Yoko Ono
|
---|
(2011)
|
|
Jaiotzako izen-deiturak
| 小野 洋子
|
---|
Jaiotza
| Tokio
,
1933ko
otsailaren 18a
(91 urte)
|
---|
Herrialdea
|
Japonia
Ameriketako Estatu Batuak
|
---|
Bizilekua
| Tokio
New York
Londres
|
---|
Talde etnikoa
| Japoniar estatubatuarra
japoniarra
|
---|
Lehen hizkuntza
| japoniera
|
---|
|
Aita
| Eisuke Ono
|
---|
Ama
| Isoko Ono
|
---|
Ezkontidea(k)
| Toshi Ichiyanagi
(en)
(
1956ko
urtarrilaren 7a
-
1962ko
maiatzaren 1a
)
Anthony Cox
(en)
(
1962ko
maiatzaren 2a
-
1969ko
otsailaren 2a
)
John Lennon
(
1969ko
martxoaren 20a
-
1980ko
abenduaren 8a
)
|
---|
Seme-alabak
| |
---|
Familia
| |
---|
|
Heziketa
| Gakushuin University
(en)
|
---|
Hizkuntzak
| ingelesa
japoniera
|
---|
|
Jarduerak
| bakearen aldeko aktibista
,
abeslaria
,
musikagilea
,
performancelaria
,
margolaria
,
estudioko musikaria
,
film-zuzendaria
,
argazkilaria
,
eskultorea
,
conceptual artist
(en)
,
artista bisuala
eta
zinemagilea
|
---|
|
Lantokia(k)
| New York
Amsterdam
Montreal
Japonia
eta
Londres
|
---|
Lan nabarmenak
| |
---|
Jasotako sariak
| |
---|
Influentziak
| Allan Kaprow
(en)
|
---|
Mugimendua
| Fluxusa
|
---|
Izengoitia(k)
| Ono, Yoko, 小野, 洋子, 大野洋子 eta O., Y.
|
---|
Genero artistikoa
| rock
Fluxusa
Shibuya-kei
(en)
experimental music
(en)
electronica
(en)
pop musika
new wave musika
Abangoardismoa
Arte kontzeptuala
dantza
rock alternatiboa
musika elektronikoa
vanguard
(en)
|
---|
Ahots mota
| mezzosopranoa
|
---|
Musika instrumentua
| pianoa
ahotsa
|
---|
Diskoetxea
| Apple Records
(en)
Astralwerks
Polydor Records
Geffen Records
Rykodisc
|
---|
|
imaginepeace.com
|
|
Yoko Ono Lennon
(
japonieraz
:
小野 洋子 edo オノ?ヨ?コ
,
Ono Y?ko
?
,
1933ko
otsailaren 18
, -)
Tokion
jaiotako artista
abangoardista
da.
John Lennonen
bigarren emaztea eta musa izan zen.
Gibraltarren
ezkondu ziren
1969ko
martxoaren 20an
.
Yoko Onok izen handia hartu zuen 60.eko hamarkadan
Fluxus
korrontean sartu zenean.
Punkaren
hasieran eragin handia izan zuela esaten duena ere bada. Arte kontzeptualaren bozeramale, Yokok artearen esentzia
ideia bera
dela uste du eta ideia horrek fisikoki ikusten duguna edo artelana egiteko erabili den teknikak baino garrantzi handiagoa duela. Edukia, mezua, pentsamenduaren estimulua eta kritika artea dira. Yoko Onok antolaturiko kontzertuan, ikusleek imajinatu behar zuten entzuten ari ziren musika.
Grapefruit
marrazki liburua editatu zuen eta
Fly
pelikula kontzeptuala eta disko esperimentalak egin ere bai.
Azpimarratu behar ditugu
Plastic Ono Band, Fly, Approximately Infinite Universe
(70.eko hamarkadan) eta S
eason Of Glass
(80.eko hamarkadan). 90.eko hamarkadan beste bi diska editatu zituen, kritikak oso ondo baloratuak:
Rising
eta
Blueprint For A Sunrise
.
