Bean scleipe, damhsoir,
cuirteiseanach
agus scribhneoir de shliocht
Angla-Eireannac
h ba ea
Marie-Dolores Eliza Rosanna Gilbert;
thugadh si seonna nios deanai faoin ainm staitse '
Lola Montez'
(
17 Feabhra
1821
?
17 Eanair
1861
).
Bhi clu agus cail na hailleachta ar Lola cheana fein agus teasaiocht inti a luaigh daoine airithe lena freamhacha in
Eirinn
. Baineadh stangadh as pobal an uasaicmeach
Victeoiriach
, a raibh iompar docht moralta agus soisialta uathu ? ar an leibheal poibli ar aon chuma.
[1]
Rugadh 'Lola' i g
Contae Shligigh
ar
17 Feabhra
1821
(duirt Lola nios deanai go raibh si as
Luimneach
o dhuchas). B’inion le Edward Gilbert i,
saighdiuir de chuid na Breataine
a bhi lonnaithe i gcuige Mumhan ar feadh tamaill agus Eliza Oliver, inion neamhdhlisteanach le Charles de Silver Oliver, feisire i b
parlaimint Shasana
trath den saol.
[1]
D’aistrigh an
teaghlach
chun na h
India
i 1823. Bhuail an
calar
Edward Gilbert sa bhliain cheanna.
Cuireadh Lola chuig scoil chonaithe i Montrose na hAlban agus i fos an-og. Cuireadh crioch lena cuid scolaiochta blianta nios faide anonn i scoileanna ardnosacha eile, i Monkwearmouth agus i m
Bath
, i ndeisceart Shasana.
Ar ais on scoil, mheall si an Lieutenant Thomas James chun na leapa lei. Leannan a mathar ba ea an saighdiuir, a duradh.
[2]
D'ealaigh Lola agus Thomas le cheile agus phos siad... in aois 16 bliain do Lola. Scair siad ona cheile san India sa bhliain 1843.
In
amharclann
in Haymarket,
Londain
, i mi an Mheithimh 1843, in aois 22 bliain di, a chonacthas “Lola Montez” an chead uair riamh, ainm staitse a bhain idir iomra agus mhichlu nach beag amach ar fud an domhain nios deanai.
[1]
Bhi na taispeantais staitse risque Lola i mbeal an phobail. Duradh go raibh iompar staitse Lola salach agus mimhoralta. Chuir daoine aithne uirthi mar 'Mrs James' agus b’eigean di imeacht chun na
Mor-Roinne
.
[4]
Thainig cail dhomhanda uirthi mar rinceoir agus bean scleipe i bParas. Duradh go raibh liosta fada leannan aici, an
scribhneoir
Alexandre Dumas
ina measc.
Nuair a bhi
Franz Liszt
i b
Paras
, thit se i ngra le 'Lola'. Lean si Liszt go
Bonn
na Gearmaine. Duradh gur mheall si ansin Ri na Bavaire,
Ludwig I
, chun na leapa lei,
[1]
ce go mba sheanfhear feosai e faoin am sin (nios sine na 60 bliain). Is mar cheile leapa an ri a d’fhogair si i fein go poibli as sin amach.
Rinneadh 'comtesse de Landsfeld' di ar a breithla sa bhliain 1847 (ar 17 Lunasa, data breagach). D’eirigh uasaicme na Bavaire brean de gheaitsi Lola agus tharla cireib ina coinne in Eanair, 1848 (1848, bliain na na reabhloidi ar fud na hEorpa). B'eigean do Ludwig coroin na Bavaire a tugadh suas. Agus chuir Ludwig fein an ruaig ar Lola ar La ’le Padraig na bliana sin.
Chruthaigh Lola iomha phoibli nua di fein agus shocraigh si ar shaol ur a bhaint amach di fein, i
Meiricea
da mb’fheidir e sa bhliain 1851. Bhi an rath uirthi i Meiricea agus bhain stadas an cheiliurain amach lena taispeantais staitse agus a geaitsi poibli gan naire.
[1]
Chuir Lola seonna staitse ar bun san
Astrail
sa bhliain 1855,
Chuir si i fein chun tosaigh chomh maith mar leachtoir
[3]
agus 'scribhneoir' (bhi scathscribhneoir ann, b'fheidir). Thainig dha leabhar amach sa bhliain 1958, "Lectures of Lola Montez" agus "The Arts of Beauty; Or, Secrets of a Lady's Toilet - With Hints to Gentlemen on the Art of Fascinating".
[5]
Rinne camchuairt Mheiricea sa bhliain 1857/1858. D’fhill Lola ar Eirinn i mi na Samhna 1858 agus reachtaladh cruinnithe poibli i
Luimneach
agus i g
Corcaigh
.
Sna
1850idi
, tholg 'Lola' tinneas a bhais, an
ghallbholgach
(
sifilis
). D'eag si ar
17 Eanair
1861,
in aois 39 bliain di. Ta Lola curtha i Reilig Greenwood, Nua-Eabhrac.
[1]