Arbo
e un concello da
provincia de Pontevedra
, pertencente a
comarca da Paradanta
. Segundo o
INE
en
2015
tina 2846 habitantes
(4121 en
2003
)
. O seu xentilicio
(vexase no Galizionario)
e ≪
arbes
≫ ou ≪
arbense
≫.
[
1
]
Unha teoria defende que o
toponimo
Arbo ou Arvo ten unha orixe hidronimica prerromana.
Edelmiro Bascuas
sinala un diploma do rei de Galiza
Afonso VII
no que se mencionaria un ‘’Sanctus Petrus de Arauo’’ xa no seculo XII. Outras opcions falan do celta “ard bo” (alto da vaca). A ultima hipotese dalle unha orixe latina, de
ARVUM
'campo ou rexion arable'. O lugar de
Agrosagro
(en
Carboentes
,
Rodeiro
) era Arvo Sagro (con similar significado) na Idade Media
[
2
]
.
O concello esta comprendido entre os
montes da Paradanta
e a ribeira do
rio Mino
. Limita con
Melgaco
(
Portugal
) e cos concellos das
Neves
,
A Caniza
e
Crecente
.
| Censo total
|
2.846
(2015)
|
| Menores de 15 anos
|
268 (9.42 %)
|
| Entre 15 e 64 anos
|
1625 (57.1 %)
|
| Maiores de 65 anos
|
953 (33.48 %)
|
No concello apareceu unha machada neolitica, en Cabeiras, conservada no
museo de Pontevedra
. En San Xoan de Arbo existe un
petroglifo
, preto do rio Mino.
O documento escrito mais antigo sobre Arbo e as suas terras e a concesion dun privilexio por parte do rei
Afonso VII
, que fai ao
mosteiro de Melon
unha doazon deste territorio. Conservanse numerosos documentos posteriores en relacion con outros privilexios e doazons do mesmo mosteiro.
O enclave xeografico que ocupa a zona, fronte a vila de
Melgaco
a outra banda do rio, provocou que se vise directa ou indirectamente afectada por diferentes conflitos belicos. Asi, durante os seculos XVI e XVII tivo lugar a guerra de sucesion trala separacion de
Portugal
da Coroa espanola con
Filipe IV
. Xa no
seculo XIX
, durante a
Guerra da Independencia
, en febreiro de
1809
tivo lugar un enfrontamento entre as tropas francesas e os vecinos do lugar, que non foron quen de defender a
ponte de Mourentan
, un paso importante.
O
escudo heraldico
oficial do concello de Arbo foi aprobado mediante decreto en
1995
, e ten o seguinte brasonamento:
[...] de azur e encima de ondas de azur e prata, unha ponte cun so ollo, de prata, sumado de duas chaves do mesmo, postas en sotuer, e franqueadas de dous acios de uvas de ouro; bordura de ouro con duas lampreas da sua cor. O timbre, coroa real pechada.
[
3
]
Ademais, en
2002
aprobouse tamen a
bandeira
do concello,
sobre pano azul, a lamprea de amarelo e no canton alto, o batente, un acio de uvas, tamen de amarelo.
[
4
]
A
ponte de Mourentan
e unha construcion de
cachoteria
do
seculo XVIII
, con arco oxival e rasante alomado. Cruza o
rio Deva
, e formaba parte do antigo camino real que unia
Ribadavia
con
Salvaterra de Mino
e
Tui
. Ten un so van, cunha luz de 12,4 m. Atopase en bo estado de conservacion.
O concello esta atravesado pola estrada PO-400, que vai de
Salvaterra de Mino
a
Crecente
. Esta conectada con
Portugal
cunha ponte
internacional sobre o
rio Mino
que une o concello coa poboacion vecina de
Melgaco
.
Na
estacion de Arbo
ten parada a lina 6 de Media Distancia de
Adif
na conexion Vigo-Leon e mais o tren Intercity Madrid-Vigo.
Nos ultimos anos, a sua poboacion decreceu considerabelmente a pesar de que alguns sectores economicos creceron. O mais espectacular foi o caso do cultivo e comercio de vino. Adegas sonadas tenen a sua base aqui (As Laxas, Marques de Vizhoja, Bodegas Eidosela,...). Grazas a boa calidade do clima, conseguiuse unha variedade de
albarino
de alta calidade, que pertence ao Consello Regulador das Rias Baixas. Outro sector de importancia e o turismo rural. Existen tres casas de hospedaxe e unha manchea de restaurantes, especializados na
lamprea
, produto estelar do concello, que lle dedica a sua festa principal no mes de abril.
| Evolucion da poboacion de Arbo
Fontes:
INE
e
IGE
.
|
| 1900
|
1930
|
1950
|
1981
|
2004
|
2009
|
2011
|
2012
|
2013
|
2014
|
2015
|
2016
|
2017
|
2018
|
2019
|
2020
|
2021
|
2022
|
2023
|
| 5.267
|
5.245
|
6.442
|
5.037
|
4.018
|
3.877
|
3.741
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| (Os criterios de rexistro censual variaron entre 1900 e 2004, e os datos do
INE
e do
IGE
poden non coincidir.)
|
Para unha lista completa de todos os lugares do concello de Arbo vexa:
Lugares de Arbo
.