Walking On Thin Ice
eta
Never Say Goodbye
oso arrakastatsuak izan ziren.
John Lennonekin batera ere egin zituen hainbat lan:
Unfinished Music 1: Two Virgins
,
Unfinished Music 2: Life With The Lions
,
Wedding Album
,
Sometime In New York City: Live Jam
,
Double Fantasy
eta hil ondorengo
Milk&Honey
. Azken urteetan aurreko lanak berreditatzen aritu da eta arrakasta handia lortu du bere lanak. Askatasuna, bakea, arrazakeriaren aurkakotasuna, homofobia eta eguneroko sentsazio txikien balorazioa dira bere gaiak.
2014ean, Onok 81 urte zituela, Bilboko
Guggenheim Museo
an
Yoko Ono: half-a-wind-show. Atzera Begirakoa
erakusketak zenbait atal tematikotan sailkatutako 200 lan inguru jaso zituen: instalazioak, objektuak, filmak, marrazkiak, argazkiak, testua, audioa eta iraganean egindako performanceei buruzko dokumentazioa.
[1]
[2]
Onoren "Bilborako nahien zuhaitza" lana erakusketa irauknkorrean dago. 1996an hasi zuen lan-sorta bateko parte da lan hau. Japoniako ohitura historiko eta erlijioso batean du jatorria: otoitzak eskegitzen dituzte zuhaitz, zuhaizka zein banbu landaretan. Ikusleek une zehatz batzuetan “bakea”ren aldeko mezu bat idazteko eta ondoren zuhaitzean zintzilikatzeko aukera dute. Mezu horiek geroago artistari igorri eta gehituko ditu Reikiavik-en duen Imagine Peace Tower, 2007 proiektuan, John Lennonen omenez sortutako argi-instalazioan.
[3]
[4]
[5]
Oinarrizko eskolan, japoniar haur guztiek otoitz bat abesten zuten, non gerlari batek zazpi ezbehar eta zortzi sufrimendu zeharkatu nahi zituen, mundua hobetzen laguntzeko. Sinestezina iruditzen zitzaidan. Nik horrelakoa izan nahi nuen. Denborarekin, ahaztu egin zitzaidan otoitz hori, eta zorigaitz asko gertatu zitzaizkidan, harik eta une batean hori gehiegi zela uste nuen arte, eta "nahikoa da!" Esan nuen arte. Zazpi zorigaitz eta zortzi sufrimendu horiek zazpi zoriontasun eta zortzi altxor bihurtu nituen, hemen irudikatuak "(japoniar kaligrafiaren karaktereetan). Euskadiko hiri eder honi, Bilbori, egiten diodan ekarpena dira.
[6]
- ↑
≪Guggenheim Bilbao Museoa | Yoko Ono≫
yokoono.guggenheim-bilbao.eus
(Noiz kontsultatua: 2021-02-21)
.
- ↑
(Gaztelaniaz)
TORRES, LAURA G.. (2014-03-08).
≪Retrospectiva en el Museo Guggenheim de Bilbao | Yoko Ono, la artista pese a John Lennon≫
RTVE.es
(Noiz kontsultatua: 2021-02-21)
.
- ↑
≪Bilborako nahien zuhaitza | Guggenheim Bilbao Museoa≫
Guggenheim Bilbao
(Noiz kontsultatua: 2021-02-21)
.
- ↑
(Gaztelaniaz)
≪'El arbol de los deseos' de Yoko Ono recoge anhelos de los visitantes del Guggenheim≫
EITB Radio Television Publica Vasca
2019-12-31
(Noiz kontsultatua: 2021-02-21)
.
- ↑
Arnaiz, Ainhoa Larrabe.
≪Zintzilikatutako nahien zain≫
Berria
(Noiz kontsultatua: 2021-02-21)
.
- ↑
(Gaztelaniaz)
EFE. (2014-03-13).
≪Yoko Ono seduce a Bilbao≫
El Pais
ISSN
1134-6582
.
(Noiz kontsultatua: 2021-02-21)
.