On Vicipeid, an chiclipeid shaor.
Ri na Laighean ba ea
Art Og Mac Murchadha Caomhanach
(1357 – c. 1417) a mheastar go forleathan gurbh ar dhuine desna rithe is croga a bhi ann. Cuir se athbheocht ni amhain i sainchearta an ritheaghlaigh, ach i dteannta sin ina chuid tailte agus cumhachta. Le linn a reimse 42 bliain, bhi se i gceannas ar na lonnaitheoiri Normannaigh i Laighin.
Bhi ceannasacht Airt chomh mheid sin chun aimhleas na coilineachta agus a haitritheoiri, idir
Gaeil
agus
Normannaigh
, gu gurbh eigean do
Richard II Shasana
ag dul i ngleic leis i rith na mblianta 1394 agus 1395. Ce gur gheill Art do Richard faoi dheireadh, threig se a dhilseacht agus Richard imithe. Chaith na Sasanaigh go caireiseach leis agus tugadh
maithiunas
do sa bhliain 1409.
Phos Art
Elizabeth le Veel
, aon-inion Sir Robert le Veel agus baintreach Sir John Staunton of
Claonadh
. Saru ar
Reachtanna Chill Chainnigh
a bhi a leitheid d'idirphosadh agus chaill an Choroin da bharr thailte Elizabeth, baruntacht Angla-Normannach
Norragh
a thainig le huacht chuici ona hathair san aireamh.
Bhi triur mac ag Art: Donnchadh, Ri Laighean; Diarmaid Lamhdhearg; agus Gerald, Tiarna
Fearna
. D'aistrigh tailte Elizabeth chuig clann Wellesley, muintir a inine, Elizabeth, lena cead fhear ceile. Sinsear
Diuc Wellington
ba ea na Wellesleys.
Fuair Art bas go gairid tar eis Nollag 1417, no b'fheidir ina leaba i bhFearna, no b'fheidir e gur tugadh nimh do i perhaps was poisoned in
Ros Mhic Thriuin
.
[1]
[2]
I measc sliochtach Airt, ta an polaiteoir Eireannach den 19u haois,
Arthur MacMurrough Kavanagh
.
Cur sios bunaithe go garbh ar bheatha Airt is ea an t-ursceal stairiuil den bhliain 1885
Art M'Morrough O'Cavanagh, Prince of Leinster: An Historical Romance of the Fourteenth Century
le M. L. O'Byrne, scriofa o thaobh naisiunachais de.
- Annala na gCeithre Maistri
,
ar CELT
- Francis John Bryne,
Irish Kings and High Kings
(Baile Atha Cliath, 1973)
- Emmett O'Byrne,
War, Politics and the Irish of Leinster 1156-1606
(Baile Atha Cliath, 2003)
- Gilbert, John Thomas (1893).
"MacMurrogh, Art"
. In
Lee, Sidney
(ed.).
Focloir Beathaisneis Naisiunta
(in Bearla). Vol. 35. London: Smith, Elder & Co.