N.B.: Dit is in
Spaanske namme
. De (inkele of gearstalde)
foarnamme
is
Fadrique
. De earste
efternamme
(fan
heitekant
) is
Alvarez de Toledo
, en de twadde efternamme (fan
memmekant
) is
Enriquez de Guzman
. As dizze persoan oantsjut wurdt mei de efternamme, moat de foarm
Alvarez de Toledo
of oars
Alvarez de Toledo y Enriquez de Guzman
brukt wurde.
Don
Fadrique Alvarez de Toledo
, 4e
hartoch
fan
Alva
(
Lissabon
,
21 septimber
1537
? dere,
11 desimber
1583
) wie in
Spaansk
ealman
en
fjildhear
fan
Kastyljaansk
komof
. Syn folsleine
namme
en
titulatuer
wie:
don
Fadrique Alvarez de Toledo y Enriquez de Guzman, 4e
hartoch
fan Alva, hartoch fan Huescar,
markys
fan Coria,
hear
fan Vadecorneja,
grutkommandeur
yn 'e Oarder fan Calatrava,
grande
fan
Spanje
. Yn 'e
Nederlanske skiednis
waard er lykwols better bekend as
don Freark
(
Nederlansk
:
don Frederik
). Hy wie de
soan
fan don
Fernando Alvarez de Toledo, 3e hartoch fan Alva
, dy't fan
1566
oant
1573
lanfad
fan 'e
Nederlannen
wie. As
militer
oanfierder foar syn
heit
joech don Freark lieding oan in bloedige en unmeilydsume
kampanje
om 'e
Opstan yn 'e Nederlannen
te underdrukken.
Don Freark waard yn
1537
berne
yn
Lissabon
, de
haadsted
fan it
Keninkryk Portegal
, as de twadde wettige
soan
fan don
Fernando Alvarez de Toledo, hartoch fan Alva
. Hy moat net betize wurde mei syn
oerpake
, don
Fadrique Alvarez de Toledo, 2e hartoch fan Alva
. Oer syn
jonkheid
is hast neat bekend. Yn
1548
ferstoar syn aldere
broer
Garcia mei achttjin jier, wernei't don Freark syn heite
erfgenamt
waard. Yn
1555
, doe't er achttjin
jier
wie,
troude
er mei Guiomar fan Aragon, de
dochter
fan
Alfuns fan Aragon, hartoch fan Segorbe
, dy't lykwols yn
1557
al kaam te
ferstjerren
. Yn
1562
wertroude de jonge
widner
mei Maria Josefa Pimentel y Giron, de dochter fan
Antonio Alonso Pimentel y Herrera de Velasco, 3e hartoch fan Benaventa
. Dyselde ferstoar lykwols yn
1566
, wermei't don Freark foar de twadde kear widner waard.
Yn
1566
hie don Freark in
relaasje
mei in
jongfaam
dy't Magdalena de Guzman hiet. Hy unthiet mei har te trouwen, mar nei't er har
ferlaat
hie, briek er dat unthjit, wat foar it fanke grutte
skande
opsmiet. Om't Magdalena in
hofdame
wie fan
Anna fan Eastenryk
, de
frou
fan
Filips II fan Spanje
, begun de kening him der sels mei te bemuoien. Don Freark waard
finzen
set yn it
Kastiel fan La Mota
, by
Medina del Campo
yn 'e
provinsje
Valladolid
. Nei't syn heit lykwols tuskenbeiden kommen wie, waard it de jonge ealman yn
1567
tastien om oersee nei de
Nederlannen
te gean, sadat er syn
morele
skuld
ofbetelje koe troch yn it
leger
te tsjinjen. It is wol oppenearre dat de unmeilydsumens dy't don Freark yn 'e Nederlannen foar de
opstannelingen
oer toande, ynjun wie troch in wanhopich besykjen om 'e geunst fan 'e kening werom te winnen.
Yn 'e Nederlannen, der't syn heit yn
1566
lanfad
wurden wie, krige don Freark it befel oer it
Leger fan Flaanderen
, sa't it steande Spaanske leger yn 'e Nederlannen neamd waard. Hoewol't dat in 'Spaansk' leger hiet te wezen, tsjinnen der ek (Noardlike en Sudlike) Nederlanners yn en boppedat bestie it foar in grut diel ut
soldaten
dy't ofkomstich wiene ut 'e
Italjaanske
dielen fan it
Keninkryk Spanje
en ut
hierlingen
ut
Dutslan
. De
Opstan yn 'e Nederlannen
, dy't letter it begjin fan 'e
Tachtichjierrige Oarloch
blike soe te wezen, sette yn
1568
utein, mar don Freark trede as legeroanfierder pas op 'e foargrun yn
1572
. Yn dat jier
feroveren
de
wettergeuzen
op
1 april
de
Hollanske
sted
De Bryl
, wernei't de opstan benammen yn Hollan, mar ek derbuten, as diggelfjoer om him hinne griep.
