Jons Jacob Berzelius

Biografia
Nacemento	20 de agosto de 1779 Vafversunda, Suecia (pt)
Morte	7 de agosto de 1848 (68 anos) Adolf Fredriks parish, Suecia (en)
Lugar de sepultura	Solna cemetery (en) , SO 02 30 59°21′11″N 18°01′31″L  /  59.35294, 18.02518
5º Seat 5 of the Swedish Academy (en)
20 de decembro de 1837 ? 7 de agosto de 1848 ←  Carl von Rosenstein (pt) ? Johan Erik Rydqvist (pt)  →
Datos persoais
Pais de nacionalidade	Suecia
Educacion	Universidade de Uppsala Katedralskolan (en)
Director de tese	Johan Afzelius (pt)
Actividade
Campo de traballo	Quimica
Lugar de traballo	Estocolmo
Ocupacion	quimico , medico , profesor universitario , escritor de non ficcion , farmaceutico
Empregador	Instituto Karolinska (pt) Universidade de Uppsala
Membro de	Accademia delle Scienze di Torino (1833?) Real Academia de Artes e Ciencias dos Paises Baixos Academia Prusiana das Ciencias Royal Swedish Academy of Letters, History and Antiquities (en) Academia de Ciencias da Baviera (pt) Academia Nacional das Ciencias (Italia) (pt) Royal Academy of Medicine of Belgium (en) Academia das Artes e das Ciencias dos Estados Unidos Academia das Ciencias de San Petersburgo Academy of Science for Public Utility (en) Academia Sueca Leopoldina Academia francesa das ciencias Real Academia das Ciencias de Suecia Royal Society
Alumnos	Lars Svanberg (pt) e James Finlay Weir Johnston (pt)
Lingua	Lingua sueca e lingua francesa
Obra
Obras destacables (1818) Undersokning af nagra i trakten kring Fahlun funna fossilier, och af deras lagerstallen (en)
Doutorando	Friedrich Wohler , Nils Johan Berlin (pt) , Heinrich Rose (pt) , James Finlay Weir Johnston (pt) , Lars Svanberg (pt) e Carl Gustaf Mosander (pt)
Arquivos en	Arquivos da Escola Politecnica Federal de Zuric [ CH-001807-7:Hs 584]
Familia
Conxuxe	Elisabeth Berzelius (1835?1848)
Premios (1836)   Medalla Copley (28 de xaneiro de 1821)   Comendador da Ordem de Vasa (pt) (28 de xaneiro de 1815)   Cabaleiro da Orde da Estrela Polar (29 de abril de 1813)   Membro estranxeiro da Royal Society   Order of Saint Stanislaus, 1st class (en)   membro de honra da Real Sociedade de Edimburgo   Orde do Merito das Ciencias e as Artes   Membro da Academia Estadounidense das Artes e as Ciencias

Jons Jacob Berzelius (|jœns ?j?ːk?b bæ??seːli?s|), nado en Ostergotland o 20 de agosto de 1779 e finado en Estocolmo o 17 de agosto de 1848 , foi un quimico sueco . Ideou o moderno sistema de notacion quimica, e xunto con John Dalton , Antoine Lavoisier , e Robert Boyle , esta considerado o pai da quimica moderna. ^{[ 1 ]}

Descubriu o torio , o cerio e o selenio e foi o primeiro en illar o circonio , o silicio e o titanio . Tamen perfeccionou a taboa dos pesos atomicos dos elementos publicada por Dalton, corrixindo os seus erros.

Traxectoria [ editar | editar a fonte ]

Berzelius naceu en Ostergotland , en Suecia . Perdeu os seus pais a unha idade tempera. Estaba a cargo dos seus familiares en Linkoping , onde asistiu a escola que hoxe se conece como Katedralskolan. Posteriormente matriculouse na Universidade de Uppsala , onde aprendeu a profesion de medico dende

1796 ata 1801. Ensinoulle quimica Anders Gustaf Ekeberg , o descubridor do tantalo . Traballou como aprendiz nunha farmacia e cun medico no balneario Medevi . Durante este tempo analizou a auga do manancial. Para os seus estudos de medicina, examinou a influencia da corrente galvanica en varias enfermidades e graduouse como medico en 1802. Exerceu a medicina preto de Estocolmo , ata que o propietario dunha mina, Wilhelm Hisinger , descubriu a sua capacidade analitica e dotouno dun laboratorio.

En 1807 Berzelius foi nomeado profesor de quimica e farmacia no Instituto Karolinska .

