Bunreacht na hUcraine

Cineal	bunreacht
Bailiocht	28 Meitheamh 1996 -
Fogairt	Verkhovna Rada (en)
← Ukrainian SSR Constitution of 1978 (en) →
Tir	an Ucrain
Baint le limistear udarais	an Ucrain
Seanra	litriocht reiligiunach
Obair iomlan ar fail ag URL	zakon2.rada.gov.ua…

Is e ata i m Bunreacht na hUcraine ( Ucrainis : Конституц?я Укра?ни) na dli bunusach an naisiuin. Glacadh agus daingniodh leis an mBunreacht ag 5u seisiun Verkhovna Rada na hUcraine (Верховна Рада Укра?ни) (an pharlaimint ) an 28 Meitheamh 1996 . Ritheadh an bunreacht le 315 vota dearfach as 450 vota san iomlan (as iosmheid de 300).

Ni mor go mbeidh dlithe eile agus gniomhartha dlithiula normatacha eile na hUcraine ag cloi leis an mbunreacht. Dilsitear an ceart chun an bunreacht a leasu tri nos imeachta reachtaiochta speisialta don pharlaimint amhain. Is i Cuirt Bhunreachtuil na hUcraine an t-aon chomhlacht ar feidir an bunreacht a leiriu agus ar feidir cinneadh a dheanamh ar ce acu an bhfuil reachtaiocht ag cloi leis, no nach bhfuil.

Stair [ cuir in eagar | athraigh foinse ]

Go dti an 8 Meitheamh 1995 , bhi Bunreacht (Dli Bunusach) PSS na hUcraine (a glacadh sa bhliain 1978 agus a leasaiodh go hiomaduil ina dhiaidh sin) ina dhli uachtarach san Ucrain. Shinigh Uachtaran Leonid Kuchma agus Ceann Comhairle Oleksandr Moroz (ag gniomhu do ar son na parlaiminte) an Comhaontu Bunreachtuil an 8 Meitheamh 1995 le haghaidh na treimhse go dti gur feidir Bunreacht nua a dhreachtu.

Glacadh leis an gcead bhunreacht o neamhspleachas le linn seisiuin pharlaiminte thar oiche an 27 Meitheamh-28 Meitheamh 1996, ar a dtugtar "oiche bhunreachtuil na bliana 1996" go neamhoifigiuil. Siniodh agus fograiodh Dli Uimh. 254/96-BP maidir leis an mbunreacht a dhaingniu agus iarbhunreachtanna a chur ar neamhni agus an Comhaontu go searmanach i lar Mheithimh 1996. De reir rialu Chuirt Bhunreachtuil na hUcraine, afach, thainig an Bunreacht i bhfeidhm ag an noimead inar fograiodh vota na parlaiminte an 28 Meitheamh 1996, ag timpeall is 09.00 am aitiuil Chiv .

Struchtur [ cuir in eagar | athraigh foinse ]

Roinntear Bunreacht na hUcraine ina 15 chaibidil:

1. Prionsabail Ghinearalta
2. Cearta, Saoirsi agus Dualgais an Duine agus na Saoranach
3. Toghchain. Reifrinn
4. Verkhovna Rada na hUcraine
5. Uachtaran na hUcraine
6. Comh-Aireacht na nAiri den Ucrain. Comhlachtai Eile den Chumhacht Feidhmiuchain
7. Prokuratura
8. Ceart
9. Struchtur Criche na hUcraine
10. Poblacht Feinrialaitheach na Crime
11. Feinrialtas Aitiuil
12. Cuirt Bhunreachtuil na hUcraine
13. Leasuithe a Thabhairt Isteach do Bhunreacht na hUcraine
14. Foralacha Deiridh
15. Foralacha Idirthreimhseacha

Leasuithe [ cuir in eagar | athraigh foinse ]

De reir Chaibidil XIII: Ni feidir Bunreacht na hUcraine a leasu ach le toiliu dha thrian ar a laghad de bhallraiocht bhunreachtuil Verkhovna Rada na hUcraine. Ina theannta sin, ni feidir parlaimint na hUcraine leasuithe ar Chaibidil I ? "Prionsabail Ghinearalta," Caibidil III ? "Toghchain. Reifreann," agus Caibidil XIII ? "Leasuithe a Thabhairt Isteach do Bhunreacht na hUcraine," a thabhairt isteach gan faomhadh a fhail o reifreann uile-Ucraineach a shainionn Uachtaran na hUcraine.

Leasuithe 2004 - 2010 [ cuir in eagar | athraigh foinse ]

Rith an pharlaimint Dli Uimh. 2222-IV a leasu an bhunreachta an 8 Nollaig 2004. Glacadh leis an ndli le tromlach de 90 faoin gcead (402 vota dearfach, 21 vota diultach, agus 19 staonadh; 300 vota dearfach ag teastail) go comhuaineach le bearta reachtaiochta eile a bhi dirithe ar ghearcheim thoghchan uachtaranachta na bliana 2004 a reiteach. Shinigh Uachtaran Leonid Kuchma a bhi ag dul as oifig beagnach laithreach boinn e i seomra na parlaiminte agus fograiodh ar an la ceanna e.

Ritheadh leasuithe bunreachtula na bliana 2004 sa Pharlaimint le comhairliuchan agus ple teoranta idir na forsai polaitiochta, i gcomhtheacs na Reabhloide Oraiste . Tarraingiodh leirmheas orthu o roinnt comhlachtai inmheanacha ( pairtithe polaitiochta na hUcrain) agus eachtracha ( Comhairle na hEorpa , Parlaimint na hEorpa agus Coimisiun na Veineise ).

Bhi se ceaptha go rachadh formhor na leasuithe i bhfeidhm an 1 Mean Fomhair 2005, ar choinnioll go rithfeadh sraith leasuithe ag athchoiriu feinrialtais aitiuil faoin data sin. Os rud e nar cuireadh athchoiriu an fheinrialtais i bhfeidhm, thainig na leasuithe i bhfeidhm go neamhchoinniollach an 1 Eanair 2006. Thainig na leasuithe eile i bhfeidhm an 25 Bealtaine 2006 agus an parlaimint nua tagtha le cheile i ndiaidh thoghchain na bliana 2006.

Chuir Cuirt Bhunreachtuil na hUcraine leasuithe na bliana 2004 ar ceal an 1 Deireadh Fomhair 2010, a mheas gur leasuithe neamhbhunreachtula a bhi ann.