한국   대만   중국   일본 
An tSeirbea-Chroitis - Vicipeid Jump to content

An tSeirbea-Chroitis

On Vicipeid, an chiclipeid shaor.
(Athsheolta o Seirbea-Chroitis )
Infotaula de llenguaAn tSeirbea-Chroitis
srpskohrvatski jezik , hrvatskosrpski jezik , хрватскосрпски ?език , српскохрватски ?език , хрватскосрпски , српскохрватски , hrvatskosrpski agus srpskohrvatski

Cineal teanga , macraitheanga , teanga bheo agus teanga pholalarnach
Usaid
Cainteoiri duchais 19,000,000 (2022)
Stait An Bhoisnia-Heirseagaivein , an tSeirbia , an Chroit agus Montaineagro
Aicmiu teangeolaioch
teanga dhaonna
teangacha Ind-Eorpacha
teangacha Bailt-Slavacha
teangacha Slavacha
teangacha Slavacha deisceartacha
Western South Slavic (en) Aistrigh
Treithe
Coras scribhneoireachta Gaj's Latin alphabet (en) Aistrigh, Serbian Cyrillic alphabet (en) Aistrigh, Aibitir Choireallach agus aibitir Laidineach
Staidear ag Serbo-Croatian studies (en) Aistrigh
Coid
ISO 639 -1 sh
ISO 639-2 luach ar iarraidh
ISO 639-3 hbs
Glottolog sout1528
Linguasphere 53-AAA-g
Ethnologue hbs
ASCL 3507
IETF sh

??  Seirbis

??  Croitis

??  Boisnis

??  Montaineagrois

Seirbea-Chroitis no Croite-Sheirbis a thugtar ar an teanga ata a labhairt sa Chroit , sa tSeirbia , sa Boisnia-Heirseagaivein agus i Montaineagro . Sa chiall chung, ba i an tSeirbea-Chroitis an leagan caighdeanaithe a bhi in usaid oifigiuil san Iugslaiv sna blianta 1954 - 1991 , sa bhreis ar an t Sloiveinis agus ar an Mhacadoinis . Ta an teanga chaighdeanaithe seo bunaithe ar an gcanuint ud ?tokavski , go hairithe ar an leagan di ar a dtugtar novo?tokavski , is e sin, ?tokavski nua. Ce go bhfuil na Bosnaigh, na Seirbiaigh, na Crotaigh agus na Montaineigrinigh fein ag iarraidh caighdeain da gcuid fein a fhorbairt, nil siad ag iarraidh aon chanuint eile seachas an novo?tokavski a usaid mar dhushraith don chaighdean nua.

Dealraionn se gurbh e an teangeolai Sloiveanach Jernej Kopitar ba luaithe a bhain usaid as an tearma fein "Seirbea-Chroitis", ce gur feidir gurbh e an Slovacach Pavel Jozef ?afarik a cheadcheap an focal. Is e ainm eile a bhi in usaid san am na "Illiris", ach ta se nios coitianta "Illiris" a thabhairt ar an tseanteanga hipiteiseach as ar fhorbair an Albainis . Faoi lar na naou haoise deag , chaighdeanaigh na teangeolaithe Seirbiacha agus Crotacha an teanga in eineacht, ionas go mbeadh se indeanta usaid a bhaint as na litreacha Coireallacha agus Laidineacha araon leis an teanga a bhreacadh sios. Ba e an bealoideasoir Seirbiach Vuk Stefanovi? Karad?i? a bhi i gceannas ar an gcaighdeanu Coireallach, agus an Crotach Ljudevit Gaj agus an Seirbiach đuro Dani?i? a shocraigh an ceartlitriu Laidineach . Bhi se i gceist acu go mor mor go seasfadh gach litir Choireallach d'aon litir amhain sa leagan Laidineach agus a mhalairt, rud a fhagann go bhfuil leagan Seirbiach na haibitre Coireallai sach difriuil leis an leagan Ruiseach. Mar shampla, is mar Югославия a scriobhann na Ruisigh ainm na hIugslaive , ach is e ?угослави?а an leagan Seirbise . ( Jugoslavija an litriu Croitise.)

Is ar eigean a usaideann na cainteoiri fein an tearma sin "Seirbea-Chroitis" inniu, ach mar sin fein ta se praiticiuil "Seirbea-Chroitis" a thabhairt ar na leaganacha eagsula caighdeanacha ata bunaithe ar an gcanuint ud novo?tokavski .

