Wikipedia, Entziklopedia askea
William Ewart Gladstone
|
---|
|
Ahotsa
|
1892ko
abuztuaren 20a
-
1894ko
martxoaren 10a
←
George Cadogan, 5th Earl Cadogan
(en)
-
Edward Marjoribanks, 2nd Baron Tweedmouth
(en)
→
1892ko
abuztuaren 15a
-
1894ko
martxoaren 2a
←
Robert Cecil-Gascoyne (Salisburyko III. markesa)
-
Archibald Primrose (Roseberyko V. kondea)
→
1892ko
abuztuaren 15a
-
1894ko
martxoaren 2a
←
George Cadogan, 5th Earl Cadogan
(en)
-
Edward Marjoribanks, 2nd Baron Tweedmouth
(en)
→
1892ko
abuztuaren 15a
-
1894ko
martxoaren 2a
←
Arthur Balfour
-
William Vernon Harcourt
(en)
→
1892ko
uztailaren 4a
-
1895eko
uztailaren 8a
Barrutia:
Midlothian
(en)
Hautetsia:
1892 United Kingdom general election
(en)
1886ko
uztailaren 20a
-
1892ko
abuztuaren 11
←
Michael Hicks Beach, 1st Earl St Aldwyn
(en)
-
Arthur Balfour
→
1886ko
uztailaren 2a
-
1886ko
abuztuaren 9a
Barrutia:
Leith Burghs
(en)
Hautetsia:
1886 United Kingdom general election
(en)
1886ko
uztailaren 1a
-
1892ko
ekainaren 28a
Barrutia:
Midlothian
(en)
Hautetsia:
1886 United Kingdom general election
(en)
1886ko
otsailaren 17a
-
1886ko
uztailaren 20a
←
Dudley Ryder
-
George Cadogan, 5th Earl Cadogan
(en)
→
1886ko
otsailaren 1a
-
1886ko
uztailaren 20a
←
Robert Cecil-Gascoyne (Salisburyko III. markesa)
-
Robert Cecil-Gascoyne (Salisburyko III. markesa)
→
1886ko
otsailaren 1a
-
1886ko
uztailaren 2a
←
Michael Hicks Beach, 1st Earl St Aldwyn
(en)
-
Lord Randolph Churchill
→
1885eko
azaroaren 24a
-
1886ko
ekainaren 26a
Barrutia:
Midlothian
(en)
Hautetsia:
1885 United Kingdom general election
(en)
1885eko
ekaina
-
1886ko
otsaila
←
Stafford Northcote, 1st Earl of Iddesleigh
(en)
-
Michael Hicks Beach, 1st Earl St Aldwyn
(en)
→
1880ko
apirilaren 28a
-
1882ko
abenduaren 16a
←
Stafford Northcote, 1st Earl of Iddesleigh
(en)
-
Hugh Childers
(en)
→
1880ko
apirilaren 23a
-
1885eko
ekainaren 9a
←
Stafford Northcote, 1st Earl of Iddesleigh
(en)
-
Michael Hicks Beach, 1st Earl St Aldwyn
(en)
→
1880ko
apirilaren 23a
-
1885eko
ekainaren 9a
←
Benjamin Disraeli
-
Robert Cecil-Gascoyne (Salisburyko III. markesa)
→
1880ko
martxoaren 31
-
1880ko
maiatzaren 3a
Barrutia:
Leeds
(en)
Hautetsia:
1880 United Kingdom general election
(en)
1880ko
martxoaren 31
-
1885eko
azaroaren 18a
Barrutia:
Midlothian
(en)
Hautetsia:
1880 United Kingdom general election
(en)
1874ko
otsaila
-
1875eko
otsaila
←
Benjamin Disraeli
-
Spencer Cavendish, 8th Duke of Devonshire
(en)
→
1874ko
urtarrilaren 31
-
1880ko
martxoaren 24a
Barrutia:
Greenwich
(en)
Hautetsia:
1874 United Kingdom general election
(en)
1868ko
abenduaren 3a
-
1874ko
otsailaren 17a
←
Benjamin Disraeli
-
Benjamin Disraeli
→
1868ko
abenduaren 3a
-
1874ko
otsailaren 17a
←
Benjamin Disraeli
-
Benjamin Disraeli
→
1868ko
azaroaren 17a
-
1874ko
urtarrilaren 26a
Barrutia:
Greenwich
(en)
Hautetsia:
1868 United Kingdom general election
(en)
1867 - 1869
←
Richard Monckton Milnes, 1st Baron Houghton
(en)
-
William Newmarch
(en)
→
1866ko
ekaina
-
1868ko
abendua
←
Benjamin Disraeli
-
Benjamin Disraeli
→
1865eko
urria
-
1866ko
ekainaren 26a
←
Henry John Temple
-
Benjamin Disraeli
→
1865eko
uztailaren 11
-
1868ko
azaroaren 11
