Tennessee
(
enskt
;
State of Tennessee
) er
stakriki
i
Sambandsrikinum Amerika
við umleið 6,5 mio. ibugvum.
Nashville
er høvuðsstaðurin og størsti byurin. Næststørsti byurin er
Memphis
.
Eyknevni er Sjalvboðinsstaturin (
enskt
:
The Volunteer State
).
Tennessee bleiv lutstatur i
USA
i
juni
1796
.
Countrytonleikur
tok seg upp sum folkatonleikur imillum hvita, fatæka folkið i Tennessee.
Tann kendasta av øllum New Deal-fyriskipanunum hja
Franklin D. Roosevelt
var tann, ið gongur undir heitinum "Tennessee Valley Authority". Tað var ein ætlan, ið hevði til endamals at faa tamarhald a ti storu Tennesseeanni. Við hesum tiltøkunum var ætlanin at stuðla vinnulivinum i økinum fram við anni, so tað kom allari tjoðini til gagns. Heldur enn at gera seg inn a natturuna, skuldi arbeiðið hereftir samskipast við natturuna fyri at varðveita nattururikidømið og skapa nYggjar groðrarvanir. Tennesseedalurin var eitt tilafturskomið øki. Ibugvarnir voru fatækir og heilsuviðurskiftini ut av lagi vanalig. Bøndurnir dugdu ikki at faa jarðarbrukið at geva nog mikið av sær. Nogvastaðni voru skogirnir høgdir niður, og avleiðingarnar av hesum voru obøtiligar, eitt nu aftan a aarføri, ella ta ið Tennesseeain floymdi upp um aarbakkarnar, og tað hendi ikki so sjaldan. Trærøtur sugva vætuna ur jørðini og binda moldlagið. Men ta ið røturnar funaðu burtur, varð moldin skolað ut i anna og førd til havs. A henda hatt var um helvtin av allari jørðini i Tennesseedalinum matað burtur.
Fyrsta stigið i New Deal-ætlanini var ti at byggja veldugar byrgingar og at faa tamarhald a vatninum, so sleppast kundi undan vatnfloðum. Samstundis vorðu stor ravmagnsverk bygd, so at allur Tennesseedalurin fekk streym. Framleiðsla av kunsttøðum til landbunaðin varð eisini sett i verk. Vanalig jørð varð plantað við
skogi
. Fiskastovnurin i Tennesseeanni var stimbraður a ymiskan hatt. Saman við hesum tiltøkum for fram storfingin utbygging av skula- og heilsuverkinum i Tennesseedalinum. Eftir faaum arum var dalurin vorðin eitt fyrimyndarligt øki við tiðarhoskandi
landbunaði
, blomandi idnaði og við folki i goðum korum.
I norðri hevur Tennessee mark við
Kentucky
og
Virginia
, i eystri við
North Carolina
, i suðri við
Georgia
,
Alabama
og
Mississippi
, og i vestri við
Missouri
og
Arkansas
.
Har er landslagið eyðkent av storum gørðum, sum hava storar viddir til beitilendi. Summir av hesum gørðum, ið eisini verða nevndir ranches, hava tiggjutusundtals neyt gangandi a beiti.
Kjøtið
verður flutt ut til allan heim. ?Um leið 48 prosent av landjørðini i Tennessee eru velt.
[1]
I Tennessee eru bæði nogv og goð
landbunaðarjørð
. Tydningarmesti utflutningurin er bunaðarvørur:
bummull
,
tubbak
,
hveiti
,
mais
,
korn
og
kjøt
. Onnur tyðandi grøði er
soyabønir
og
jarðnøtir
. Bøndurnir dyrka eisini
frukt
og hava eisini
skogarvinnu
. I øllum statinum eru ovurstorir garðar. Summar fyritøkur i landbunaðinum i Tennessee eru sera storar. Nogvastaðni eru storar groðrarlundir. Groðrarlundirnar hava framvegis storan tydning fyri buskapin. Nogv jarðarbruk eru ometaliga stor. Ein garður kann vera triggjar ferðir so storur sum allar
Føroyar
. Har hava tey ogvuliga nogvan fenað, serliga neyt til at faa
kjøt
. Ur hesum storu landbunaðarøkjunum verða landbunaðarvørur fluttar ut til nogv lond kring allan heim. Hesi støðini hava so statt ogvuliga storan tydning fyri at utvega heiminum
mat
. Landbunaðarjørð og
skogir
eru næstan 90 % av økinum i Tennessee. ?I Tennessee eru fleiri enn 91.000 garðar.??
[1]
Landbunaðarframleiðslan i 2014 liggur um goðar $2,2 mrd. um arið.
[1]
Næstan allastaðni i Tennessee gerast garðarnir størri og størri. Tað ber illa til hja bondagørðum, sum ein familja rekur, at klara seg figgjarliga, og ti verða fleiri garðar lagdir saman i størri jarðarbruk. Alsamt færri bøndur framleiða alsamt meira
mat
. Tað ber til, millum annað ti at betri tøkni til
landbunað
verður ment, og ti at nogv verður gjørt við at kynbøta
plantur
og
husdyr
. Nogv jarðarbruk hava eisini lagt seg eftir einari avisari grøði ella kanska tveimum. Harumframt nyta tey flestu nogv handilstøð og eitur moti loki og skaðadyrum. Alt hetta ger, at meira fæst burturur. ?
Eitt annað tydningarmikið natturutilfeingi i Tennessee er teir storu
skogirnir
. ??Skogarlendi fevna um umleið 52 % av landaøki i 2014.
[2]
Teir 10 størstu byirnir i Tennessee eftir ibugvatali voru i 2019 hesir:
[3]
- Nashville
- 670 820
- Memphis
- 651 073
- Knoxville
- 187 603
- Chattanooga
- 182 799
- Clarksville
- 158 146
- Murfreesboro
- 146 900
- Franklin
- 83 097
- Jackson
- 67 191
- Johnson City
- 66 906
- Bartlett
- 59 440
Coordinates
:
36°2′24″N
85°59′27.6″W
/
36.04000°N 85.991000°W
/
36.04000; -85.991000