Symboalen op in
grefstien
Symboalen op in
spylkaart
In
symboal
is in
teken
werby't gjin natuarlijke relaasje bestiet tusken de representaasje fan it teken en de betsjutting dy't der mei utdrukt wurdt.
In symboal is in
betsjuttingsdrager
; it hat oan de iene kant in farm of reperesentaasje, en oan de oare kant in betsjutting. De betsjutting fan in symboal is konvinsjoneel; se berest meastentiids op ofspraken dy't de brukers fan in symboal of - (lykas bygelyks yn de
taal
) - de brukers fan it systeem der't it symboal diel fan utmakket ea meimakke hawwe, De
semiotyk
underskiedet neist ut symboal twa oare soaretn tekens: de
yndeks
en it
ikoan
.
Yn us deiske bestean komme symboalen allerhande plakken werom. Se bepale us strjitbyld mei flaggen, hannelsmerken, logo’s en reklameboerden. Yn it ferkear komme we party ofbyldings tsjin dy't us fertelle wat we al/net dwaan meie of dy't us warskogje foar gefaarlike situaasjes.
Symboalen wurde brukt yn hast alle wittenskippen lykas de
wiskunde
, de
logika
en de
natuer-
en
skiekunde
, om te stribjen nei ienfald en safolle mooglik undubelsinnnichheid yn de utspraken; der wurde, faak nei hjitte debatten, presize ofspraken makke oer harren betsjuttings, sadat letter sa krekt mooglik praten wurde kin oer de begripen dy't yn de betreffende wittenskip bestudearre wurde.
De
kultuer
wurdt ek wol sjoen as in grut symboalespul der't
religy
,
keunst
,
wittenskiplike
en
filosofyske
kennis en ek
ekonomyske
ferskynsel in underdiel fan binne. Mar faak fine wy yn ien fan de meast komplekse en tagelyk meast brute foarm fan symboalen werom yn de sprutsen en skreaune taal.
It wurd ‘symboal’ hat syn oarsprong yn yt Gryekse selsstannige namwurd ‘symbolon’ of ‘sumbolon’, dat teken, kenteken of werkenningsteken betjut, en it tiidwurd ‘symbaloo’, dat moetje, gearbringe of fergelykje betsjut.
links
Yn in tiid, weryn it grutste part fan in befolking net lleze of skriuwe koe, wie it fan belang om bygelyks eigendom dudlik te meitsjen: it branmerken fan vee, it merken fan grinspeallen, it merken fan husrie ensafuorthinne. Dit waard dien mei ienfaldige, goed werkenbare tekens, meastal husmerken neamd.
Dizze husmerken waarden soms generaasjes lang troch ien famylje fierd en waarden ek akseptearre as
hantekening
fan in net-lettere persoan. Yn alde notariele akten binne faak husmerken as undertekening te finen en ek alde graffiti toant soms nijsgjirrige husmerken.
Heraldyske wapens binne in kultivearre foarm fan husmerken. De
heraldyk
, dy't dizze (famylje)wapens beskriuwt, hat in hiel eigen set fan symboalen.
It Maya-teken foar it getal 0
Yn oerleveringen, kulturele tradysjes of yn godstsjinsten kinne
getallen in symboalyske betsjutting
hawwe. Dizze kin per kultuer of godstsjinst sterk ferskille.
Yn de westerse (kristlike) tradysje wurdt it getal 13 faak yn ferban brocht mei ungelok.
Yn de joadske
Kabbala
en de deryn foarkommende getalslear of
Gematria
hawwe alle sifers, getallen en harren underlinge bewurking in eigen symboalyske betsjutting.
Yn de reklame wurdt faak ien appel dien op bewuste of unbewuste kennis en begrip fan symboalen om it keapgedrach fan konsuminten te beynfloedzjen.
Faak spylj kleuren derby in grutte rol. Yn it gefal der fan de namme in symboal makke is, sprekt men fan in
byldmerk
.
- Symboalen foar bedriuween (
logo
), beroppen, ferienings, klups en genoatskippen
- Letters, wurden, sinnen en lestekens
Sommige symboalen ut de fiere aldheid binne evaluearre ta skrifttekens.
Yn de ynformatika is in
symboal
in diskrete wearde weroan in "sematsyke ynhald", in spesifike betsjutting takend is, bygelyks in
identifier
,
integer
, mar in komplekse struktuer lykas in
Document Object Model
is in symboal dat bestieat ut symboalen.
Yn de
telekommunikaasje
fertsjintwurdiget it begrip
symboal
in diskrete sinjaalwearde (dy't by sinjaaltransport in bepaalde tiid itselde bliuwt).
Symboal foar it
Libbenstsjil
Godstsjinsten oer de hiele wrald bruke symboalen, dy't stean kinne foar it komplete konsept fan dy
religy
, mar ek foar begrippen dy't in rol spylje binnen dy religy. Sa kinne tekens in symboalyske funksje hawwe. In religieus symboal kin ek de foarm hawwe fan in geskrift (dan ek as
symbolum
skreaun, lykas de
Apostolyske leauwensbelidenis
(
Symbolum Apostolicum
), dy't as (werkennings)teken jildt foar de ienheid fan in leauwensmienskip.
In teken hat altyd mar ien betsjutting, in symboal meardere betsjuttings. In symboal jout te tinken oer de haadsaken fan it libben.
Ek minsklike, dierlike, healminsklike of boppeminsklike figueren hawwe binnen godstsjinsten soms in hiel spesifike betsjutting.
Foarbylden fan symboalen spylje in grutte rol yn religy en
spiritualiteit
: