Eadbhard Brus

Beathaisneis
Breith	1275 (Feilire Ghreagora)
Bas	14 Deireadh Fomhair 1318 (Feilire Ghreagora) 42/43 bliana d'aois Fochaird
Siocair bhais	Maraiodh i gcomhrac
Iarla na Carraige
Gniomhaiocht
Gairm	ceannaire mileata
Gairm mhileata
Coinbhleacht	Cogai Neamhspleachas na hAlban
Eile
Teideal uasal	Ardri na hEireann
Teaghlach	Clann Bhrus
Ceile	Isabella Shrath Bhalgaidh Eleanor de Ross
Paiste	Alexander de Brus, Iarla na Carraige   ( Isabella Shrath Bhalgaidh ) Thomas de Bruce   ( )
Athair	Robert de Brus   agus  Marjorie, Cuntaois na Carraige
Siblin	Isabel Brus , Christina Brus , Mary Brus , Raibeart I na hAlban , Alexander de Brus , Nigel de Brus , Thomas de Brus agus Elizabeth Brus

Ard-Ri na hEireann idir na blianta 1315 agus 1318 ab ea Eadbhard Brus (Edward Bruce) ( 1280 - 14 Deireadh Fomhair 1318 ). Albanach , ba dearthair le Roibeard Brus , ri na h Alban , e. Fuair Eadbhard Brus bas sa bhliain 1318 ag Cath Fhochairde i g Contae Lu .

Comhtheacs [ cuir in eagar | athraigh foinse ]

Eachtra chinniunach i stair na hEireann agus i stair na hAlban araon a bhi i gcoronu Eadbhaird ina Ard-Ri Eireann agus ina fheachtas mileata i n-aghaidh thiarnas na nAngla-Normannach in Eirinn. ^[1]

Ionradh Brus a thugtar ar an bhfeachtas sin a chuir athru ar leathnu na n Angla-Normanach in Eirinn agus a threisigh le feachtas an neamhspleachais in Albain ionas gur thainig chun cinn le himeacht aimsire an da naisiun ar a dtugtar Eire agus Albain sa la ata inniu ann.

Sa bhliain 1315 no 1316 , coronaiodh Eadbhard Brus ina ri ar Eirinn , in aice le Dun Dealgan , b'fheidir (nil na staraithe cinnte). ^[2] .

Cogai [ cuir in eagar | athraigh foinse ]

Timpeall an Charghais, sa bhliain 1314, chuir Eadbhard Brus, dearthair Ri na nAlbanach, tus leis an leigear ar Chaisteal Sruighlea , a bhi faoi cheannas Sir Philip Mowbray. Nuair narbh fheidir le Eadbhard bua a chur i gcrioch, shocraigh se comhaontu le Mowbray - mura thagann aon fhaoiseamh roimh Oiche Fheile Eoin 1314, bheadh air an caislean a gheilleadh d'Eadbhard.

An bhliain dar gcionn, thainig Eadbhard Brus go hEirinn chun fronta Gael eile a chruthu in aghaidh na Sacsanach. Bhi tiorantacht dhofhulaingthe i gceist sa tir. Mar shampla, chuir Eadbhard Brus an seipeal i m Baile Atha Fhirdhia tri thine agus an pobal fos istigh ann ^[3] .

I mBealtaine 1316 , rinne Eadbhard II Iarla ar Chill Dara de Shean Mac Gearailt as "dea-sheirbhis" mar cheannaire an airm a chuir i gcoinne ionradh Eadbhaird Brus ar Chill Dara .

Maraiodh Eadbhard Brus ag cath Fhochairde ^[4] ar 14 Deireadh Fomhair 1318. Bhi an namhad foai stiuir Sir John de Bermingham.

Toradh [ cuir in eagar | athraigh foinse ]

"Ce gur briseadh ar Eadbhard Brus agus gur maraiodh e sa bhliain 1318, is fada a chuaigh an toradh a thainig ar an ionradh. Thainig athru ar leathnu na nAngla-Normannach in Eirinn agus sa dara leath de na meanaoiseanna , thainig athbheochan ar litriocht na nGael agus cultur na nGael faoi bhlath. An trath ceanna, ardu meanma a bhi ann do na hAlbanigh an cath a chur ar na Sasanaigh in Allt nam Breac , rud a reitigh an bealach don naisiun neamhspleach ." ^[5]

Tagairti [ cuir in eagar | athraigh foinse ]