On Vicipeid, an chiclipeid shaor.
Eagraiocht naisiunaioch fhior-Ghaelach sna
1940idi
in
Eirinn
a bhi i n
Gluin na Buaidhe
(tabhair faoi deara go gcloionn ainm na heagraiochta le gramadach Ghaeilge Uladh; "Gluin an Bhua" a bheadh ann de reir an Chaighdeain). Ba iad
Gearoid O Cuinneagain
agus
Proinsias Mac an Bheatha
priomhfheidhmeannaigh na heagraiochta. Bhi baint ag
Annraoi O Liathain
leis an eagraiocht freisin, agus scriobhadh
Ciaran O Nuallain
- dearthair
Flann O'Brien
- coluin ar iris na Gluine. Bhi
Cathal O Sandair
, scribhneoir don aos og, pairteach ann freisin. Craobh de chuid
Chonradh na Gaeilge
-
Craobh na hAiseiri
- a bhi ann ar dtus, ach o theastaigh on gCuinneaganach clar oibre polaitiochta a chur chun cinn, fuair se dealu on gConradh.
Is deacair breithiunas ceart a thabhairt ar an nGluin inniu. O thaobh amhain, bhi blas an antoisceachais ar an naisiunachas a bhi mar realt eolais ag lucht ceannais na Gluine. Le firinne, is e an cineal ide-eolaiochta a bhi ann na an radacachas sainiuil Eireannach ina dtagann an naisiunachas, an Caitliceachas, an Poblachtachas agus, fiu, cineal Soisialachais le cheile. On taobh eile, is leir go ndearna an Ghluin eacht mor ag eagru daoine oga ar son chuis na Gaeilge. Ar obair na Gluine, no ar obair Chraobh na hAiseiri, a d'fhas an iris fhadsaolach ud
Inniu
, chomh maith leis an teach foilsitheoireachta
Foilseachain Naisiunta Teoranta
(
FNT
).
Cibe sceal e, ni raibh fad saoil i ndan do Ghluin na Buaidhe fein. D'fhill an chuid is mo de na baill go ciuin ar an gConradh cupla bliain i ndiaidh na scaruna. Ba e meon deachtora an Chuinneaganaigh a chaill an Ghluin, mar eagraiocht. Fear fuinniuil a bhi ann a rinne cuid mhaith ar son na teanga a fhad is a bhi srianta leis, ach nuair a bhi se i gceannas ar a eagraiocht fein, chuaigh se thar foir.
- MAC AN BHEATHA, Proinsias:
I dTreo na Greine
. Foilseachan Naisiunta Teoranta, Cathair na Mart, gan data.
- MAC AONGHUSA, Proinsias:
Ar Son na Gaeilge - Conradh na Gaeilge 1983-1993 - Stair Sheanchais
, Conradh na Gaeilge, Baile Atha Cliath 1993.