Franz Liszt

Ainm sa teanga dhuchais	(hu) Liszt Ferenc
Beathaisneis
Breith	22 Deireadh Fomhair 1811 Raiding (Impireacht na hOstaire)
Bas	31 Iuil 1886 74 bliana d'aois Bayreuth (Impireacht na Gearmaine)
Siocair bhais	Bas nadurtha  ( Niumoine )
Ait adhlactha	Stadtfriedhof Bayreuth (en)
Faisneis phearsanta
Reiligiun	Caitliceachas
Scoil a d'fhreastail se/si	University of Music and Performing Arts Vienna (en)
Ait chonaithe	birthplace of Franz Liszt (en)
Teanga dhuchais	an Ghearmainis
Gniomhaiocht
Reimse oibre	Ceol , ceol clasaiceach , Cumadoireacht , oideachas ceoil , taibhiu piano , stiuradh agus cumadoireacht
Suiomh oibre	An Ostair-Ungair Weimar An Roimh
Gairm	cumadoir claisiceach , virtuoso , cumadoir , preispiteir , muinteoir ceoil , pianodoir , stiurthoir ceolfhoirne , scribhneoir
Treimhse oibre	1830 ?
Fostoir	Franz Liszt Academy of Music (en)
Ball de	Sangerschaft zu St. Pauli Jena (en)
Seanra	Siansa , ceol clasaiceach agus Hungarian folk music (en)
Gluaiseacht	Ceol Romansuil
Mac/inion leinn de chuid	Adam Liszt , Carl Czerny , Antonio Salieri , Anton Reicha agus Ferdinando Paer
Mac/inion leinn	Arpad Szendy../... 29+
Faoi thionchar	Niccolo Paganini
Teangacha	An Fhraincis , an Ghearmainis agus an Ungairis
Ord crabhaidh	Third Order of Saint Francis (en)
Uirlis	Piano agus organ
Saothar
Saothar suntasach Rapsoid Ungarach Uimh. 1 (1847) Hungarian Roidy No. 2 (en) (1854) Mazeppa (en) (1857) Dante Symphony (en) (1858) Hamlet (en)
Suiomh a chartlainne	Library of Congress Music Division (en)
Teaghlach
Ceile	Marie d'Agoult
Pairti	Marie d'Agoult (1833–1842)
Paiste	Cosima Wagner   ( Marie d'Agoult ) Daniel Liszt   ( Marie d'Agoult ) Blandine Liszt   ( Marie d'Agoult )
Athair	Adam Liszt   agus  Anna Liszt
Gradam a fuarthas (1884)   Bavarian Maximilian Order for Science and Art (en) (1859)   Knight of the Order of the Iron Crown (Austria) (en)   dochtuireacht oinigh o Ollscoil Konigsberg   Order of the Golden Spur (en)   Commander of the Order of Christ (en)   Pour le Merite fur Wissenschaften und Kunste
Siniu

Cumadoir agus pianodoir Ungarach , i a chum sa stil Romansach , ab ea Franz Liszt ( Ungairis : Liszt Ferenc ) ( 22 Deireadh Fomhair 1811 ? 31 Iuil 1886 ). ^[1] Meastar inniu go bhfuil se i measc na bpianodoiri is fearr riamh.

Saol [ cuir in eagar | athraigh foinse ]

Sa 19u haois, bhi clu is cail ar Liszt ar fud na hEorapa mar phianodoir agus thuill se saibhreas mor on gceol. ^[2]

Nuair a bhi Liszt i b Paras , thit se i ngra le Eliza Gilbert , a rugadh i g Contae Shligigh . Bhi cail uirthi nios deanai mar Lola Montez, rinceoir agus bean scleipe i bParas, Lean si Liszt go Bonn na Gearmaine agus duradh gur mheall si ansin Ri na Bavaire, Ludwig I , chun na leapa lei. ^[3]

I lar na bliana 1886, tholg LIszt tinneas a bhais ? niumoine broinceach. Bhi croi lag aige ag an am ceanna. D'eag se ar 31 Iuil 1886 , in aois 74 bliain do, i m Bayreuth sa Ghearmain.

Ceol [ cuir in eagar | athraigh foinse ]

Chum Liszt na Rapsoidi Ungaracha, mar aon le danta siansacha bunaithe ar dhramai is ar mhiotais. Bhi an ceoldan (tone poem no Symphonic poem) a d’fhorbair Liszt nios oiriunai na an siansa chun smaointe an chumadora a leiriu. Sa cheoldan bhi dha no tri theama a seinneadh de reir mar a bhi riachtanach chun an dan no an sceal a leiriu. ^[1]

Ba e Liszt an chead duine a d?usaid an tearma ' ceol leiritheach '.

Bhi pairt larnach ag Liszt i bhforbairt an Neudeutsche Schule (An Scoil Ghearmanach Nua).

Feach freisin [ cuir in eagar | athraigh foinse ]

• Na Romansaithe eileː, mar sh. Wagner agus Brahms .
• Lola Montez (Eliza Gilbert, damhsoir)

Tagairti [ cuir in eagar | athraigh foinse ]