In rechtatoeaazje.
In
tatoeaazje
(of mei in
Ingelsk
wurd
tattoo
) is in foarm fan lichemsfersiering werby't mei in skerpe
nulle
unutwiskbere
inket
oanbrocht wurdt under de
minsklike
opperhud
, om it
pigmint
derfan te feroarjen. Mei untelbere nulleprikken kinne op dy wize grutte 'tekeningen' op 'e
hud
oanbrocht wurde. As foar it oanbringen fan tatoeaazjes gjin skjin ark brukt wurdt, kin it ta earnstige
hudynfeksjes
liede, mar ek under mear fan de
lever
(hepatitis),
tetanus
-besmetting en
HIV
-besmetting.
Tatoeearjen komt ut it gebiet fan 'e
Stille Oseaan
, der't it u.m. tradisjoneel praktisearre waard troch de
Maoary
fan
Nij-Seelan
en oare
Polynezyske
folken
, en teffens troch de
Dajaks
fan
Borneo
en
Melanezyske
folken as de
Fidzjianen
. De oarsprong fan it wurd 'tatoeaazje' is it
Polynezyske
tatau
, dat "sekuer" of "ambachtlik" betsjut. It wie de
Britske
untdekkingsreizger
James Cook
dy't it wurd yn
1769
, nei syn earste reis nei
Tahity
, yn 'e
Ingelske
taal
yntrodusearre, en ut it Ingelsk fersprate it him oer alle oare talen fan
Jeropa
. Sa naam it
Fransk
it oer ut it Ingelsk, it
Nederlansk
naam it (foarsjoen fan it Franske
suffiks
-age
) oer ut it Fransk en it
Frysk
naam it wer oer ut it Nederlansk. It Ingelske wurd
tattoo
is eins in oerstallige werliening, mei't it Nederlansk en Frysk der al in wurd foar hawwe.
Yn 'e Westerske
kultuer
wiene it oant yn 'e twadde helte fan 'e
tweintichste iuw
benammen
seelju
en
soldaten
dy't harsels tatoeearje lieten. Lang koe men jin yn sjike fermiddens eins net mei in tatoeaazje fertoane, om't der op delsjoen waard as wat minderweardichs of sels barbaarsk. Fan 'e
1980
-er jierren of binne tatoeaazjes lykwols frij algemien akseptearre rekke, en sjocht men fan ien of twa tatoeaazjes net mear op. Lju dy't har oer it hiele lichem of yn it
gesicht
tatoeearje litte, kinne lykwols noch altyd rekkenje op beskate maatskiplike swierrichheden, dy't fuortkomme ut de noch altyd stigmatisearjende wurking dy't soks hawwe kin.
In
Auschwitz
-oerlibbene lit syn identifikaasjetatoeaazje sjen.
Der besteane ferskate soarten tatoeaazjes:
- kulturele tatoeaazjes, by folken der't tatoeearjen in underdiel fan 'e kultuer is, lykas de
Maoary
fan
Nij-Seelan
of de
Dajaks
fan
Borneo
;
- identifikaasjetatoeaazjes, yn 'e regel oanbrocht tsjin 'e wil fan 'e tatoeearre persoan, lykas identifikaasjenumers fan finzenen yn 'e
Dutske
konsintraasjekampen
en (yn it ferline) de letter D by
deserteurs
ut it
Britske
leger;
- medyske tatoeaazjes
, as underdiel fan
plastyske sjirurzjy
(bgl. om in
groede
oan it
spienhof
by te meitsjen);
- kosmetyske tatoeaazjes (of
permaninte make-up
), werby't
make-up
, lykas
lippestift
of
eachskaad
, as tatoeaazje oanbrocht wurdt, sadat men altyd opmakke is;
- funksjonele tatoeaazjes, werby't bgl. by
Alzheimer
-pasjinten de namme en it adres op 'e earm tatoeearre wurdt;
- kriminele tatoeaazjes
, dy't men sette lit as men talitten wurdt ta beskate
motorklubs
of
strjitbindes
.
Moderne Westerske tatoeaazjes binne der yn ferskate stilen:
- floral
: in tatoeaazje yn 'e foarm fan in
blommemotyf
;
- tribal
: in tatoeaazje yn abstrakte foarmen dy't basearre binne op 'e kulturele tatoeaazjes ut
Oseaanje
en
Sudeast-Aazje
;
- mouwetatoeaazje
of
sleeve tattoo
: in tatoeaazje dy't de hiele earm bedekt, mar abrupt ophaldt der't de
mouwe
ophaldt, sadat men him by formele gelegenheden under de
klean
ferbergje kin;
- underrechtatoeaazje
, ek wol in 'earsgewei' of in
tramp stamp
neamd, in langwerpige oerdwerse tatoeaazje fuort boppe de
stuten
.
