Unha
maquina de vapor
conservada na ETS de Enxeneiros Industriais de
Madrid
. A maquina de vapor foi un importante logro da
enxenaria
que contribuiu en gran medida a
Revolucion Industrial
.
A
enxenaria
[
1
]
aplica o conecemento cientifico e tecnico para solucionar problemas practicos. Os enxeneiros usan a imaxinacion, o xuizo, a razon e a experiencia para aplicar a ciencia e a tecnoloxia a resolucion de problemas para a satisfaccion das necesidades sociais. O resultado constitueno o deseno, a producion, e o uso de obxectos utiles ou procesos.
A tarefa crucial e caracteristica do enxeneiro e identificar, entender, e integrar as restricions ou condicionamentos nun deseno a fin de producir un resultado acertado. Non e en xeral abondo para construir un produto tecnicamente acertado; isto tamen debe atopar esixencias adicionais. As restricions poden incluir disponibilidade de recursos, limitacions fisicas ou tecnicas, flexibilidade para futuras modificacions e adicions, e outros factores, como esixencias sobre o custo, manufacturabilidade, e utilidade. Entendendo as restricions, os enxeneiros obtenen especificacions para os limites dentro dos cales un obxecto ou sistema viabeis poden ser producidos e postos a funcionar.
Os enxeneiros usan o seu conecemento da ciencia,
matematica
, e a
experiencia
adquirida para atopar solucions convenientes para un problema. Criando o apropiado
modelo matematico
dun problema permitelles analizalo, e probar solucions potenciais. Solucions razoabeis normalmente existen varias, polo tanto debese avaliar as diferentes escollas baseandose nos seus meritos, e deste xeito escoller a solucion que mellor satisfai as condicions.
Genrich Altshuller
, despois de apanar e analizar estatisticas dun gran numero de
patentes
, suxeriu que os
compromisos
estan na cerna dos desenos "de nivel de invencion baixo" , en canto a un mais alto nivel o mellor deseno e aquel que elimina a cerna da
contradicion
que causar o
problema
.
Coa enxenaria tipicamente tentase predicir como de ben os desenos executaran as especificacions antes da producion en tamano natural. Usanse, entre outras cousas:
prototipos
modelos a escala
,
simulacions
,
probas destrutivas
,
probas non destrutivas
, e
probas de estres
. A proba asegura que os produtos se comportaran como e esperado, e non causaran dano non intencional ao publico. Nestes desenos adoitase incluir unha
marxe de seguranza
para reducir o risco de fracaso inesperado, froito dunha influencia non considerada. Con todo, canto maior for a marxe de seguranza, menos eficiente podera ser o deseno.
Balista
, un enxeno de guerra romano.
Maquina de Antiquitera
, o primeiro computador mecanico.
Maquina de vapor
de
Thomas Savery
.
O concepto de enxenaria existe dende a antiguidade, a partir do momento en que o
ser humano
desenvolveu invencions fundamentais como a
roda
, a
polea
e a
panca
. Cada unha destas invencions e consistente coa moderna definicion de enxenaria, explorando principios basicos da
mecanica
para desenvolver
ferramentas
e obxectos utilitarios.
[
2
]
[
3
]
O primeiro enxeneiro civil de nome conecido foi
Imhotep
. Como un dos funcionarios do
faraon
Zoser
, Imhotep probablemente proxectou e supervisou a construcion da
piramide de Zoser
, unha piramide con chanzos en
Sakara
, contra o
2630 a.C.
-2611 a.C. Tamen puido ser o responsable do primeiro uso da
columna
na
arquitectura
.
Os
antigos gregos
desenvolveron maquinas tanto no dominio civil como no militar. A
maquina de Antiquitera
(o primeiro
computador mecanico
conecido) e os inventos mecanicos de
Arquimedes
son exemplos da primitiva
enxenaria mecanica
. Estas invencions requiriron un conecemento sofisticado de
engrenaxes
diferenciais e planetarias, dous principios chave na teoria das maquinas que axudou a proxectar e que ainda se empregan amplamente na actualidade, en campos diversos como a
robotica
e a enxenaria automobilistica.
[
2
]
Os
exercitos
chineses, gregos e romanos empregaron maquinas e inventos complexos como a
artillaria
que foi desenvolvida polos gregos por volta do
seculo IV a.C.
. Estes desenvolveron o
trirreme
, a
balista
e a
catapulta
. Na
idade media
desenvolveuse o
trabuco
.
[
2
]
[
3
]
Nos
seculos XV
e
XVI
, a
enxenaria naval
emerxeu en
Portugal
. Os novos tipos de
navios
enton desenvolvidos, como a
carabela
, a
nao redonda
e o
galeon
, foron fundamentais nos
grandes descubrimentos maritimos
.
[
2
]
William Gilbert
esta considerado o primeiro
enxeneiro electrotecnico
, debido a publicacion da obra
De Magnete
en 1600; foi quen cunou o vocabulo "
eletricidade
".
[
2
]
A primeira
maquina de vapor
foi construida en 1698 por
Thomas Savery
, que por iso esta considerado o primeiro
enxeneiro mecanico
moderno. O desenvolvemento deste aparello deu orixe a Revolucion Industrial nas decadas seguintes, permitindo o inicio da
producion en masa
.
[
2
]
Coa ascension da enxenaria como profesion, durante o
seculo XVIII
, o termo pasou a ser empregado mais estritamente para designar as actividades para cuxos fins se aplicaban as
matematicas
e a
ciencia
. Alen diso, tamen se incorporaron a enxenaria o que antes se conecia como "artes mecanicas".
A
enxenaria electrica
pode trazar as suas orixes nos experimentos de
Alexandre Volta
en 1800, nos de
Michael Faraday
,
Georg Ohm
e outros, e na invencion do
motor electrico
en 1872. O traballo de
James Maxwell
e de
Heinrich Hertz
no final do
seculo XIX
deu orixe a
electronica
.
[
2
]
Os inventos de
Thomas Savery
e de
James Watt
deron orixe a moderna
enxenaria mecanica
. O desenvolvemento de maquinas especializadas e de ferramentas para a sua manutencion durante a Revolucion Industrial levaron ao crecemento acentuado da enxenaria mecanica.
[
2
]
A
enxenaria quimica
tal como a enxenaria mecanica, desenvolveuse no seculo XIX, durante a Revolucion Industrial. A producion a escala industrial precisaba de novos materiais e de novos procesos.
[
4
]
Por volta de 1880, a necesidade da producion a grande escala de
quimicos
era tanta que se creou unha nova
industria
, dedicada ao desenvolvemento e a fabricacion en masa de produtos quimicos en novas
fabricas
. A funcion do
enxeneiro quimico
era proxectar esas novas fabricas e procesos.
[
2
]
A
enxenaria aeronautica
lida co proxecto de
aeronaves
. Nos tempos modernos, comezouse tamen a designala como
enxenaria aeroespacial
, dando enfase a expansion daquel campo da enxenaria que pasou tamen lidar co proxecto de
vehiculos espaciais
. As suas orixes poden ser trazadas ata os pioneiros da
aviacion
no cambio do seculo XIX ao
seculo XX
.
[
2
]
Durante a
segunda guerra mundial
, iniciase o desenvolvemento da
enxenaria de computacion
e da
automaticion industrial
. A expansion radical da
informatica
despois do final da guerra tornou os enxeneiros ligados a
computacion
nalguns dos maiores grupos de profesionais da enxenaria.
[
2
]
- Enxenaria civil
- Enxenaria fisca
- Enxenaria xeomatica
- Enxenaria xeofisica
- Enxenaria xeoloxica
- Enxenaria de minas e metalurxia
- Enxenaria petroleira
- Enxenaria quimica
- Enxenaria electrica e electronica
- Enxenaria en informatica ou computacion
- Enxenaria en telecomunicacions
- Enxenaria mecanica
- Enxenaria aeronautica
- Enxenaria industrial
- Enxenaria mecatronica
- Enxenaria agronomica
- Enxenaria forestal
- Outras (conceptos de enxenaria creados ano a ano)
Nos seus inicios a enxenaria estivo ligada case exclusivamente as actividades militares, gobernamentales e relixiosas. Abonda con mencionar os caminos, pontes, muralas, torres, faros, portos ou monumentos funerarios. En tempos de paz a enxenaria foi posta ao servizo do benestar do ser humano, a marxe da guerra e dos exercitos, e por iso cando no seculo XIX algunhas universidades comezaron a ofreceren estes estudos denominarona
enxenaria civil
, para distinguila da exercida polos militares (enxenaria militar).
As primeira escolas universitarias en
Europa
e
America
foron:
- Ecole nationale des ponts et chaussees
de
Paris
,
Francia
, 1747.
- Academia de Minas de
Freiberg
,
Alemana
, 1765.
- Academia de Artillaria de
Segovia
,
Espana
, 1764. Como castigo ao corpo de Artillaria, o
Xeneral Primo de Rivera
eliminou a dobre titulacion de Tenente de Artillaria e Enxeneiro Industrial para os graduados nesta Academia.
- Academia de Mineria e Xeografia Subterranea de Almaden
,
Espana
, 1777.
- Ecole nationale superieure d'arts et metiers
(Arts et Metiers ParisTech),
Francia
, fundada en 1780 por fillos de soldados. E a escola de enxeneiros francesa mais importante, principalmente reconecida polo seu diploma en enxenaria mecanica e industrial.
- Academia Real de Fortificacao, Artilharia e Desenho, en
Lisboa
,
Portugal
, 1790.
- Real Seminario de Mineria, en
Mexico
, 1792.