Derop stjoerde Alva syn soan mei in leger fan 14.000 man op 'en paad om 'e opstan te underdrukken. De
fjildtocht fan don Freark
sette op
2 oktober
1572
utein mei de saneamde
Spaanske Fuery fan Mechelen
, werby't de Sudnederlanske sted
Mechelen
ynnommen en bloedich
plondere
waard. Dernei folgen de
ynname fan Dyst
en de
werynname fan Roermond
, der't it der relatyf kalm om en ta gie om't der gjin ferset bean waard. Op
17 novimber
waard yn
Gelderlan
de sted
Sutfen
ynnommen. Hoewol't ek der net folle ferset bean waard, wiene der under it bewald fan 'e
geuzen
de
roomske
tsjerken
en
kleasters
plondere en fernield. Ut
wraak
rjochten de troepen fan don Freark derom nei de ynname fan 'e sted it
Bloedbad fan Sutfen
oan, werby't de
soldaten
mei grutte
unmeilydsumens
tsjin 'e boargerbefolking fanwegen kamen.
Don Freark te'n fuotten ut.
De earste Hollanske sted dy't mei de Spaanske metoaden yn 'e kunde kaam, wie
Naarden
, dat gjin ferset bea, mar der't nei de oankomst fan it Spaanske leger op
1 desimber
dochs it meastepart fan 'e boargers by it
Bloedbad fan Naarden
fermoarde
waard. Op
11 desimber
sloech don Freark mei syn leger
belis
foar
Haarlim
. Dat wie de swakste fan alle Hollanske steden, en de ferwachting wie dan ek dat it gau falle soe. Mar dat run oars: it
Belis fan Haarlim
waard in utputtingsslach dy't san
moannen
duorre. Doe't de
uthongere
sted him uteinlik op
13 july
1573
oerjoech, liet don Freark hast it hiele
Steatske
garnizoen
fermoardzje
, en deropta nochris 300 foaroansteande Haarlimske
boargers
.
Nei't er in
rebulje
under syn eigen soldaten delbede hie, dy't al yn withoelang gjin
soldij
utbetelle krigen hiene, sette don Freark syn
fjildtocht
fuort mei it
Belis fan Alkmar
. Dat wie lykwols in folle sterkere sted, en de befolking wie der wisberet dat harren it lot fan 'e Haarlimmers en Naardensters net treffe soe. Dertroch liek it derop dat don Freark syn foeterjende soldaten op 'e nij in
winter
op 'e romte om in Hollanske sted hinne trochbringe moatte soene. Doe't de
geuzen
de
diken
trochstieken en de Spaanske legerkampen der ek noch under strupten, joech don Freark it oer. Hy liet it belis ofbrekke en loek him werom op
Amsterdam
, dat trou bleaun wie oan 'e Spaanske kening. Syn heit wie min te sprekken oer dy weromtocht, om't er wist dat don Freark oan it
Keninklik Hof
fan Filips II dochs al op in
minne namme
lei. Dizze nederlaach, want dat wie it uteinlik, koe it spul allinnich noch mar minder meitsje.
Mei fanwegen de mislearre fjildtocht fan syn soan waard de hartoch fan Alva yn
1573
as Spaanske lanfad fan 'e Nederlannen ferfongen troch don
Luis de Requesens y Zuniga
. Heit en soan kearden derop werom nei Spanje. Sa't syn heit al freze hie, foel don Freark yn syn heitelan op 'e nij yn ungenede. Derby spile mooglik ek mei dat Alva sels noch yn heech oansjen stie, sadat it foar syn
yntrigearjende
politike fijannen oan it Hof makliker wie om him fia syn kwetsbere soan oan te fallen.
Hoe dan ek, yn
1578
waard de saak fan it ferbrutsen trou-unthjit weriepene, en doe kaam oan it ljocht dat don Freark under syn finzenskip yn
1566
temuk en by
folmacht
(d.w.s. dat er net persoanlik by it sluten fan it
houlik
oanwezich wie) troud wie mei syn
nicht
Maria Alvarez de Toledo, de dochter fan
Garcia Alvarez de Toledo, 4e markys fan Villafranca del Bierzo
. Dat wie dien mei goedkarring fan syn heit, de hartoch fan Alva, om foar te kommen dat don Freark dochs noch twongen wurde koe om mei de hofdame Magdalena de Guzman te trouwen. Mar it gie streekrjocht yn tsjin 'e doetiidske oarders fan 'e kening. Doe't er dat allegear hearde, hie Filips II syn nocht. Don Freark waard oppakt en fannijs festsetten yn it Kastiel fan La Mota, wylst syn heit fan it Spaanske Hof
ferballe
waard.
De leste tsien jier fan syn
libben
rekke don Freark lichaamlik almar fierder yn 'e minnichte, in proses dat ynset wie nei syn weromkear yn Spanje yn
1573
. Nei de
dea
fan syn heit, op
11 desimber
1582
,
urf
er dy syn
titels
en besittings, en waard er de fjirde hartoch fan Alva. Dat wied er persiis ien jier, mei't er sels op
11 desimber
1583
kaam te
ferstjerren
, yn 'e
alderdom
fan 46 jier. Syn houlik mei Maria de Toledo bleau, krekt as syn eardere beide houliken, sunder
bern
, en sadwaande waard er opfolge troch syn
omkesizzer
Antonio Alvarez de Toledo, 5e hartoch fan Alva
.