Friedrich Schiller

Friedrich Schiller
	; (1794)
Ainm sa teanga dhuchais	(de) Johann Christoph Friedrich von Schiller
Beathaisneis
Breith	(de) Johann Christoph Friedrich Schiller ; 10 Samhain 1759 ; Marbach am Neckar (An Impireacht Naofa Romhanach)
Bas	9 Bealtaine 1805 ; 45 bliana d'aois ; Weimar (An Impireacht Naofa Romhanach)
Siocair bhais	Bas nadurtha ( Eitinn )
Ait adhlactha	Jacobsfriedhof Weimar (en) ; Weimarer Furstengruft (en)
Faisneis phearsanta
Reiligiun	Liutarachas
Scoil a d'fhreastail se/si	Karlsschule Stuttgart (en) ; Ollscoil Jena
Comhairleoir dochtuireachta	Johann Wolfgang Dobereiner
Gniomhaiocht
Reimse oibre	Filiocht , amharclannaiocht , fealsunacht , stair agus litriocht
Gairm	file , aistritheoir , muinteoir ollscoile , iriseoir , dochtuir leighis , scribhneoir , lia mileata , urscealai , scribhneoir leighis , fealsamh , dramadoir , starai , leabharlannai , aeisteiticeoir
Treimhse oibre	1789 ? 1805
Fostoir	Ollscoil Jena
Ball de	Academy of Science for Public Utility (en) ; Acadamh Rioga Litriochta, Staire, agus Seaniarsmai na Sualainne
Seanra	Bailead agus drama
Gluaiseacht	Sturm und Drang (en) agus Weimar Classicism (en)
Mac/inion leinn de chuid	Balthasar Haug
Faoi thionchar	Karl Leonhard Reinhold , Pedro Calderon de la Barca , Johann Wolfgang von Goethe agus Immanuel Kant
Teangacha	An Fhraincis agus an Ghearmainis
Saothar
	Saothar suntasach Die Huldigung der Kunste (en) ; (1781) The Robbers (en) ; (1782) Intrigue and Love (en) ; (1787) Don Carlos (en) ; (1795) On the Aesthetic Education of Man (en) ; (1799) Wallenstein (en) ; (1800) Mary Stuart (en) ; (1801) The Maid of Orleans (en) ; (1803) William Tell (en) ;
Suiomh a chartlainne	University of Victoria Special Collections and University Archives (en) [ SC379] ;
Teaghlach
Ceile	Charlotte von Lengefeld
Paiste	Emilie von Gleichen-Rußwurm , Karl von Schiller , Ernst von Schiller , Caroline Junot
Athair	Johann Kaspar Schiller agus Elisabeth Dorothea Schiller
Siblin	Christophine Reinwald
Duine muinteartha	Johann Friedrich Schiller ( col ceathar )
Croineolaiocht
16 Samhain 1802	ennoblement (en)
	Siniu

File, dramadoir, aistritheoir, fealsamh is starai ba ea Johann Christoph Friedrich von Schiller ([joːhan krist?f friːd??c f?n ??l?], 10 Samhain 1759 - 9 Bealtaine 1805 ). Rugadh e in Marbach am Necker ( Wurttemberg , an Ghearmain ) agus fuair se bas in Weimar ( Sachsen-Weimar-Eisenach ).

Bhi se ar na dramadoiri Gearmanacha is mo agus is tabhachtai.

Saol [ cuir in eagar | athraigh foinse ]

An Chead Oige [ cuir in eagar | athraigh foinse ]

Bhi Friedrich Schiller ar an dara paiste ba shine dar rugadh do Johann Georg Schiller a bhi ina oifigeach airn, ina lia arim agus ina phriomhghairdineoir cuirte i Marbach am Neckar agus da bhean cheile Elisabetha Dorothea Schiller nee Kodweiss. Tabhairneoir agus baiceir ab ea athair Elisabetha. Bhi Friedrich an-mhor lena dheirfiur Christophine agus i dha bhliain ni ba shine na eisean; nior thainig an chead bhean den cheathrar deirfiuracha eile chun saoil ach se bliana i ndiaidh Friedrich, agus fuair beirt acu siud bas ina bpaisti doibh. Nuair a fuair an t-athair post earcaitheora san arm, agus e ag freastal ar an obair nua seo i Schwabisch Gmund, bhog an teaghlach go dti Lorch sa bhliain 1764. Nuair a saolaiodh dara deirfiur Friedrich, Luise, nior mhair an teaghlach i bhfad i Schwabisch Gmund: shocraigh siad sios i Ludwigsburg. Sa bhliain cheanna thosaigh Friedrich ag staidear Laidine sa scoil aitiuil. Ni raibh se ach tri bliana deag d'aois nuair a bhreac se sios an chead da iarracht dramaiochta a rinne se: Absalon agus Die Christen ("Na Criostaithe"). Nil teacht ar aon cheann den da theacs seo a thuilleadh.

D'ordaigh diuc Wurttemberg do Schiller og dul ag staidear sa scoil ud Karlsschule no Scoil Chathail: bhi an scoil seo ag ullmhu fir oga chun dul sna hoifigigh airm. Nior thaitin athru seo na scoile le tuismitheoiri Friedrich. Ar dtus dhirigh Schiller ar an dli mar abhar staideir. Cuid den scolaiocht ab ea an druileail mhileata, rud nach raibh Schiller sasta leis: bhiodh seisean agus na daltai eile ag leamh scribhinni coiscthe faoi choim na hoiche.

Ar an 18u la de Mhi na Samhna 1775 bhog an tAcadamh Mileata o chaislean Solitude go larchathair Stuttgart. D'eirigh Schiller as an dli mar abhar staideir agus thosaigh se ag foghlaim miochaine. Faoin am seo chuaigh fili an Sturm und Drang agus danta Klopstock go mor i bhfeidhm air. Sa bhliain cheanna chriochnaigh se an drama ud Der Student von Nassau ("An Mac Leinn o Nassau"), ach ma chriochnaigh, chuaigh ceal sa lamhscribhinn idir an da linn, ionas nach feidir le lucht an taighde inniu a dhath a ra i dtaobh an drama seo. An chead dan leis a chuaigh i gclo riamh, ba e Der Abend ("An Trathnona") e, a foilsiodh sa bhliain 1776. Rinne Schiller staidear ar shaothar Phlutarchos, Shakespeare, Voltaire, Rousseau agus Goethe, agus sa bhliain cheanna thosaigh se ag scriobh drama faoi cheist na saoirse, Die Rauber ("Na Robalaithe").