Ien de prata, en moeda, de 1870
O
ien
(円, えん, en
R?maji
Yen, ￥, pronunciase como "en") e a moeda ou divisa oficial do
Xapon
. Foi creada en novembro de 1870, ao comezo da
Era Meiji
, para substituir o
sistema monetario Tokugawa
, baseado no
ry?
(?). O simbolo grafico latinizado do ien e ￥ ; mais en xapones escribese 円, unha forma simplificada da antiga grafia 圓. O codigo
ISO 4217
do ien e
JPY
. O ien foi legalmente definido como 26,956 gramos de prata, unha definicion que ainda esta en vigor na actualidade.
- Desde xaneiro de 2007, un
euro
vale arredor de 157 iens (JPY).
En
xapones
, ≪ien≫ (円) e apenas ≪en≫, pronunciado [?n]. A pronuncia "ien"/"yen", corrente en moitas linguas, proven da romanizacion da antiga escrita sino-xaponesa, que non tina en conta a evolucion da pronunciacion. En xapones, ≪en≫ significa ≪redondo≫ ou ≪circulo≫ ? como en chines
yuan
ou en coreano
won
, que tenen o mesmo etimo.
O
ien
tina unhas subdivisions, o
sen
, ben conecido dos crucigramistas; e o
rin
(1/1000 de ien). Poren ambas deixaron de utilizarse desde
1954
.
Circulan moedas de 1, 5, 10, 50, 100 e 500 iens e billetes de 1.000, 2.000, 5.000 e 10.000 iens.
Un dos primeiros
billetes
dun ien, anverso e reverso.
No seculo XIX, o
real de oito
espanol
de prata circulaban en abundancia polo
sueste asiatico
, a costa
chinesa
e o Xapon. Estas moedas foran introducidas dende
Manila
durante un periodo de mais de 250 anos, e vinan en barcos conecidos como os
galeons de Manila
dende
Acapulco
. Ata mediados do seculo XIX a maioria destes reais de oito estaban cunados nas
casas de moeda
esopanolas en
Hispanoamerica
, principalmente en
Mexico
, ainda que a partir da
decada de 1840
comezaron a ser rapidamente substituidos por outros
pesos
de prata das novas republicas latinoamericanas. Na segunda metade do seculo XIX realizaronse moedas nesas zonas a semellanza dos
pesos mexicanos
; a primeira delas foi o
dolar de Hong Kong
, cunado na
Casa da Moeda de Hong Kong
entre 1866 e 1868. Estas moedas non foron ben recibidas pola poboacion chinesa, que preferiu os oito reais mexicanos, e por iso o goberno de Hong Kong deixou de cunar moeda e vendeu a maquinaria ao Xapon, para establecer
a sua propia casa de moeda
.
Unha das primeiras moedas dun ien (1,5g de ouro puro), anverso e reverso.
Os xaponeses decidiron enton adoptar un sistema de
cunaxe
de moedas de dolar de prata co nome de "ien", que significaba "obxecto redondo". O ien foi adoptado oficialmente polo goberno
Meiji
nunha lei asinada o 10 de maio de 1871.
[
1
]
A nova moeda foi introducida de forma gradual dende xullo dese ano. O ien era, polo tanto, unha simple unidade semellante ao dolar que, como todos os dolares, descendia das
piezas de a oito
espanolas. Asi, ata 1873, todos os dolares valian mais ou menos o mesmo no mercado de valores. O ien substituiu o sistema monetario da
era Tokugawa
, un complexo sistema baseado no
mon
, unha moeda base de cobre. A "Lei da nova Moeda" de 1871 estipulaba a adopcion dun sistema decimal de calculo no que un ien (圓) se dividia en 100 sen (?) e 1 000 rin (厘), con moedas redondas como en Occidente. Marcouse o valor do ien como de 0,78
onzas troy
(24,26 gramos) de ouro puro, ou 1,5 gramos de ouro puro segundo o Congreso Europeo de Economistas de Paris de 1867; a moeda de cinco iens declarouse igual a a de 5
pesos fortes
da
Arxentina
),
[
2
]
introducindo a moeda no chamado "estandar bimetalico". (A mesma cantidade de prata custaria 1181 iens actuais,
[
3
]
mentres que a mesma cantidade de ouro valeria arredor de 4715
[
4
]
).
A partir da desvalorizacion da prata de 1873, o ien desvalorizouse ante o
dolar estadounidense
e o
dolar canadense
xa que se adheriron ao estandar monetario do ouro, e no ano 1897 o ien so valia 50 centavos estadounidenses. Ese ano, o Xapon adoptou o estandar monetario do ouro e por iso o valor do ien pasou a ser desa cantidade.
[
5
]
O sen e o rin foron eliminados en 1953.
