An Choisis

isiXhosa
Cineal	teanga agus teanga bheo
Usaid
Cainteoiri duchais	8,177,300 (2011)
A labhairt	Western Cape (en) agus Eastern Cape (en)
Duchasach do	Xhosa people (en) , Quthing District (en) , Qacha's Nek District (en) , Eastern Cape (en) , an Saorstat Oraisteach , Rinn Thuaidh agus KwaZulu-Natal
Stait	an Afraic Theas , an tSiombaib agus Leosota
Aicmiu teangeolaioch
teanga dhaonna teangacha Nigir-Congo teangacha Atlantach-Congo teangacha Volta-Congo teangacha Benue-Congo teangacha Bantoideacha teangacha Bantoideacha Deisceartacha teangacha Bantucha teangacha Bantucha Oirthearacha Southern Bantu (en) Nguni (en)
Treithe
Coras scribhneoireachta	aibitir Laidineach
Institiuid caighdeanaithe	Pan South African Language Board (en)
Coid
ISO 639 -1	xh
ISO 639-2	xho
ISO 639-3	xho
Glottolog	xhos1239
Linguasphere	99-AUT-fa
Ethnologue	xho
ASCL	9237
IETF	xh

Ceann de theangacha oifigiula na hAfraice Theas is ea an teanga Xhosa no an Choisis . Ta si o dhuchas ag 7.9 milliuin duine, thart ar 18% de dhaonra na tire sin. Ceann de na teangacha Bantucha i, ach fuair si na smeach-chonsain ar iasacht o na teangacha Khoisan , nach bhfuil gaolmhar lei. Ta consan den chineal seo i dtus ainm na teanga fein: [k??oːsa] . Cosuil lena lan teangacha Bantucha eile, is teanga thonuil i an teanga Xhosa, is e sin, is feidir athchiall an fhocail a chur in iul tri mhalairt ton a chur leis. Baineann si leis an bhfoghrupa Bantuch ar a dtugtar Nguni, agus i intuigthe ag cainteoiri na dteangacha Nguni eile, cosuil leis an t Suluis , an teanga Swati agus an teanga Ndebele Thuaidh .

Le bheith beacht, ni thagraionn an focal sin Xhosa don teanga amhain ach do lucht a labhartha freisin. Usaideann an teanga Xhosa le coras reimireanna le cur in iul ce acu ata i gceist: ciallaionn amaXhosa lucht labhartha na teanga, ach is i isiXhosa ainm na teanga fein. Cuid e seo den choras aicmiuchain a bhfuil a leitheid le fail sna teangacha Bantucha go leir.

Thainig an chead aistriuchan Biobla i gclo as Xhosa sa bhliain 1859 , agus o sin i leith, d'fhorbair litriocht bheo nua-aimseartha sa teanga. Mar sin fein, is feidir a ra nach bhfuil moran measa ag lucht a labhartha fein uirthi inniu, no i laethanta na cinedheighilte, chuaigh na hudarais i dtuilleamai na dteangacha duchasacha leis an mBearla , an saol mor agus an t-ardoideachas a choinneail as aice laimhe na nGormach. Inniu, is fearr le lucht labhartha na teanga Xhosa an t-ardoideachas a tharraingt orthu tri mhean an Bhearla.

Cainteoiri aithnidiula duchais iad Nelson Mandela agus Miriam Makeba .

Tagairti [ cuir in eagar | athraigh foinse ]

Naisc sheachtracha [ cuir in eagar | athraigh foinse ]

Is siol faoi theangacha e an t-alt seo. Cuir leis , chun cuidiu leis an Vicipeid. Ma ta alt nios forbartha le fail i dteanga eile, is feidir leat aistriuchan Gaeilge a dheanamh.