Kurdisk spriaken
(
kurdisk
?????
kurdi
) hiar tu't nuurdwaastelk skool faan a
Iraansk spriaken
an sodenang uk tu't
Indogermaans
. Jo wurd uun't regiuun
Kurdistaan
snaaket, det leit dialwiis uun a
Turkei
, uun
Syrien
, uun a
Iraak
an uk uun a
Iraan
.
Kurdisk spriaken wurd iindiald efter:
- Nuurdkurdisk ma ~15 spriakwiisen
- Madelkurdisk ma ~12 spriakwiisen
- Suudkurdisk ma ~2 spriakwiisen
- Kurmandji (Nuurdwaast-Kurdisk) (20 bit 30 Mio.)
- ma: Tori; Sanjari, Judikani; Urfi, Botani, Bayazidi, Hakkari, Jezire; Aqrah, Dahuk, Amadiyah, Zakhu, Surchi; Qochani, Erzurumi, Birjandi, Alburzi; Herki, Shikaki
- Madelkurdisk (Sorani, Kurdi) (5 bit 10 Mio.)
- ma: Arbili, Pishdari, Kirkuki, Khanaqini, Kushnawi, Mukri; Sulaimani, Bingirdi, Garrusi, Ardalani, Sanandaji, Warmawa, Garmiyani; Jafi; Judeo-Kurdisch
- Suudkurdisk (4 Mio.)
- ma: Kolyai, Kermanshahi, Garrusi Sanjabi, Malekshahi, Bayray, Kalhori,
Laki
...
A Kurden bruk leewen det alfabeet faan hor lun, an sodenang jaft at Kurdisk ma
araabisk skraft
, en betj feranert
latiinsk skraft
of uk
kyrilisk skraft
.
Nuurdkurdisk
|
Kyrilisk
|
Madelkurdisk
|
Amskriiwang efter
RAK
*
|
Utjspriak efter
IPA
|
Bispal
|
A a
|
А а
|
?? ?? ?
|
a
|
a
|
Lang wie B
a
hn
|
B b
|
Б б
|
? ??? ?? ??
|
b
|
b
|
Deutsches
b
|
C c
|
Щ щ
|
? ?? ??? ??
|
c
|
d?
|
Wie
Dsch
ungel
|
C c
|
Ч ч
|
? ?? ??? ??
|
c
|
t??
|
Scharf wie deu
tsch
|
existiert nicht, entspricht tsch
|
Ч’ ч’
|
existiert nicht
|
c?
|
t??
|
Unaspiriertes
tsch
mit verengtem Rachen
|
D d
|
Д д
|
? ???
|
d
|
d
|
Deutsches
d
|
E e
|
? ?
|
? ?? ??
|
e
|
ε
|
Kurzes
e
wie in
E
cke
|
E e
|
Е е
|
? ?? ??? ?? ???
|
e
|
e
|
Lang wie
E
sel
|
F f
|
Ф ф
|
? ?? ??? ??
|
f
|
f
|
Deutsches
f
|
G g
|
Г г
|
? ?? ??? ???
|
g
|
?
|
Deutsches
g
|
H h
|
? ?
|
?? ???
|
h
|
h
|
Deutsches
h
|
? ?
|
?’ ?’
|
? ?? ??? ??
|
?
|
ħ
|
Siehe
IPA-Zeichen
, fehlt in Deutschen
|
I i
|
Ь ь
|
existiert nicht
|
i
|
?
|
Kurz wie in b
i
tte
|
I i
|
И и
|
? ?? ??? ??
|
i
|
i
|
Lang wie Z
ie
l
|
J j
|
Ж ж
|
? ??
|
j
|
?
|
Wie
J
ournal
|
K k
|
К к
|
? ?? ??? ???
|
k
|
k?
|
aspiriertes
K
|
existiert nicht, entspricht ck
|
К’ к’
|
existiert nicht
|
?
|
k?
|
Wie franz.
C
afe unaspiriert mit verengtem Rachen
|
L l
|
Л л
|
? ?? ??? ???
|
l
|
l
|
Deutsches
l
|
existiert nicht, entspricht doppeltem l
|
Л’ л’
|
? ?? ??? ???
|
?
|
??
|
Siehe
IPA-Zeichen
|
M m
|
М м
|
? ?? ??? ???
|
m
|
m
|
Deutsches
m
|
N n
|
Н н
|
? ?? ??? ???
|
n
|
n
|
Deutsches
n
|
O o
|
О о
|
? ?? ??
|
o
|
o
|
Lang wie
O
fen
|
P p
|
П п
|
? ?? ??? ???
|
p
|
p?
|
Aspiriertes
P
|
existiert nicht, entspricht doppeltem p
|
П’ п’
|
existiert nicht
|
p?
|
p?
|
Wie franz.
P
eine unaspiriert mit verengtem Rachen
|
Q q
|
? ?
|
? ?? ??? ???
|
q
|
q
|
Guttural
|
R r
|
Р р
|
? ??
|
r
|
?
|
Gerolltes
r
|
existiert nicht, entspricht doppeltem r
|
Р’ р’
|
? ??
|
?
|
r?
|
Gerolltes
r
mit verengtem Rachen
|
S s
|
С с
|
? ?? ??? ???
|
s
|
s
|
Wie wi
s
sen
|
? ?
|
Ш ш
|
? ?? ??? ???
|
?
|
?
|
Wie
Sch
ule
|
T t
|
Т т
|
? ?? ??? ???
|
t
|
t?
|
Aspiriertes
T
|
existiert nicht, entspricht doppeltem t
|
Т’ т’
|
? ?? ??? ???
|
?
|
t?
|
Wie franz.
T
u unaspiriert mit verengtem Rachen
|
U u
|
O o
|
? ?? ??
|
u
|
?
oder
?
|
Kurzes
u
|
U u
|
У у
|
?? ???
|
u
|
u
|
Lang wie s
u
chen
|
V v
|
В в
|
? ?? ??? ??
|
v
|
v
|
Wie
w
ollen
|
W w
|
? ?
|
? ??
|
w
|
w
|
Wie Engl.
W
ell oder
w
arm
|
X x
|
Х х
|
? ?? ??? ??
|
x
|
χ
|
Wie Ba
ch
|
? ?
|
? ? / Г’ г’
|
? ?? ??? ??
|
x?
|
?
|
g
als Reibelaut
|
Y y
|
Й й
|
? ?? ??? ??
|
y
|
j
|
Wie
J
a oder
Y
es
|
Z z
|
З з
|
? ??
|
z
|
z
|
Wie Ro
s
e
|
existiert nicht, entspricht a
|
?’ ?’
|
? ?? ??? ??
|
? / e?
|
?
|
Stimmhafter Kehlenpresslaut, fehlt im Deutschen
|
- ↑
Stambuum (sweedsk)
- ↑
Bundeszentrale fur politische Bildung
- ↑
Sprachen der Erde: Kurdisch.
uub:
oew.org
- ↑
efter:
Europeesk Charta for a Regiunaal- an Manertaalspriaken