Maria Elena Maseras Ribera
, nada en
Vila-seca
(
Tarragona
) o
25 de maio
de
1853
e finada en
Mao
(
Baleares
), en
1905
, foi unha medica espanola, a primeira muller espanola en matricularse na Universidade, concretamente na Facultade de Medicina da Universidade de Barcelona, no curso 1872-73.
[
1
]
[
2
]
O feito considerouse excepcional e orixinou unha intensa polemica sobre a conveniencia de que as mulleres se incorporaran a vida universitaria. Ela foi a primeira dunha trintena de mozas espanolas que, acompanadas polos seus familiares, escoltadas por carabineiros, sentadas en cadeiras preferentes e recluidas nos despachos dos seus profesores nos intervalos de clase, matricularonse en diferentes universidades para cursar, preferentemente, os estudos de Medicina e Filosofia e Letras, antes de que finalizara o seculo XIX
Comezou os seus estudos como alumna libre en setembro de
1872
, ata que foi admitida nas aulas en
1875
, sendo ben recibida por companeiros e profesores.
Ainda que rematou os estudos en
1878
, non obtivo a autorizacion para presentarse o exame de licenciatura ata xuno de
1882
, pois as autoridades burocraticas non sabian que facer ante o feito de que fose unha muller. Finalmente, examinouse o
25 de outubro
dese mesmo ano e obtivo a cualificacion de excelente.
Non consta que chegase a doutorarse, a diferenza de
Dolors Aleu Riera
e
Martina Castells Ballespi
, que, con Elena, foron as tres primeiras mulleres en licenciarse en
Medicina
, en 1882.
Suponse que, desanimada polas trabas burocraticas que se lle puxeron por ser muller, deixou a medicina e dedicouse o ensino,
[
3
]
primeiro en
Vilanova i la Geltru
(Barcelona) e, dende 1890, en Mao, onde morreu.
En Mao foi colaboradora habitual de
El Pueblo
, un xornal local republicano e democratico, onde publicou diversos artigos no eido da saude, a cultura e o lecer. Pronunciou tamen numerosas conferencias sobre temas relacionados coa saude e a muller, como
A hixiene en harmonia coa cultura da muller
ou
Necesidade de hixiene nas escolas
.
Morreu o pouco de cumprir 50 anos, dunha enfermidade cardiaca.
Non foi ata o 8 de marzo de
1910
que o
Ministerio de Instrucion Publica
ditou un Decreto Real polo que se permitia, para toda Espana, o acceso libre das mulleres en todalas institucions docentes, en igualdade de condicions que os homes.
O Observatorio de la Igualdad de la Universidade Rovira i Virgili outorga o premio M. Elena Maseras co obxectivo de "promover la incorporacion de la perspectiva y los estudios de genero en la docencia y en la investigacion, y asi eliminar discriminaciones y desigualdades entre los hombres y las mujeres en todos los estamentos y funciones de la comunidad universitaria".
[
4
]
En 2016 creouse en Vila-seca (Tarragona) o Centre d'Estudis Vila-secans "Maria Elena Maseras".
[
5
]
Dende o 2 de outubro de 2019, o Colexio Publico Numero 5 de Miguelturra (
Ciudad Real
) leva o nome "Maria Elena Maseras".
[
6
]