Alexandre VIII
, nado co nome de
Pietro Vito Ottoboni
en
Venecia
o
22 de abril
de
1610
e finado en
Roma
o
1 de febreiro
de
1691
, foi
papa
da
Igrexa catolica
entre 1689 e 1691.
Pertencia a unha ilustre familia veneciana de orixe dalmata: foi o mais novo dos nove fillos de Marco Ottoboni, Gran Chanceler da
Republica de Venecia
, e da sua esposa Vittoria Tornielli.
Realizou os seus estudos con brillantez na
Universidade de Padua
, onde en 1627 completou un doutoramento en
dereito civil
e
canonico
.
Foi a
Roma
durante o pontificado de
Urbano VIII
, que o nomeou referendario do Tribunal da Signatura Apostolica, e posteriormente gobernador das cidades de
Terni
,
Rieti
Spoleto
.
Desconecense as circunstancias da sua ordenacion sacerdotal.
A peticion da
Republica de Venecia
, en 1652 o papa
Inocencio X
ordenouno cardeal do titulo de
San Salvatore in Lauro
.
En 1654 foi consagrado bispo de
Brescia
. En 1660 mudou o seu titulo cardinalicio polo de
San Marco
. Dimitiu da sua se episcopal de
Brescia
en 1664. Tres anos despois o papa
Clemente IX
nomeouno datario da Sua Santidade. En 1677 foi investido inquisidor de Roma e secretario do
Santo Oficio
polo papa
Inocencio XI
. Ese mesmo ano cambiou o seu titulo cardinalicio polo de
Santa Maria in Trastevere
. Tamen como
cardeal
optou sucesivamente o titulo de
Santa Prassede
(1680), e os bispados suburbicarios de Sabina (1681), Frascati (1683) e Porto-Santa Rufina (1687). Ese mesmo ano foi elixido vice-decano do
Sacro Colexio Cardinalicio
.
Participou nos
conclaves
de 1667, 1669-1670, 1676 e 1689, resultando elixido papa neste ultimo.
A morte de
Inocencio XI
o embaixador do rei
Lois XIV
de
Francia
apertou o
conclave
para que elixise a Ottoboni, xa octoxenario e
a priori
bastante docil ante os propositos franceses. Poren, foi dificil alcanzar unha maioria, xa que oito cardeais estaban ausentes. Ademais, no curso da reunion outro cardeal faleceu e dous mais tiveron que abandonala por enfermidade. Despois de cincuenta dias de votacions e de que funcionasen as presions e as promesas de futuro, resultou elixido por unanimidade: era o 16 de outubro de 1689. Dez dias despois foi coroado papa na Patriarcal Basilica Vaticana polo cardeal Francesco Maidalchini, protodiacono de
Santa Maria in Via Lata
.
O seu pontificado durou so un ano e catro meses, pero resultou excepcionalmente activo.
A morte do seu predecesor o tesouro pontificio estaba en condicions saneadas.
Inocencio VIII
inverteu a situacion de prosperidade: rebaixou os impostos e dilapidou as finanzas papais en dadivas a sua familia.
Contravindo as practicas do pontificado anterior, inmediatamente despois de que o elixisen papa lanzouse a un nepotismo desenfreado: en Roma rexistrouse un autentico desembarco de
Ottoboni
venecianos e de achegados a estes, todos prestos a recibiren cargos e prebendas. Cinguindose os seus familiares mais proximos, nomeou un dos seus sobrinos, Antonio, xeneral en xefe dos exercitos dos
Estados da Igrexa
; a outro sobrino, Pietro, de so dezanove anos, nomeouno cardeal diacono
pro illa vice
de
San Lorenzo in Damaso
, gobernador de
Fermo
,
Tivoli
e
Capranica
, vicechanceler da
Igrexa Romana
, secretario de memoriais e vigairo papal no territorio de
Avignon
; a un terceiro sobrino, Marco, que era chepudo e coas facultades mentais algo diminuidas, nomeouno superintendente das fortalezas e as galeras papais, e comprou para el o ducado de Fiano mediante o pago dunha autentica fortuna. Disque
Alexandre VIII
, previndo que lle quedaba pouca vida e que o seu sucesor non seria tan prodigo, instaba os seus favorecidos a acapararen rapidamente o maximo de prebendas coa frase:
Le 24 stanno per scoccare
(Falta pouco para media noite).
A finais de 1690 e mediante decreto do
Santo Oficio
condenou 31 proposicions das mais de 200 presentadas por un grupo de teologos xesuitas belgas, especificamente os da universidade de
Lovaina
, a proposito da graza, a
penitencia
e da
eucaristia
, asi como a teoria do "pecado filosofico". Tamen se opuxo o "rigorismo" excesivo de determinadas correntes morais, contraposto o "laxismo" que fora denunciado en pontificados anteriores.
Malia o patrocino do monarca frances, condenou a declaracion realizada en 1682 polo clero deste pais en relacion coas liberdades da
igrexa galicana
. Mediante a bula
Inter multiciples
de 1692 declarou anulados catro artigos daquela declaracion, asi como o dereito de regalia. Poren,
Lois XIV
, cunha situacion politica en momento critico, conseguiu ganancias coas disposicions pacificas do novo papa, e restituiu a este o territorio de
Avinon
e do Condado Venasino, o tempo que renunciaba o dereito de asilo da Embaixada francesa. En compensacion,
Alexandre VIII
nomeou o mais fervido dos galicanos, o bispo de
Beauvais
e embaixador de
Francia
ante a
Santa Se
Toussaint de Forbin Janson, cardeal do titulo de
San Agnese fuori le mura
.
Comprou os libros e manuscritos da raina
Cristina de Suecia
para nutrir a
Biblioteca Vaticana
.
Axudou a sua
Venecia
natal con xenerosos subsidios na guerra en contra dos
turcos
.
Instituiu na
China
as dioceses de
Pequin
e
Nanking
.
Canonizou a
san Lorenzo Giustiniani
, a
san Xoan de Deus
e a
san Pascual Bailon
.
Convocou tres consistorios, nos que creou un total de catorce cardeais.
Morreu en Roma o
1 de febreiro
de
1691
, e esta sepultado na Patriarcal Basilica Vaticana baixo un suntuoso mausoleo obra de
Arrigo di San Martino
.
As profecias de
San Malaquias
refirense a este papa como
Pœnitentia gloriosa
(A penitencia gloriosa), cita que o parecer fai referencia o seu nome de pila, Pedro, pois o apostolo Pedro e considerado o "gran arrepentido", ainda que nunha segunda lectura se asocia a cita co dia en que foi elixido, consagrado a
San Bruno
, considerado o anxo da penitencia. Existe outra terceira explicacion a cita, e e a que fai referencia a que forzou os bispos franceses o arrepentimento na sua
Declaracion do Clero de Francia