Ian

On Vicipeid, an chiclipeid shaor.
Bosca Sonraí CáithnínIan
Rangu caithnin luchtaithe agus molecular entity (en) Aistrigh Cuir in eagar ar Wikidata
Leiriuchan ag taispeaint an poiteinseal leictreastatach d'iain niotraite ( N O 3 ? ). Ta nios lu fuinnimh ag na hachair le dath dearg i gcomparaid leo siud le dath bui orthu.

Is eard is ian (on tSean Ghreigis "??ν" = "rud a theann") ann na adamh no moilin a chaill no a ghnothaigh fiusleictreon amhain no nios mo, agus fagtar an t-adamh no an moilin luchtaithe da reir sin.

Glaoitear ainian ar ian le lucht diultach ( ian diultach ), nuair ata nios mo leictreon na proton aige in a nuicleas. Os a choinne sin, glaoitear caitian ar ian le lucht deimhneach ( ian deimhneach ), nuair ata nios lu leictreon na proton aige in a nuicleas. Deantar idirdhealu idir iain aonadamhacha, a bhionn comhdheanta d'adamh amhain (m.sh. Cl -, Na+, Fe2+...) agus na hiain pholadhamhacha (m.sh. SO42 -, NO3 -...) a bhionn comhdheanta de nios mo na adamh amhain.

Deanmhaiocht [ cuir in eagar | athraigh foinse ]

Deanmhaiocht ian aonadamhach agus poladmhach [ cuir in eagar | athraigh foinse ]

Is minic a cumtar iain aonadamhacha agus/no iain pholadhamhacha nuair a nascann iain eiliminteacha lena cheile, a leitheid agus H+ le moilini neodracha, no nuair a gnothaitear iain eiliminteacha o mhoilini neodracha

Sampla den tsaghas seo is ea an ian amoiniam NH4+ , a chruthaionn amoinia NH3 nuair a ghlacann si proton, H+. Ta an meid cheanna proton (H+) agus go bunusach an chumraiocht cheanna freisin acu, ce go bhfuil protonuimhireacha difriula acu. Ta an proton sa bhreis (H+) agus ni an suimiu no an dealu leictreon freagracht as an lucht. Ta an t-idirdhealu seo idir leictreon a bhaint on moilin iomlan tabhachtach i gcorais mhora mar go hionduil chruthaitear iain a bhionn nios seasmhai le leictreonscealla comhlanaithe. Mar shampla nil NH3+ seasmhach, toisc go bhfuil fius-sceall neamhiomlan ag timpeallu nitrigin agus de reir sin is ianfhreamh e.

Poiteinseal ianuchain [ cuir in eagar | athraigh foinse ]

Iain [ cuir in eagar | athraigh foinse ]

Plasma [ cuir in eagar | athraigh foinse ]

Feidhmiuchain [ cuir in eagar | athraigh foinse ]

Iain dhiultacha agus Aer-ianaitheoiri [ cuir in eagar | athraigh foinse ]

Iain choitianta [ cuir in eagar | athraigh foinse ]

Tagairti [ cuir in eagar | athraigh foinse ]

Naisc sheachtracha [ cuir in eagar | athraigh foinse ]