Stjørnufrøði er grein innan natturuvisindini , sum snyr seg um rumdarlutir so sum fastastjørnur , gongustjørnur , halastjørnur , stjørnubreytir og stjørnuskipanir . Hon snyr seg eisini um fyribrigdi uttan fyri jarðarinnar atmosferu (til dømis kosmisku bakgrundsstralingina ). Hon fæst við evolution , alisfrøði (fysikk), meteoronomi og hvussu himinknattar ella rumdarlutir ferðast, og við hvussu alheimurin bleiv til og hvønn veg hann mennist.

Stjørnufrøðin er ein av elstu visindagreinum. I forðum eygleiddu stjørnufrøðingar nattarhimmalin og royndu at gera ymsar skipanir, og sera gomul astronomisk tol eru funnin ymsastaðni, men tað var ikki fyrr enn stjørnukikarin varð uppfunnin, at astronomiin bleiv ein røtt visind. Allar hesar lærur og hesi fyribrigdi hava verið partur av astronomi: astrometri, himnanavigation, eygleiðandi astronomi, stjørnuspa og hvussu kalendarir vorðu gjørdir. I dag verður stjørnufrøði mett vera tað sama sum astrofysikk. I 20. øld for stjørnufrøðin sundur i eygleiðandi og astøðiliga stjørnufrøð. Eygleiðandi stjørnufrøði fæst við at faa upplysingar til vega og granska tær a grundleggjandi alisfrøðiligan hatt. Astøðilig stjørnufrøði mennir telduskipanir og analytiskar skipanir, sum skulu fragreiða stjørnufrøðilig lutir og fyribrigdi. Hesar baðar greinirnar hanga saman, av ti at astøðiliga stjørnufrøðin roynir at greiða fra ti, sum eygleiðandi stjørnufrøðin sær, og eygleiðingarnar styrkja astøðina. Amatørstjørnufrøðingar eru ofta lika goðir sum rættir stjørnufrøðingar, serliga ta umræður at eygleiða stokkut fyribrigdir a himmalinum

Millumtjoða orðið astronomi merkir ”stjørnulog” ella “stjørnumentan” og ikki ”stjørnufrøði”. I roynd og veru hevði føroyska orðið stjørnufrøði riggað betur til millumtjoða orðið “astrologi”. I dag eitur astrologi to stjørnuspa. Orðið er grikskt og stavast αστρονομ?α (astronomia, av astron, sum merkir “stjørna”, og nomos, sum merkir log ella mentan).

Undir teirri eygleiðandi stjørnufrøðini eru fleiri aðrar lærur, til dømis radiostjørnufrøði , sum granskar straling við longri bylgjulongd enn ein millimetur, infrareyð stjørnufrøði , sum finnur og granskar infrareyðar stralur (longri bylgjulongdir enn reytt ljos), ljosstjørnufrøði, ultraviolett stjørnufrøði, røntgustjørnufrøði og gammastralustjørnufrøði

Si eisini [ rætta | rætta wikitekst ]

• Alheimurin
• Solskipanin
• Blaa Perlan
• Manamanaður
• Manaringras

Keldur [ rætta | rætta wikitekst ]

• [1]

Si miðlasavnið

≫ Stjørnufrøði ≪ i Wikimedia Commons .