- Real Academia de Artilharia, Fortificacao e Desenho, en
Rio de Xaneiro
,
Brasil
, 1792.
Actualmente existen varios focos de ensino en Galicia en canto o campo da enxenaria se refire. Son fundamentalmente as cidades de
Ferrol
e
Vigo
, ainda que co paso do tempo tamen se foron implantando estudos de enxenaria ou enxenaria tecnica na
Coruna
,
Lugo
,
Ourense
e
Pontevedra
. Con todo, os centros das duas primeiras cidades son moito mais tecnicos e orientados cara a industria pesada e urbana, mentres que nas escolas das capitais impartense titulacions mais vencelladas co medio rural. Os estudos dividense en dous ciclos antes da aplicacion do
proceso de Bologna
para crear un
Espazo Europeo de Educacion Superior
: un primeiro ciclo de tres cursos (chamado Enxenaria tecnica, non Diplomatura) e un segundo ciclo de dous cursos (que conduce o titulo de Enxenaria, non o de Licenciatura). Os centros onde se imparten chamanse escolas, non facultades. O normal e que as Escolas tenan os dous ciclos por separado pero tamen poden existir escolas de ciclo unico de cinco cursos (na cal non se obten a titulacion ata pasalos todos).
As siglas
[
5
]
das escolas e as titulacions que hai en cada unha das cidades son as seguintes:
A Coruna
- antes EUETI(S), despois ETSEI: Enxenaria en informatica e Enxenaria tecnica en informatica (de sistemas e de xestion), na
facultade de Informatica
;
- ETSECCP: Enxenaria de caminos, canles e portos
Ferrol
- EUP: Enxenaria tecnica naval e Enxenaria tecnica industrial
- EPS: Enxenaria naval e Enxenaria industrial
Lugo
- EPS: Enxenaria de montes e Enxenaria tecnica forestal, Enxenaria agronoma e Enxenaria tecnica agricola (4 especialidades), Enxenaria tecnica en obras publicas e Enxenaria tecnica en topografia
Ourense
- antes EUETI(X), despois ETSEI e agora EPS: Enxenaria en informatica e Enxenaria tecnica en informatica (de xestion),
- EUETIA: Enxenaria tecnica en industrias agroalimentarias
Pontevedra
- EUETF: Enxenaria tecnica en industrias forestais (especialidade industrias forestais)
Santiago de Compostela
- na Facultade de Ciencias, posteriormente na ETSEQ, esta prevista Enxenaria Quimica; na web
[
6
]
da Universidade de Santiago tamen aparece Enxenaria tecnica en informatica de sistemas
Vigo
- ETSEM: Enxenaria de minas
- ETSEI (As Lagoas, Marcosende): Enxenaria industrial
- EUETI (Vigo): Enxenaria tecnica industrial
- ETSET: Enxenaria de telecomunicacions e Enxenaria tecnica de telecomunicacions
As conexions entre a enxenaria e a arte son directas nalguns campos como a arquitectura, a arquitectura da paisaxe e o deseno industrial e mais indirecta noutros. Por exemplo, o Instituto de Arte de Chicago organizou unha exposicion sobre a arte do deseno aeroespacial da
NASA
e
Leonardo da Vinci
artista e enxeneiro reconecido supon un importante vencello entre a arte e a enxenaria.
Moitas pontes foron considerados monumentos coa categoria de
Patrimonio da Humanidade
pola
UNESCO
, como o acueduto Pontcysyllte ou o conxunto das pontes do centro de
Paris
.
- ↑
Definicions no
Dicionario da Real Academia Galega
e no
Portal das Palabras
para
Enxenaria
.
- ↑
2,00
2,01
2,02
2,03
2,04
2,05
2,06
2,07
2,08
2,09
2,10
BRONOWSKI, J. (coordenacao),
A Tecnica - O Homem Recria o Mundo
, Lisboa: Publicacoes Europa-America, 1964
- ↑
3,0
3,1
OLIVEIRA, Vanderli Fava de,
Historia da Engenharia
, Rio de Janeiro: UFRJ, 2004
- ↑
GUERRA, Franklin. Historia da Engenharia em Portugal. 2 ed. Pubindustria, 1995.
- ↑
Significado das siglas: teoricamente, os nomes dos centros constan de duas partes
- o nome do centro que especifica o nivel de carreiras que se imparten nel
- EUP: Escola politecnica (varias enxenarias tecnicas)
- EPS: Escola politecnica superior (varios segundos ciclos)
- EU: Escola universitaria (unha enxenaria tecnica)
- ETS: Escola tecnica superior (unha enxenaria de segundo ciclo, con ou sen o seu primeiro ciclo)
- o especificador do tipo de carreiras que se imparte nel, que corresponde a de maior nivel no caso dunha tecnica e a superior (ou segundo ciclo) que a continua.
- ↑
http://www.usc.es/gl/titulacions/