[
6
]
Valor fixado ao do dolar estadounidense
[
editar
|
editar a fonte
]
O ien perdeu a maior parte do seu valor na
segunda guerra mundial
. Despois dun periodo de inestabilidade en 1949, o valor do ien foi fixado en 360 iens por dolar segundo un plan estadounidense, parte do
sistema Bretton Woods
, para estabilizar os prezos da economia xaponesa. Esa
taxa de cambio
mantivose ata 1971, cando os Estados Unidos abandonaron o estandar de cambio do ouro, parte clave do sistema de Bretton Woods, e impuxo un
imposto
as importacions dun 10 por cento, provocando que xurdisen as taxas de cambio flotantes en 1973.
En 1971, o ien estaba infravalorado. As
exportacions
xaponesas custaban moi pouco nos mercados internacionais, e as importacions estranxeiras custaban moito para os xaponeses. Esta infravaloracion viuse reflectida na
balanza de pagamentos
, que pasara dun deficit comercial a principios dos anos sesenta a un superavit de 5 800 millons de dolares en 1971. A crenza de que o ien e outras divisas estaban infravaloradas motivou as accions levadas a cabo polos Estados Unidos en 1971.
A partir da desvalorizacion do dolar en 1971, o goberno xapones aceptou unha nova taxa de cambio fixo cos Acordos do Smithsonian, asinados a finais de ano, deixando a taxa de cambio en 308 iens por dolar. Non obstante, iso influiu de forma negativa no referente a
oferta e demanda
, anulandose estas taxas en 1973 e pasando a ser as divisas de cambio flotante.
Intervencion do goberno xapones no mercado de divisas
[
editar
|
editar a fonte
]
Na decada de 1970, o goberno xapones e os homes de negocios estaban concienciados de que unha subida do valor do ien danaria o crecemento das exportacions, xa que faria os produtos xaponeses menos competitivos e iso danaria a industria. Por conseguinte, o goberno seguiu intervindo no mercado de divisas (comprando ou vendendo dolares), mesmo despois da decision de pasar a moeda a un mercado de divisas flotantes en 1973.
A pesar da intervencion, as presions do mercado causaron que o ien seguise subindo, chegando a alcanzar a taxa de 271 iens por dolar en 1973, antes de que se notase o impacto economico da
crise do petroleo de 1973
. O alto prezo do ien provocou que o ien se depreciase nun intervalo de 290 a 300 iens entre 1974 e 1976. A reaparicion dun superavit comercial fixo que o ien volvese valer 211 iens por dolar en 1978, ainda que debido a
crise do petroleo de 1979
fixo que o ien baixase de novo a 227 iens por dolar en 1980.
O ien a principios da decada e 1980
[
editar
|
editar a fonte
]
Unha das primeiras moedas dun ien, 24,26 gramos de prata pura do Xapon, cunada en 1870 (Ano 3 da
era Meiji
).
Na primeira metade da decada de 1980, o ien baixou moito de valor, mesmo a pesar da existencia dun superavit comercial. Asi, o dolar pasou de valer 221 iens de media en 1981 a 239 en 1985. O aumento do superavit de conta corrente fixo que a demanda de iens aumentase nos mercados estranxeiros, pero esta demanda foi desprazada por outros factores. Unha gran diferenza nos
tipos de xuro
, que eran mais altos nos Estados Unidos que no Xapon, e a continua
desregulacion
do
capital
, fixeron que xurdise unha gran saida de capital bruto do Xapon. Todo isto provocou que aumentase a demanda de iens xaponeses, xa que os investidores nipons cambiaron os iens por outras divisas a hora de investir no estranxeiro. Todo iso provocou que o ien se debilitase fronte ao dolar e causou a aparicion dun gran superavit comercial nos anos 80.
En 1985 comezou un gran cambio, xa que as principais potencias economicas firmaron un acordo (o Acordo do Plaza), no que se afirmaba que o dolar estaba sobrevalorado (e polo tanto o ien infravalorado). Este acordo, e varios cambios na oferta e demanda e as presions dos mercados, fixeron que houbese unha subida supeta do valor do ien. De ai que se pasase dun valor medio de 239 iens por dolar en 1985 a un valor pico de 128 iens en 1988, dobrando o seu valor relativo ao do dolar. Tras uns declives en 1989 e 1990, chegou a unha nova marca de 123 iens por dolar en 1992. En abril de 1995, o ien chegou a un valor de 80 iens por dolar, facendo temporalmente a economia xaponesa do mesmo tamano aproximadamente que a americana.
O ien entrou en declive durante a burbulla financeira e inmobiliaria do Xapon e continuou asi a partir dese momento, chegando a un tope de 134 iens por dolar en 2002. A politica do
Banco do Xapon
de manter os xuros cero evitou o investimento en iens, causando un
carry trade
de investidores que cambiaron os investimentos en iens por outros noutras moedas fortes. Iso causou unhas perdas de aproximadamente un billon de dolares.
[
7
]
En febreiro de 2007,
The Economist
estimou que
o ien estaba desvalorizado nun 15 por cento fronte ao dolar e nun 40 por cento fronte ao
euro
.
[
8
]
Tras o
terremoto de T?hoku de 2011
o ien subiu vertixinosamente, ata chegar a unha marca de 76 iens por dolar, non batido dende a
segunda guerra mundial
.
[
9
]