|
Hendan siðan verður rokna sum ein fyrimynd a Wikipedia
- hon lysir aðalkrøv, sum nogvir tilfarsveitarar meta vera rætt at bruka. Sjalvt um tað kan vera raðiligt at fylgja teimum, so er tað ikki ein politikkur, sum sigur so. Tu ert ti vælkomin at rætta innihaldið a siðuni, men tað er betur damt, um tu leitar eftir raðum a
kjaksiðuni
, aðrenn størri rættingar verða framdar.
|
Hendan
sniðhondbok
hevur tað einfalda endamal at faa greinirnar i Wikipedia at likjast hvørjum øðrum. Fylgjandi reglur skulu ikki skiljast sum ein ævigur sannleiki. Tann eini hatturin er ofta lika goður sum ein annar, men um øll rætta a sama hatt, so verður
Wikipedia
lættari at lesa og bruka, fyri ikki at nevna lættari at skriva og rætta.
Nyggir høvundar mugu minnast at klarur, upplysandi og opartiskur tekstur altið er meira tydningarmikil en snið, framløga og forsniðan.
Tað verður ikki væntað og er eiheldur eitt krav at øll fylgja reglunum niðanfyri
beinanvegin, tað kann ein læra so við og við. Tu kanst rokna við, at ein annar brukari fer at broyta greinina fyri teg, so at hon fylgir reglunum niðanfyri, um tu ikki sjalv/ur hevur lært tað fra byrjan, halt teg endiliga ikki aftur.
Si
hvussu ritstjorni eg eina siðu
fyri fleiri upplysingar um
hvussu
man nytur tað, ið verður nevnt niðanfyri. Hendan greinin hyggur mest at
nær
man skal bruka eitt avist snið, ikki
hvussu
tað brukast.
| Fyri at faa nakað at siggja ut til:
|
Skriva:
|
Tað fer at siggja soleiðis ut:
|
| Framhevja
|
'''Feitur tekstur'''
|
Feitur tekstur
|
| Kursiv
|
''Kursiv tekstur''
|
Kursiv tekstur
|
| Leinkja
|
Her er ein [[leinkja til eina grein]].
|
Her er ein
leinkja til eina grein
.
|
| Leinkja 2
|
Her er [[leinkja til eina grein|ein siða]].
|
Her er
ein siða
.
|
| Leinkja 3
|
Her er [[leinkja]]n til eina aðra siðu.
|
Her er
leinkjan
til eina aðra siðu.
|
| Yvirskrift
|
== Tin yvirskrift ==
|
Fer at siggja ut sum hinar yvirskriftirnar a hesi siðuni
|
Fyri at faa eina fragreiðing sum er meira nagreinilig, far so til
Wikipedia:Hvussu ritstjorni eg eina siðu
.
Tann fyrsti setningurin i einari grein eigur at innihalda heitið a greinini við feitari tekst og vera definerandi fyri greinina.
Man kan skriva:
'''Løgtingið''' er tjoðartingið i Føroyum.
Urslitið gerst:
Løgtingið
er tjoðartingið i Føroyum.
Tað finst nakað ið er sera praktiskt, ta tu luttekur i einum kjaki: Ta ið tu ert liðug/ur við titt innslag
a kjasiðum
enda so við at innseta
~~~~
, sum verður skift ut við titt brukaranavn ella IP-adressu og dagfesting, brukaranavn, um tu hevur eitt slikt og ert innritað/ur, so kemur titt brukaranavn at standa har, um tu ikki ert innritað/ur, so kemur tin IP-adressa at standa har.
Navngeving av greinum fylgir ti sniði sum verður greitt fra i
Wikipedia:Navngeving
.
Allar greinar skullu hava heiti og/ella evni i
feitari skrift
a fyrstu linju. Onnur orð skullu ikki leggjast dent a við
feitari skrift
, uttan so at tey eisini eru leitiorð til greinina umvegir snarvegir (#REDIRECT [[]]).