Stor focal [ cuir in eagar | athraigh foinse ]

Sa stor focal is mo a aithnitear na difriochtai idir an tri theanga chaighdeanach inniu. An chuid is mo de na focail ata difriuil sna leaganacha caighdeanacha, afach, tuigeann cainteoiri na gcanuinti go leir iad.

Gaeilge Seirbis Croitis Boisnis
mile hiljada
(focal on nGreigis e seo)
tisu?a
(focal Slavach e seo)
hiljada
monarcha fabrika
(focal e seo
a thainig
on nGearmainis)
tvornica fabrika
tvornica
ris pirina? ri?a ri?a
meacan dearg ?argarepa mrkva mrkva
treabhsar pantalone hla?e hla?e
pantalone
ceol muzika glazba muzika
leabharlann biblioteka knji?nica biblioteka
aran hleb kruh hljeb
(go bunusach,
is ionann e seo
agus an focal Seirbise,
ach amhain
go bhfuil
caighdean na Boisnise
bunaithe ar an
leagan "ijekavski"
den chanuint "?tokavski")
milaois milenijum tisu?lje?e milenij
milenijum
spionaiste spana? ?pinat ?pinat
sacar fudbal nogomet fudbal
nogomet
traein voz vlak voz
tonn talas
val
val talas
val
pearsa
duine
lice
osoba
osoba lice
osoba
mimhuinte nevaspitan neodgojen neodgojen
(do chuid) fein sopstveno
vlastito
osobno
vlastito
vlastito
sopstveno
bealach
bothar
rod
put
drum
(Focal on nGreigis
e "drum")
cesta
put
put
cesta
dola bothair drumarina
putarina
cestarina putarina
deaid
athair
tata tata tata
babo
trata paradajz raj?ica paradajz
glacadh le rud
faomhadh
prihvatati prihva?ati prihvatati
sona sre?an
sretan
sretan sretan
tuiscint shvatati shva?ati shvatati
breith ar rud
rud a cheapadh
hvatati hvatati hvatati

Mar a duradh, ta an tri chaighdean bunaithe ar an mor chanuint ud "?tokavski", agus, le bheith beacht, ar an leagan de ar a dtugtar "novo?tokavski", is e sin, "?tokavski" nua. Sa chanuint seo, ni feidir an bheim a chur ar an siolla deireanach. Mar sin, izvini an focal ar "gabh mo leithsceal" sa Ruisis agus sa tSeirbea-Chroitis araon, ach is ar an dara siolla on deireadh ata an bheim sa tSeirbea-Chroitis ( izvini ), ce go bhfuil se ar an siolla deireanach ( izvini ) sa Ruisis.

Ta leaganacha eagsula den novo?tokavski fein ann, afach, agus is i an phriomhdhifriocht ata eatarthu na an guta a rinneadh den tseanghuta Slavach ar a dtugtar jatj no yat i dteanga an leinn Shlavaigh. Yat an t-ainm Ruisise ar an litir (nach n-usaidtear a thuilleadh) a sheas don ghuta seo in aibitir na Ruisise - ?. Creidtear gur [æː] a bhi ann ar dtus, is e sin, an guta a chloisfea san fhocal Gaeilge bean mar a fhuaimnitear i gConamara e. D'fhorbair an guta seo ar bhealai eagsula i gcanuinti difriula na Seirbea-Chroitise. I gcuid de na canuinti rinneadh defhoghar de a scriobhtar mar "je" no "ije"; tugtar "jekavski" no "ijekavski" ar na canuinti seo. Cuid eile aris, deanann siad "i" de, agus "ikavski" an tearma duchasach ar na canuinti seo. "Ekavski" a thugtar ar na canuinti a rinne gnath-"e" den ghuta.

Ni thugann caighdean ar bith aitheantas don "ikavski", canuint a chloistear ar chosta na Croite, in aiteanna cosuil le Dubrovnik. Glactar leis an da leagan, idir "ijekavski" agus "ekavski" sa tSeirbis (an dara leagan amhain a thaispeantar faoin "tSeirbis" sa tabla thuas), ach is e an leagan "ijekavski" an t-aon leagan a cheadaitear sa Chroitis agus sa Bhoisnis.

Tagairti [ cuir in eagar | athraigh foinse ]