George I Loadewyk
(
Dutsk
:
Georg Ludwig
,
Ingelsk
:
George Louis
) (
Hannover
,
28 maaie
1660
-
Osnabruck
,
11 juny
1727
) wie fan
23 jannewaris
1698
of
karfoarst
fan it
Karfoarstendom Breunswyk-Luneburg
(Hannover) yn it
Hillige Roomske Ryk
. Op
1 augustus
1714
waard er ek
kening
fan
Grut-Brittanje
en
Ierlan
.
George waard berne yn
Hannover
, de doetiidske residinsje fan de
hartoggen
fan it
Hartochdom Breunswyk-Luneburg
yn it hjoeddeistige
Nedersaksen
yn
Dutslan
, as soan fan
Ernst August
en
Sofia
fan Hannover. George erve alle titels en gebieten fan syn heit en syn omkes. In rige Jeropeeske oarloggen late ta de utwreiding fan syn Dutske gebieten, en yn
1708
waard er bekreftige ta
karfoarst
fan Hannover. Nei it ferstjerren fan syn mem, en fan syn efternicht
Anne
, keninginne fan Grut-Brittanje en Ierlan, yn
1714
kaam George, as earste
monarch
fan it
Hus Hannover
op de Britske troan. Om't de
Act of Settlement
fan
1701
it ferbea dat
katoliken
de Britske troan bemachtigje koene, wie George it tichtst besibbe
protestantske
famyljelid. As andert derop besochten de
Jakobiten
George of te setten en him te ferfangen mei
Jakobus Frans Edwert Stuart
, de katolike healbroer fan Anne.
Under de hearskippij fan George, naam de macht fan de Britske monargy of en sette de oergong nei it regearjen troch in
kabinet
utein. Oan de ein fan syn hearskippij kaam de wiere macht yn hannen fan
Robert Walpole
, dy't winliken de earste Britske
de facto
minister-presidint
waard. George ferstoar oan in
oerhaal
yn in reis nei Hannover, der't er ek begroeven waard.
George Loadewyk waard berne op 28 maaie 1660 yn Hannover as aldste bern fan
Ernst August fan Breunswyk-Luneburg
en
Sofia fan de Palts
, in pakesizzer fan kening
Jakobus I fan Ingelan
troch har mem
Elizabeth Stuart
. George hie fiif jongere bruorren: Freark August (1661-1691), Maksimiliaan Willem (1666-1727), Karel Filips (1669-1690), Kristiaan (1671-1703) en
Ernst August
(1674-1728). George hie ek in jongere suster: Sofia Charlotte (1668-1705), dy't kening
Freark I yn Prusen
boaske.
Fan 1698 of bestjoerde er it
Karfoarstendom Breunswyk-Luneburg
, en nei it ferstjerren fan syn omke en skoanheit
Georg Willem fan Breunswyk-Luneburg
yn 1705 erve er it
Hartochdom Breunswyk-Luneburg
. Nei it ferstjerren fan syn mem. dy't neffens de
Act of Settlement
oanwiisd waard as Britske troanopfolchster, giene har rjochten oer op George. Op 31 oktober 1714 waard er ta kening fan Grut-Brittanje en Ierlan kroane as opfolger fan keninginne
Anne
. Hy wie de tichtst besibbe protestantske famyljelid fan har. Hy krige lykwols te krijen mei tsjinstan fan de
Jakobiten
under lieding fan
Jakobus Frans Edwert Stuart
, de soan fan kening
Jakobus II
. Harren opstan wie om 'e nocht.
George learde net goed
Ingelsk
, dochs koe it wol skriuwe en ferstean. Hy ferparte syn tiid tusken Ingelan en syn gebiet yn Hannoverlan. Yn Ingelan waard er te Dutsk en boppedat net al te snoad fun. Op it Jeropeeske festelan hie er in bettere namme. Wylst de kening yn Hannoverlan in
absolute monarch
wie, stie er goedkarrend foar de
Ferljochting
oer.
Yn 1721 waard Sir
Robert Walpole
minister-presidint
en wurdt beskoge as de earste Britske minister-presidint. Dy wie doe noch in troch de kening beneamde minister dy't troch de mearderheid yn it
Legerhus
, it parlemint, late.
George ferstoar yn 1727 op Slot Osnabruck doe't er underweis nei Hannover wie en in oerhaal krige. Hy waard begroeven yn it Leineschloss yn Hannover. Nei de
Twadde Wraldkriich
waard er fannijs begroeven yn it
mausoleum
yn de tunen fan Herreshausen. Syn soan folge him op as
George II
Op
18 novimber
1682
boaske er syn nicht
Sofia Dorotea
, dochter fan
George Willem fan Breunswyk-Luneburg
. Dat houlik waard foarnommen om reden fan it befestigjen fan in goed jierliks ynkommen en de oansteande feriening fan Hannover mei Celle.
George hold der lykwols in stikmannich frijsters op nei. Mei ien fan harren,
Melusine von der Schulenburg
, dy't er hartoginne fan Kendall makke, hie er trije unwettige bern. Doe't syn frou op har bart in ferhalding oangie mei de Sweedske greve Philip Christoph von Koningsmarck, ferballe George har fan de rest fan har libben nei
Ahlden
. It houlik waard yn
1694
untbun, net om reden fan harren undogenens, mar om reden dat Sofia George efterlitten hie.
George hie mei Sofia twa bern: