Ernesto Chao Pino
, nado en
Ribadavia
o
12 de novembro
de
1943
e finado en
Santiago de Compostela
o
6 de agosto
de
2018
,
[
1
]
foi un
actor
galego
. Cunha dilatada traxectoria
teatral
de case medio seculo, traballou tamen no
cine
e na
television
, acadando unha enorme fama en Galicia co seu papel de
Miro Pereira
na serie da
Television de Galicia
Pratos combinados
. Gran figura do teatro galego, traballou en ducias de obras e foi fundador e presidente de numerosas entidades dramaticas como a
Agrupacion Cultural Abrente
, o
Centro Dramatico Galego
, a
Asociacion de Actores e Actrices de Galicia
, a
Academia Galega do Audiovisual
,
Escena Galega
ou a compania
Lagarta lagarta
, que fundou xunto a sua muller, a tamen actriz
Rosa Alvarez
.
[
2
]
Actor cunha dilatada experiencia profesional, especialmente no
teatro
, iniciou a sua carreira interpretativa en
1969
. Foi fundador da
Agrupacion Cultural Abrente
, da que foi presidente, e participou nas pezas que se realizaron para recadar cartos para a primeira edicion das
Mostras de Teatro
da vila.
[
2
]
A sua afeccion polo teatro fixo que deixase o negocio familiar de fabricacion de
cadaleitos
e se trasladase a finais da
decada de 1970
a
Vigo
, onde foi un dos fundadores do
Artello Teatro
xunto a
Morris
.
[
2
]
Ali participou na montaxe de varias obras, como
Pic-nic
, de
Fernando Arrabal
,
Nubes
, de
Aristofanes
, ou
Celtas sen filtro
de
Mendez Ferrin
.
[
2
]
En 1984 trasladouse a
Santiago de Compostela
para a participar na montaxe de
Agasallo de sombras
de
Roberto Vidal Bolano
, no novo
Centro Dramatico Galego
, e un ano despois traballou en
Os vellos non deben de namorarse
, de
Castelao
, con direccion de
Eduardo Alonso
. Foi fundador da
Asociacion de Actores e Actrices de Galicia
e dirixiu o Centro Dramatico Galego durante duas tempadas (1986-87), continuando na entidade durante os seguintes anos como actor. Durante eses anos realizou as suas primeiras incursions no cine, aparecendo en
La hora bruja
, de
Jaime de Arminan
,
Divinas palabras
,
de
Jose Luis Garcia Sanchez
, e
Urxa
, de
Alfredo Garcia Pinal
e
Carlos Pineiro
.
O seu traballo en
Un sono de veran
, de
William Shakespeare
, en 1992, obra dirixida por Eduardo Alonso, supuxolle o Premio Compostela de Teatro ao mellor actor secundario, compartido con
Avelino Gonzalez
,
Serxio Pazos
,
Miro Magarinos
,
Victor Mosqueira
e
Marcos Orsi
, que formaban o grupo
Os artesans
.
[
2
]
Tamen estivo na formacion do Teatro do Noroeste, co que interpretou numerosas obras, todas baixo a direccion de Eduardo Alonso, e en 1993 recibiu o Premio Compostela ao Mellor Actor protagonista polo seu papel en
A vida de Galileo
, de
Bertolt Brecht
.
Ainda que en 1989 xa participara na serie
Os outros feirantes
de
Anton Dobao
, foi en 1995 cando irrompeu definitivamtente na
television
, interpretando a
Miro Pereira
, o protagonista da comedia da
TVG
Pratos combinados
, co que acadou unha enorme fama en Galicia. Xunto a outros destacados actores como Morris,
Mabel Ribera
ou
Xose Manuel Olveira "Pico"
, a serie prolongouse durante 14 tempadas e 261 episodios, convertendose nun autentico emblema do audiovisual galego.
[
3
]
En 2001 protagonizou o telefilme
Condenado a vivir
, onde interpretaba a
Ramon Sampedro
, na primeira vez que a sua historia era levada a ficcion. O seu traballo no filme valeulle o
Premio Chano Pineiro 2002
a mellor interpretacion masculina, galardon que ao ano seguinte se converteu nos actuais
Mestre Mateo
. Ese mesmo ano fundou xunto a sua muller
Rosa Alvarez
a compania de teatro
Lagarta lagarta
.
[
2
]
En 2002 foi fundador e primeiro presidente da
Academia Galega do Audiovisual
e ese mesmo ano participou na fundacion de
Escena Galega
.
[
4
]
Durante os seguintes anos continuou compaxinando o seu traballo teatral con papeis en diferentes filmes como
Trece badaladas
,
Os mortos van a presa
,
Doentes
ou
O ouro do tempo
, ademais de contar con pequenos papeis en series de television como
Cuentame como paso
ou
Aqui no hay quien viva
. En 2008 ganou o
Premio Maria Casares
o
mellor actor protagonista
polo seu traballo na obra de teatro
As ultimas luas
, da sua compania Lagarta lagarta.
[
4
]
En 2018 interpretou ao primeiro presidente da
Xunta de Galicia
,
Xerardo Fernandez Albor
, na aclamada serie de
Antena 3
Farina
, baseada no
libro homonimo
de
Nacho Carretero
, e ese mesmo ano apareceu na serie
Marisa calidade
, spin-off de
Libro de familia
, sendo estes os seus dous ultimos traballos interpretativos.
[
5
]
Faleceu no
Complexo Hospitalario Universitario de Santiago
o 6 de agosto de 2018, aos 74 anos de idade.
Casou coa tamen actriz
Rosa Alvarez
, coa que tivo un fillo, Mauro, falecido en
2020
.
[
6
]
- La hora bruja
(1985), de
Jaime de Arminan
.
- Divinas palabras
(1987), de
Jose Luis Garcia Sanchez
.
- Urxa
(1989), de
Alfredo Garcia Pinal
e
Carlos A. Lopez Pineiro
.
- Un sono de veran
(1992) (TV). Como Pedro Marmelo.
- El juego de los mensajes invisibles
(1992), de
Juan Pinzas
. Como Cliente.
- Huidos
(1993), de
Sancho Gracia
.
- A metade da vida
(1994), de
Raul Veiga
.
- A lei da fronteira
(1995), de
Adolfo Aristarain
. Como Vecino.
- A noiva de medianoite
(1997), de
Antonio F. Simon
. Como Garda Civil.
- Condenado a vivir
(2001) (TV), de
Roberto Bodegas
. Como Ramon Sampedro.
- Dias de voda
(2002), de
Juan Pinzas
. Como Alejandro.
- Trece badaladas
(2002), de
Xavier Villaverde
. Como Inspector.
- O agasallo de Silvia
(2003), de Dionisio Perez. Como Encargado.
- Os mortos van a presa
(2009), de
Angel de la Cruz
. Como Cifuentes.
- Anos despues
(2011), de
Laura Gardos
.
- Doentes
(2011), de
Gustavo Balza
.
- O ouro do tempo
(2013), de
Xavier Bermudez
. Como Alfredo.
- A praia dos afogados
(2015), de
Gerardo Herrero
. Como Somoza
- Migas de pan
(2016), de
Manane Rodriguez
.
- Maria (e os demais)
(2016), de
Nely Reguera
. Como Arturo.
Desde 1970 participou en mais de 35 espectaculos teatrais con distintas companias. Alguns titulos son
Galileo Galilei
,
Fobias
,
Carambola
(
Concavo convexo
) ou
O pais da comedia
.
Estrela Cans
, premio pedigree 2010.
- ↑
"Morre Ernesto Chao, un dos grandes actores galegos dos ultimos tempos"
Galicia Confidencial, 6 de agosto de 2018
- ↑
2,0
2,1
2,2
2,3
2,4
2,5
"Ernesto Chao"
.
Consello da Cultura Galega
. Consultado o 17 de decembro de 2023
.
- ↑
"
"
Isto e un escandalo, Pereira!": Volve 'Pratos Combinados' a TVG"
.
Nos Diario
. 26 de marzo de 2020
. Consultado o 17 de decembro de 202317 de decembro de 2023
.
- ↑
4,0
4,1
"A Academia Galega do Audiovisual lamenta a morte de Ernesto Chao, o seu primeiro presidente e cofundador"
. 6 de agosto de 2018
. Consultado o 17 de decembro de 2023
.
- ↑
"Loito no mundo do teatro e do audiovisual galego pola morte do actor Ernesto Chao"
.
Television de Galicia
. 6 de agosto de 2018
. Consultado o 17 de decembro de 2023
.
- ↑
"Mauro Chao, unha vida entre bastidores"
.
La Voz de Galicia
. 30 de setembro de 2020
. Consultado o 17 de decembro de 2023
.