En 1808 foi elixido membro da Real Academia Sueca de Ciencias , que por enton se estancara durante varios anos debido ao menor interese polas ciencias en Suecia dende a epoca do romanticismo. En 1818 foi elixido secretario da mesma, e ocupou o cargo ata 1848. A Berzelius atribueselle a revitalizacion da Academia que viviu unha segunda epoca dourada, sendo a primeira a que estivo baixo a secretaria do astronomo Pehr Wilhelm Wargentin (1749 a 1783). ^{[ 2 ]} En 1837, foi elixido tamen membro da Academia Sueca, coa cadeira numero 5.

Polos seus enormes logros no campo da quimica, Berzelius e considerado como o "pai da quimica en Suecia".

En 1835, a idade de 56 anos, casou con Elisabeth Poppius, de 24 anos de idade, filla dun ministro do goberno sueco, e no mesmo ano foi elevado a freiherr . ^{[ 3 ]}

Faleceu o 7 de agosto de 1848 na sua casa en Estocolmo, onde vivira dende 1806. ^{[ 4 ]}

Obra [ editar | editar a fonte ]

Foi o primeiro analista do seculo XIX : ademais de levar a cabo coa maior precision un numero enorme de analise, hai que atribuirlle o descubrimento de varios corpos simples: Hisinger e Berzelius descubriron o elemento cerio en 1807, en 1817 identificou xunto a Johan Gottlieb Gahn o selenio , e como terceiro e ultimo descubrimento o torio en 1829. Os seus alumnos descubriron outros dous elementos: en 1817 Johann Arfvedson descubriu o litio , e en 1830 Nils Gabriel Sefstrom redescubriu o vanadio . Berzelius foi quen propuxo os nomes de litio e vanadio, asi como o de sodio . Foi o primeiro quimico que illou o silicio (en 1823), o circonio (en 1824), o torio (en 1828) e o titanio .

Estudou as combinacions de xofre con fosforo , o fluor e os fluoruros , determinou un gran numero de equivalentes quimicos. Foi practicamente o creador da quimica organica . Introduciu as nocions e as palabras alotropia , catalise , isomeria , haloxeno , radical organico e proteina . Tan filosofo como experimentador, consolidou a teoria atomica asi como a das proporcions quimicas; inventou e fixo aceptar universalmente formulas quimicas analogas as formulas alxebricas co obxectivo de expresar a composicion dos corpos. Para explicar os fenomenos adoptou a celebre teoria do dualismo electro-quimico, e con esta teoria levou a cabo moitas reformas na nomenclatura e na clasificacion. Desenvolveu unha teoria electroquimica sobre os radicais. Tamen foi un dos primeiros que baseou a mineraloxia no conecemento dos elementos quimicos dos corpos. O actual sistema de notacion quimica adoptouse grazas a Berzelius, que foi quen o propuxo en 1813. Berzelius foi un dos primeiros que publicou unha taboa das masas moleculares e masas atomicas con exactitude aceptable.

Novos elementos [ editar | editar a fonte ]

Berzelius acreditase coa identificacion dos elementos quimicos selenio , torio e cerio , e foi o primeiro en illar o silicio , o circonio e o titanio . Os estudantes que traballaban no laboratorio de Berzelius tamen descubriron o litio e o vanadio .

Lei das proporcions definidas [ editar | editar a fonte ]

Pouco despois de chegar a Estocolmo escribiu un libro de texto de quimica para os seus estudantes de medicina, que foi o punto de partida da sua longa e frutifera carreira. Mentres levaba a cabo experimentos para documentar o libro de texto utilizou a lei das proporcions constantes , formulada por Joseph Louis Proust , e demostrou que as substancias inorganicas estan compostas de diferentes elementos en proporcions constantes en peso. Baseandose neste feito, en 1828 compilou unha taboa de pesos atomicos relativos, onde o peso atomico do osixeno se fixaba en 100. Este traballo proporcionou unha evidencia a favor da teoria atomica de Dalton : que os compostos quimicos inorganicos se componen de atomos combinados en cantidades enteiras. Ao descubrir que os pesos atomicos non son multiplos enteiros do peso de hidroxeno (como por exemplo o do cloro, 35,5 veces o peso atomico do hidroxeno), Berzelius tamen refutou a hipotese de Prout de que os elementos se construen a partir de atomos de hidroxeno.

Nomenclatura quimica [ editar | editar a fonte ]

Coa fin de sistematizar os seus experimentos, desenvolveu un sistema de notacion quimica na que os elementos se denotaban con simbolos simples . Codificou os elementos segundo a primeira letra do seu nome latino, agregando unha segunda letra cando habia necesidade de diferenciar dous elementos cuxo nome comezaba coa mesma letra inicial. Por exemplo, C para carbono , Ca para calcio , Cd para cadmio , coas proporcions sinaladas por numeros. Este e, basicamente, o mesmo sistema utilizado na actualidade na formula molecular , coa unica diferenza de que en lugar dos subindices utilizados na actualidade (por exemplo, H ₂ O), Berzelius utilizaba superindices (H ² O). A pesar da sua evidente vantaxe sobre o dificultoso e case incomprensible sistema anterior, a nomenclatura proposta por Berzelius atopou resistencia, e tardou anos en ser universalmente aceptada.