- Vaglið
er eitt vagl i
Torshavn
.
- '''Vaglið''' er eitt vagl i [[Torshavn]].
Um greinin hevur fleiri enn eitt navn, so skullu bæði nøvn skrivast við feitari skrift, fyrstu ferð tey verða nytt i greinini.
- Køvievni
(ella
nitrogen
) er eitt
frumevni
við atomnummar 7 i
skeiðbundnu skipanini
.
- '''Køvievni''' (ella '''nitrogen''') er eitt [[frumevni]] við atomnummar 7 i [[Skeiðbundna skipanin|skeiðbundnu skipanini]].
Um greinin er um stað, ið hevur føroyskt navn, skrivast rætta navni við skraskrift aftana mali i klombur.
- Keypmannahavn
(
danskt
:
København
) er
høvuðsstaður
i
Danmark
.
- '''Keypmannahavn''' ([[danskt]]: ''København'') er [[høvuðsstaður]] i [[Danmark]].
Um navni a greinini er heitið a bok, filmi, sjonvarpsrøð, ta verður bæði feit og skra skrift nytt .
- Ringanna Harri
er eitt bokaverk i trimum pørtum av
J.R.R. Tolkien
.
- '''''Ringanna Harri''''' er eitt bokaverk i trimum pørtum av [[J.R.R. Tolkien]].
Navni ella nøvnini skulu bert dragast fram einaferð i greinini.
Um tað yvirhøvur er møguligt, skal fyrsti partur av innganginum svara spurninginum "hvat er <greinheitið>?" - hetta svar kan so greiðast gjølla fra i restini av greinini.
Ein tummilsregla er at skriva navnið a tølum upp til tiggju ella tolv við bokstavum og skriva størri tøl við talteknum.
Stor tøl verða vanliga væntað at vera umleið virði, og ti er orðið "umleið" (stytt "uml.") ikki neyðugt.
Royn og slepp undan at bruka ovurneyv tøl, har tað er osannlikt at tey verða støðug ella neyv, ella har neyvleiki er oneyðugur i greinhøpinum.
I visindahøpi hevur
visindasnið
framihjarættindi, {{dt|6,02?×?10<sup>23</sup>}} verður
6,02?×?10
23
og 2?×?10<sup>?7</sup> verður 2?×?10
?7
.
Tal og eind verða skild við millumrumi, til dømis 1,1?%, 10?m, 25?kg og 210?°C. Ein eigur at bruka
hart millumrum
, fyri at talið og eind ikki kunnu koma at standa a hvør sinari linju. Millumrum verður ikki brukt millum tal og pseudoeindina stig, t.d. 210°.
Eru fimm ella fleiri siffur i einum tali, eiga tey at verða bytt upp i bolkar, har allir uttan fyrsti bolkurin skulu hava try siffur. I øllum Evropa er standardurin i dag at skilja bolkarnar við millumrumi, har punktum fyrr varð brukt. Neyðugt er at bruka hart millumrum
(evt. smalt hart millumrum
 
), fyri at talið ikki kann verða bytt yvir tvær linjur. Sambært
SI
skulu
bolkarnir vera skildir við millumrumi.
Eru fyra siffur i talinum, kann fyrsta talið verða skilt við millumrumi, men tað er ikki neyðugt. Arstøl hava ikki millumrum. Altso, 1975?kronur ella 1?975?kronur, men arið
1975
.
