On Vicipeid, an chiclipeid shaor.
An Clog
|
Ainm
Laidine
(
IAU
)
| Horologium
|
---|
Nod
| Hor
|
---|
Ginideach
Laidine
| Horologii
|
---|
Siombalaiocht
| Clog urlair
|
---|
Dronairde
| 3 h
|
---|
Diallas
| ?60°
|
---|
Achar
| 249 ceim cearnach
Ceim 58u
|
---|
Lion na realtai
(
amharcmheid
< 3)
| 0
|
---|
Realta is gile
| α Horologii
(
meid
3.85)
|
---|
Realtbhuionta
ar theorainn leista
|
|
---|
Infheicthe sna leithid idir +20° agus −90°
Sarfheicthe i rith na miosa seo:
Nollaig
an infheictheacht is fearr
|
Ta
an Clog
ar cheann de na
realtbhuionta
is doileire ata le feiceail ar an
leathsfear neamhai theas
. Is e
Horologium
, a chiallaionn "clog", an t-ainm
Laidine
a thugtar air.
- AM 1
: realtbhraisle chruinneogach; ceaptar gur realtbhraisle idir-realtrach i seo
Ba e an realteolai Francach an tAb
Nicolas Louis de Lacaille
a chruthaigh realtbhuion an Chloig. Chaith Lacaille na blianta
1751
agus
1752
san
Afraic Theas
agus e ag claru realtai
an leathsfeir theas
. Bhi beagnach 10,000 realta agus 42 reada domhainspeire ar an learscail neamhai a rinne se ag an am sin. Thainig amach an chead eagran sa bhliain
1756
ach ni raibh ann ach
planaisfear
agus e sa teanga
Fraincise
. Nior foilsiodh an chatalog iomlan agus eagran deifnideach an phlanaisfeir go dti an bhliain
1763
, bliain amhain tar eis bhas Lacaille.
Coelum Australe Stelliferum
an t-ainm a thug Lacaille ar an leabhar seo. San eagran seo, d'aistrigh se na hainmneacha on bhFraincis go dti an
Laidin
, agus chuir se tri realtbhuion
na Cile
,
na Seolta
agus
Dheireadh na Loinge
in ait
Argo Navis
(no
Le Navire
, mar a thug se air sa chead eagran).
Le linn do a bheith ag cur i gclar na realtai theas, chum Lacaille ceithre realtbhuion deag chun aiteanna eigin i ndeisceart na speartha a lionadh nach raibh a lan realtai iontu ? agus an Clog ina measc (feach an bosca thios). Sa la ata inniu ann glacann an
an tAontas Realteolaioch Idirnaisiunta
(ARI) le gach ceann de na realtbhuionta sin; agus glactar freisin leis na tri realtbhuion a rinne Lacaille as an Long.
Ar dtus thug Lacaille an t-ainm Fraincise
l'Horloge
ar an realtbhuion seo, ainm a d'aistrigh se go dti an Laidin mar
Horologium Oscillitorium
ar
Coelum Australe Stelliferum
, le honoir do
Christiaan Huygens
, an t-eolai
Ollannach
a d'fhionn an
clog luascadain
. Idir sin is trathas giorraiodh an t-ainm ag
an Aontas Realteolaioch Idirnaisiunta
chun e a dheanamh nios lu foclach.
Os rud e nar cruthaiodh realtbhuion an Chloig go dti an
18u haois
, nil aon bhaint aici le miotaseolaiocht an tSeansaoil. Lena chois sin, ni bhaineann aon mhiotaseolaiocht leis an realtbhuion seo os rud e gur scoir Lacaille den thraidisiun sin ar da reir a d'ainmniti na realtbhuionta as carachtair mhiotaseolaiocha; ina ait sin roghnaigh se go formhor ainmneacha uirlisi a usaidtear sna heolaiochtai.
- Burnham, Robert Jr. (1966, 1978).
Burnham's Celestial Handbook: An Observer's Guide to the Universe Beyond the Solar System, v.2
. General Publishing Company, Ltd., Toronto.
ISBN 0-486-23673-0
.