On Vicipeid, an chiclipeid shaor.
An Tabla
an Tabla
|
Ainm
Laidine
(
IAU
)
| Mensa
|
---|
Nod
| Men
|
---|
Ginideach
Laidine
| Mensae
|
---|
Siombalaiocht
| an
Bord
|
---|
Dronairde
| 6 h
|
---|
Diallas
| ?78°
|
---|
Achar
| 153 ceim cearnach
Ceim 75u
|
---|
Lion na realtai
(
amharcmheid
< 3)
| 0
|
---|
Realta is gile
| α Men
(
meid
5.09)
|
---|
Realtbhuionta
ar theorainn leista
|
|
---|
Infheicthe sna leithid idir +0° agus −90°
Sarfheicthe i rith na miosa seo:
Eanair
an infheictheacht is fearr
|
Ta
an Tabla
ar cheann de na
realtbhuionta
miona ata le feiceail ar an
leathsfear neamhai theas
. Ba e an tAb
Nicolas Louis de Lacaille
a chruthaigh sna blianta
1751
-
52
e.
Mons Mensae
(a chiallaionn "sliabh an tabla") an t-ainm
Laidine
a thug se ar dtus air, i gcuimhne
Shliabh an Tabla
san
Afraic Theas
, ait a ndearna se a chuid oibre breathnaithi.
Is realtbhuion an-doileir e an Tabla ? an ceann is doileire, deanta na firinne ? gan aon
realtai
geala i measc a chuid realtai, ach ta piosa de
Scamall Mor Magellan
le feiceail air (agus an chuid eile ar realtbhuion
an Cholgain
). Deirtear go bhfuil an Scamall neamhai cosuil leis an "Eadach boird" mar a deirtear leis, sin le ra scamall ban a bhionn le feiceail anois is aris os cionn
Shliabh an Tabla
.
Tugtar
Mensa
mar ainm
Laidine
ar an Tabla sa la ata inniu ann, rud a chiallaionn "tabla".
Ba e an realteolai Francach an tAb
Nicolas Louis de Lacaille
a chruthaigh realtbhuion an Tabla. Chaith Lacaille na blianta
1751
agus
1752
san
Afraic Theas
agus e ag claru realtai
an leathsfeir theas
. Bhi beagnach 10,000 realta agus 42 reada domhainspeire ar an learscail neamhai a rinne se ag an am sin. Thainig amach an chead eagran sa bhliain
1756
ach ni raibh ann ach
planaisfear
agus e sa teanga
Fraincise
. Nior foilsiodh an chatalog iomlan agus eagran deifnideach an phlanaisfeir go dti an bhliain
1763
, bliain amhain tar eis bhas Lacaille.
Coelum Australe Stelliferum
an t-ainm a thug Lacaille ar an leabhar seo. San eagran seo, d'aistrigh se na hainmneacha on bhFraincis go dti an
Laidin
, agus chuir se tri realtbhuion
na Cile
,
na Seolta
agus
Dheireadh na Loinge
in ait
Argo Navis
(no
Le Navire
, mar a thug se air sa chead eagran).
Le linn do a bheith ag cur i gclar na realtai theas, chum Lacaille ceithre realtbhuion deag chun aiteanna eigin i ndeisceart na speartha a lionadh nach raibh a lan realtai iontu ? agus an Tabla ina measc (feach an bosca thios). Sa la ata inniu ann glacann an
an tAontas Realteolaioch Idirnaisiunta
(ARI) le gach ceann de na realtbhuionta sin; agus glactar freisin leis na tri realtbhuion a rinne Lacaille as an Long.
Montagne de la Table
("Sliabh an Tabla") an t-ainm Fraincise a thug Lacaille ar an realtbhuion seo ar dtus.
Mons Mensae
("Sliabh an Tabla") an t-ainm Laidine a tugadh uirthi ar an bplanaisfear a thainig amach sa bhliain
1763
, ach giorraiodh an t-ainm sin go
Mensa
idir sin is trathas, agus is e seo an t-ainm Laidine a thugtar uirthi sa la ata inniu ann.
Os rud e nar cruthaiodh realtbhuion an Tabla go dti an
18u haois
, nil aon bhaint aici le miotaseolaiocht an tSeansaoil. Lena chois sin, ni bhaineann aon mhiotaseolaiocht leis an realtbhuion seo os rud e gur scoir Lacaille den thraidisiun sin ar da reir a d'ainmniti na realtbhuionta as carachtair mhiotaseolaiocha; ina ait sin roghnaigh se go formhor ainmneacha uirlisi a usaidtear sna heolaiochtai.
- Realtai a bhfuil ainmnithe
Bayer
orthu:
- α Men
5.08;
β Men
5.30;
γ Men
5.18;
δ Men
5.67;
ε Men
5.54;
ζ Men
5.61;
η Men
5.47;
θ Men
5.45;
ι Men
6.04;
κ Men
5.46;
λ Men
6.54;
μ Men
5.53;
ν Men
5.78;
ξ Men
5.84;
π Men
5.65
- Realtai a bhfuil ainmnithe
Flamsteed
orthu:
- 31 Men
6.18
- Burnham, Robert Jr. (1966, 1978).
Burnham's Celestial Handbook: An Observer's Guide to the Universe Beyond the Solar System, v.2
. General Publishing Company, Ltd., Toronto.
ISBN 0-486-23673-0
.