| Skriva:
|
Utsjond:
|
12 345
|
12?345
|
12 345
|
12?345
|
12 345 m
|
12?345?m
|
12 345 m
|
12?345?m
|
123 000 000 m
|
123?000?000?m
|
123 000 000 m
|
123?000?000?m
|
Skal ein skriva fleiri millumrum, er praktiskari at bruka
{{
nowrap
}}
. Men har er bert vanligt hart millumrum, ikki smalt:
| Skriva:
|
Verður vist:
|
{{nowrap|1 234 567,898 765 4}}
|
1 234 567,898 765 4
|
{{nowrap|12 345 kg}}
|
12 345 kg
|
Skapa samanhang millum greinar
[
rætta wikitekst
]
Uppslag i eini
alfrøði
eru vegamot i eini
hypertekstskipan
. Tað er umraðandi ikki bert at skriva greinar, men eisini at syrgja fyri at tað eru sloðir til hini uppsøgini i ti neti sum Wikipedia er og greinar sum tu skrivar mast tu eisini royna at sloða til fra øðrum greinum. Ger sloðir til omanfyri liggjandi uppsløg og bolkar (
Charles Darwin
var ein
livfrøðingur
,
Sahara
er ein
oyðimørk
i
Afrika
. Ger eisini sloðir til grannauppsløg (
proton
, si eisini
elektron
,
Danmark
hevur eina felags landamark við
Tyskland
). Syrg fyri at bolkar hvørki verða ov djupir og litlirella ov faltir.
Um tu ert misnøgdur við eina avising, rætta hana so til ella dagfør tað uppslag sum vist verður til.
Royn og slepp undan sloðum til
greinir sum eru tviskildar
.
Alwiki er tann hugmynd at øll orð, setningar og orðing skal verða sloðir til
Wikipedia
greinir.
Til dømis:
Wikipedia-brukarir hava kjakast um hetta uppskot og avgjørt at vraka tað. Tað verður kortini onkuntið skjota upp, at tað skal setast a stovn aftur, men uppskoti er enn ikki blivi samtykkt einmælt.
Evnir sum hava samband við greinina, men sum ikki kunna ella verða sloða til i grein tekstinum, kunnu visast til i
Si eisini
-greinpartinum. Um tu ikki raðfestur og viðmerkjur hesar sloðir, skalt tu velja at nevna tær i stavrað. Dømi:
=== Si eisini ===
* [[Internet]]
* [[Net]]
* [[Sjonvarp]]
- hetta vil siggja soleiðis ut:
Eitt annað dømi, um tað eru nogv evni sum hava samband við greinina (fleiri enn 10?):
=== Si eisini ===
*[[Internet]], [[net]] og [[sjonvarp]]
- hetta vil siggja soleiðis ut:
Wikipedia tabellir hava ein serstakan setningsbygnað. Setningsbygnaðurin krevur eitt sindur av venjing.
Her er eitt dømi:
Yvirskrift
| Teigsyvirskrift
|
Annar teigur
|
| A
|
1
|
| B
|
2
|
| C
|
3
|
Skrivast soleiðis:
{| class="wikitable"
|+ Yvirskrift
|-
! Teigsyvirskrift
! Annar teigur
|-
| A || 1
|-
| B || 2
|-
| C || 3
|}
ella
{| class="wikitable"
|+ Yvirskrift
|-
! Teigsyvirskrift
! Annar teigur
|-
| A
| 1
|-
| B
| 2
|-
| C
| 3
|}
Samanseting av tviskildum greinum:
| Utsjond
| Wikikota
|
|---|
|
Grein
er tviskild:
Si eisini
talmerktur tattur el. partur i teksti serst. i logasavni
- Løgfrøði
? har ein "grein" er ein partur i einum logasavni
|
Hendan siðan hevur eitt heiti við fleiri tydningum.
Tað er ein siða, sum alt eftir tydningi sloðar til aðrar siður við veruliga innihaldinum. Ert tu komin higar fra eini sloð, far so vinarliga aftur og rætta sloðina til at visa a røttu greinina.
|
|
'''Grein''' er tviskild:
*[[Grein (bokmentir)]] ? ein avmarkaður tekstur sum er ein partur av einum tiðindablað ella tiðarriti
*[[Grein (plantufrøði)]] ? er ein partur av eini plantu ella træi
*[[Grein (malfrøði)]] ? er eitt malfrøðiligt kenniorð
'''Si eisini'''
*[[Løgfrøði]] ? har ein "grein" er ein partur i einum logasavni
{{fleiri tydningar}}
|