Novos termos quimicos [ editar | editar a fonte ]

A Berzelius tamen se lle atribuen novos termos empregados en quimica como catalise , polimeros , isomero e alotropo , ainda que as suas definicions orixinais difiren drasticamente do seu uso moderno. Por exemplo, cunou o termo "polimero" en 1833 para describir os compostos organicos que comparten identicas formulas empiricas , pero difiren no peso molecular en xeral. O maior dos compostos describese como "polimero" dos mais pequenos.

Bioloxia [ editar | editar a fonte ]

Berzelius tivo tamen unha influencia importante sobre a bioloxia. Foi o primeiro en facer a distincion entre os compostos organicos (aqueles que contenen carbono), e os compostos inorganicos. En particular, asesorou a Gerardus Johannes Mulder na sua analise elemental de compostos organicos, tales como o cafe, o te e varias proteinas. O termo " proteina " foi de feito cunado por Berzelius, despois de que Mulder observase que todas as proteinas parecian ter a mesma formula empirica, e chegou a conclusion erronea de que poderian estar compostas por un so tipo de molecula (moi grande). Berzelius propuxo este nome porque estas moleculas parecian ser a substancia primitiva da alimentacion animal que as plantas preparan para os herbivoros.

Reconecementos [ editar | editar a fonte ]

• En 1818 Berzelius foi ennobrecido polo rei Carlos XIV Xoan .
• En 1840 foi nomeado cabaleiro da Orde de Leopoldo en Belxica. ^{[ 5 ]}
• 1842, reconecemento Pour le Merite nas ciencias e nas artes. ^{[ 6 ]}
• Berzeliusskolan , unha escola situada a caron da sua alma mater , Katedralskolan , leva o seu nome.
• O crater lunar Berzelius leva este nome na sua honra. ^{[ 7 ]}
• O asteroide (13109) Berzelius tamen conmemora o seu nome. ^{[ 8 ]}
• En 1939, o seu retrato apareceu nunha serie de selos postais en conmemoracion do bicentenario da fundacion da Academia Sueca de Ciencias .

Notas [ editar | editar a fonte ]

Vexase tamen [ editar | editar a fonte ]

Wikimedia Commons ten mais contidos multimedia na categoria:   Jons Jacob Berzelius

A Galipedia ten un portal sobre: Suecia

Bibliografia [ editar | editar a fonte ]

• Wisniak, Jaime (2000). "Jons Jacob Berzelius A Guide to the Perplexed Chemist". The Chemical Educator 5 (6): 343?350. doi : 10.1007/s00897000430a .  
• Walden, Paul (1947). "Zum 100. Todestag von Jons Jakob Berzelius am 7. August 1948" . Naturwissenschaften 34 (11): 321?327. Bibcode : 1947NW.....34..321W . doi : 10.1007/BF00644137 .  
• Holmberg, Arne (1933) Bibliografi over J. J. Berzelius . 2 parts in 5 vol. Stockholm: Kungl. Svenska Vetenskapsakademien, 1933?67. 1. del och suppl. 1?2. Tryckta arbeten av och om Berzelius. 2. del och suppl. Manuskript
• Jorpes, J. Erik (1966) Jac. Berzelius ? his life and work ; traducido do manuscrito sueco por Barbara Steele. Estocolmo: Almqvist & Wiksell, 1966. (Reeditado por University of California Press, Berkeley, 1970 ISBN 0-520-01628-9 )
• Partington, J. R. (1964) History of Chemistry ; vol. 4. Londres: Macmillan; pp. 142?77

Ligazons externas [ editar | editar a fonte ]

• List of works by Berzelius (301 items as of access date 2011-12-29)
• Online works en Project Runeberg (en latin )
• Online correspondence between Berzelius and Sir Humphry Davy on Wikisource (en ingles ) (en frances )
• Online works on Gallica (en frances ) (en sueco ) (27 items as of access date 2011-12-29)
• Nordisk familjebok (1905), band 3, s. 90?96 (en sueco )
• Poliakoff, Martyn . Jons Jacob Berzelius . University of Nottingham : The Periodic Table of Videos .  
• Digital edition of "Lehrbuch der Chemie" 1823/1824 by the University and State Library Dusseldorf
• Digital edition of "Das saidschitzer Bitterwasser : chemisch untersucht" 1840 by the University and State Library Dusseldorf
• Digital edition of "Aus Jac. Berzelius' und Gustav Magnus' Briefwechsel in den Jahren 1828 - 1847" 1900 by the University and State Library Dusseldorf