa fama na sua cidade de Delft como pintor innovador e como experto en cadros. En 1672 foi convocado a
Haia
para facer unha peritacion sobre unha coleccion de teas vendidas a Federico Guillerme, grande elector de
Brandeburgo
.
Casou en 1653 con Catharina Bolnes, filla de Maria Thins, que dispuna de bos ingresos. Poren, as
Provincias Unidas
foron invadidas por
Francia
e logo
Inglaterra
declaroulles a guerra, o que repercutiu negativamente no mercado da arte en xeral, e nas finanzas dos Vermeer en particular, xa que tinan once fillos.
Suponse que se perderon algunhas das suas obras porque en mais dunha ocasion tivo que entregalas para pagar as suas debedas os tendeiros. Jan Vermeer morreu pobre, e a sua muller tivo que vender os seus cadros o Concello para sobrevivir e manter os seus oito fillos ainda menores. Logo diseminaronse as suas obras (algunhas chegaron a sair do pais) as veces coa firma doutros pintores para darlle mais valor. Das 35 obras reconecidas actualmente como autenticas, so 16 levan a sua firma e unicamente duas a data.
Houbo que esperar case dous seculos para que o historiador e critico
Joseph Theophile Thore
(pseudonimo de
W. Burger
) o rescatase do esquecemento en 1842, coa axuda do marchante de arte
John Smith
. Thore fixo unha declaracion atribuindo 76 pinturas a Vermeer, un numero que axina foi rebaixado. A principios do seculo XX corrian rumores de que ainda existian pinturas de Vermeer por descubrir.
Non foi ata 1935 que o museo de Rotterdam lle dedicou a sua primeira exposicion individual.
A rapaza da perla
, conecida como a "Mona Lisa do Norte".
Scarlett Johansson
e a protagonista do filme
Girl with a Pearl Earring
, do director
Peter Webber
, do ano 2003. A historia da pelicula esta baseada na
novela homonima
de
Tracy Chevalier
, inspirada no cadro
A rapaza da perla
, e inventa unha trama romantica a partir da vida do pintor, do que existe moi pouca informacion biografica. A duracion da pelicula e de 95 minutos, e ademais de Johansson conta no elenco con
Colin Firth
,
Tom Wilkinson
,
Judy Parfitt
,
Cillian Murphy
e
Essie Davis
.
A pelicula, seguindo a novela, conta con moitos detalles irreais e inventados sobre a biografia de Vermeer, e incorre na contradicion de presentalo como un pintor pobre, pero con criados. Se algo se sabe con certeza e que non viviu de pintar. E o certo e que a mellor atribucion posible da identidade da retratada como
A rapaza da perla
e que seria unha das suas fillas.
Han van Meegeren
(1898-1947) foi un pintor holandes que cultivaba o estilo de pintura dos clasicos holandeses. Orixinalmente para probar que os criticos estaban equivocados acerca das suas habilidades como pintor, decidiu pintar un Vermeer falso. Mais tarde falsificou mais vermeers e obras doutros pintores, simplemente como medio de vida. Van Meegeren enganou a todo o ambiente artistico en Holanda, de forma que incluso unha das suas obras formou parte da coleccion que
Hermann Goring
creou mediante o espolio nos paises ocupados de Europa durante a
segunda guerra mundial
. A falsificacion era tan boa que as autoridades holandesas o acusaron de traizon por vender bens artisticos holandeses os nazis. Para demostrar que el mesmo era o autor do cadro en cuestion, Van Meegeren compuxo un novo cadro atribuible a Vermeer ante o atento exame da policia holandesa. As suas habilidades para a falsificacion sacudiron o mundo da arte e fixeron mais dificil poder asegurar a autenticidade de obras atribuidas a Vermeer (as autoridades holandesas cambiaron os cargos de traizon a falsificacion, polos que Van Meegeren foi condenado a dous anos de prision).
-
Cristo na casa de Marta e Maria
(1654-1655)
-
A alcaiota
(1656)
-
Rapaza durmida
, cara 1656-1657, 86,5 x 76 cm,
Museo Metropolitano de Arte
,
Nova York
-
Militar e rapaza a rir
(
Coleccion Frick
, Nova York) (1657-1659)
-
Rapaza a ler unha carta nunha fiestra aberta
(1657-1659)
-
A calella
(1657-1661)
-
A leiteira
(
Rijksmuseum
,
Amsterdam
) (c. 1658)
-
O vaso de vino
(1658-1661)
-
A moza e o vaso de vino
(1659-1660)
-
Vista de Delft
, c.a. 1660-1661, oleo sobre lenzo, 98,5 x 117,5 cm,
Mauritshuis
, A Haia
-
Moza interrompida na sua musica
(1660-1661)
-
A leccion de musica
(1662)
-
Rapaza cunha xerra de auga
(1662-1663)
-
A palilleira
(1664)
-
A rapaza do colar de perlas
(1664)
-
A rapaza de azul lendo unha carta
(Rijksmuseum, Amsterdam) (despois de 1664)
-
A taxadora de perlas
(h. 1665)