Breitheamh
iomraiteach agus michluiteach de chuid na
Naitsithe
ba ea
Roland Freisler
(
30 Deireadh Fomhair
1893
-
3 Feabhra
1945
).
Tar eis da sheirbhis in Arm Impiriuil na Gearmaine le linn an
Chead Chogaidh Dhomhanda
, thosaigh se ag staideir dli. Fuair se a dhochtuireacht sa dli o Ollscoil
Jena
i 1922.
Chuir se cleachtas dli nua ar bun in
Kassel
sa bhliain 1924, in eineacht lena dhearthair nios oige,
Oswald
.
Ball de
Phairti Naisiunta Soisialach Lucht Oibre
na Gearmaine o 1925 amach, fuair se aird an phobail toisc gur chosain se chomh-Naitsithe sna cuirteanna agus bhi se ina chainteoir poibli eifeachtach.
[1]
Bhi se ina bhall de Landtag na Pruise agus den
Reichstag
. Thainig a
dhearthair nios oige, Oswald
, ce gur Naitsioch chomh maith le dliodoir e, i lathair na cuirte mar
abhcoide
na gcosantoiri i roinnt casanna ardphroifile iogaire o thaobh na polaitiochta de tar eis 1933 (dibriodh Oswald as an bpairti sa bhliain 1937 agus chuir se lamh ina bhas fein sa bhliain 1939, faoi chuinsi amhrasacha).
Rinneadh
- Runai Stait ag Aireacht Dli agus Cirt na Pruise (1933-34) agus
- Aireacht Dli agus Cirt Reich (1934-42)
de Roland Friesler. Bhi se diograiseach agus e ag iarraidh an coras dli a athmhunlu le go gcloifeadh se le smaointe na Naitsithe.
Mhol Friesler an toirmeasc ar ‘thruailliu cine’, mar a thugtar air, agus bhi rol ceannasach aige agus pionos an bhais a chur i bhforchur ar oganaigh.
I mi Eanair 1942 rinne Friesler ionadaiocht ar Aire Dli agus Cirt an Reich Franz Schlegelberger sa
Chomhdhail Wannsee
, ait ar phleigh roinnt gniomhaireachtai na gneithe dlithiula praiticiula de
chinedhiothu
na n
Giudach
a raibh greim ag na Naitsithe orthu.
[1]
I mi Lunasa 1942 a ceapadh Freisler ina Uachtaran ar Chuirt an Phobail (an 'Volksgerichtshof') - cuirt speisialta a dheileail le raon leathan cionta a raibh imni ar leith ag an reimeas futhu, o
threas
go margaiocht dhubh.
[1]
Mar uachtaran na cuirte sin, thug Freisler neamhaird neamhbhalbh ar na noirm is bunusai d’iompar breithiunach mar neamhchlaontacht agus easpa reamh-bhreithiunais, go minic tri chroscheistiu a dheanamh ar an gcuisi amhail is go raibh se ina abhcoide ionchuisimh agus ide beil a tabhairt doibh mar gheall ar mhidhilseacht.
[1]
D'ardaigh cion na bpianbhreitheanna bais a ghearr an chuirt go gear freisin mar thoradh ar dheine ide-eolaioch Freisler. Bhi a easpa cailiochtai breithiunacha soileir go hairithe (agus taifeadadh ar scannan i) i dtrialacha roinnt acu siud a raibh lamh acu i bplota an 20 Iuil 1944.
[1]
Maraiodh Freisler i seomra na cuirte ar an
3 Feabhra
1945
le linn ruathar aeir ar
Bheirlin
de chuid Fhorsa Aeir Arm na Stat Aontaithe.
[1]