Barrutia:
South Lancashire
(en)
Hautetsia:
1865 United Kingdom general election
(en)
1859ko
apirilaren 28a
-
1865eko
uztailaren 6a
Barrutia:
Oxford University
(en)
Hautetsia:
1859 United Kingdom general election
(en)
1859ko
urtarrilaren 25a
-
1859ko
otsailaren 17a
←
John Young, 1st Baron Lisgar
(en)
-
Henry Knight Storks
(en)
→
1857ko
martxoaren 27a
-
1859ko
apirilaren 23a
Barrutia:
Oxford University
(en)
Hautetsia:
1857 United Kingdom general election
(en)
1852ko
uztailaren 7a
-
1857ko
martxoaren 21a
Barrutia:
Oxford University
(en)
Hautetsia:
1852 United Kingdom general election
(en)
1847ko
uztailaren 29a
-
1852ko
uztailaren 1a
Barrutia:
Oxford University
(en)
Hautetsia:
1847 United Kingdom general election
(en)
1843ko
maiatzaren 15a
-
1845eko
otsailaren 5a
←
Frederick John Robinson (Goderich I. bizkondea)
-
James Broun-Ramsay, 1st Marquess of Dalhousie
(en)
→
1841eko
ekainaren 29a
-
1845eko
abenduaren 23a
Barrutia:
Newark
(en)
Hautetsia:
1841 United Kingdom general election
(en)
1837ko
uztailaren 24a
-
1841eko
ekainaren 23a
Barrutia:
Newark
(en)
Hautetsia:
1837 United Kingdom general election
(en)
1835eko
urtarrilaren 6a
-
1837ko
uztailaren 17a
Barrutia:
Newark
(en)
Hautetsia:
1835 United Kingdom general election
(en)
1832ko
abenduaren 10a
-
1834ko
abenduaren 29a
Barrutia:
Newark
(en)
Hautetsia:
1832 United Kingdom general election
(en)
←
Edward Smith-Stanley
-
Henry Grey, 3rd Earl Grey
(en)
→
|
|
Jaiotza
| Liverpool
eta
62 Rodney Street, Liverpool
(en)
,
1809ko
abenduaren 29a
|
---|
Herrialdea
|
Britainia Handia eta Irlandako Erresuma Batua
Erresuma Batua
|
---|
Heriotza
| Hawarden Castle
(en)
,
1898ko
maiatzaren 19a
(88 urte)
|
---|
Hobiratze lekua
| Westminster abadia
|
---|
|
Aita
| Sir John Gladstone, 1st Baronet
|
---|
Ama
| Anne MacKenzie Robertson
|
---|
Ezkontidea(k)
| Catherine Gladstone
(en)
(
1839ko
uztailaren 25a
- ezezaguna)
|
---|
Seme-alabak
| |
---|
Anai-arrebak
| |
---|
|
Heziketa
| Christ Church
(en)
Eton College
(1821 -
1827)
|
---|
Hizkuntzak
| ingelesa
|
---|
|
Jarduerak
| politikaria
,
diplomazialaria
,
estatistikaria
eta
idazlea
|
---|
Lantokia(k)
| Londres
|
---|
Enplegatzailea(k)
| Edinburgheko Unibertsitatea
|
---|
Jasotako sariak
| |
---|
Kidetza
| Royal Society
Hungariako Zientzien Akademia
Hellenic Philological Society of Constantinople
(en)
Arteen eta Zientzien Ameriketako Estatu Batuetako Akademia
Linzeen Akademia
American Antiquarian Society
(en)
Serbian Learned Society
(en)
Serbian Academy of Sciences and Arts
(en)
Historic Society of Lancashire and Cheshire
(en)
Accademia della Crusca
|
---|
Izengoitia(k)
| Scrutator
|
---|
|
Erlijioa
| anglikanismoa
|
---|
Alderdi politikoa
| Erresuma Batuko Alderdi Kontserbadorea
Tory
Alderdi Liberala (Erresuma Batua)
|
---|
|
|
|
William Ewart Gladstone
(
Liverpool
,
1809ko
abenduaren 29a
-
Hawarden
,
Flintshire
,
1898ko
maiatzaren 19a
)
britainiar
politikaria izan zen.
Eskoziako
merkatari familia batean jaio zen. Apaiz egiteko asmoak alde batera utzi eta politikan sartu zen. Liberala zen.
Disraeli
kontserbadoreen buru zela, bera
liberalen
buru izan zen; lehia handia izan zuten bi gizonek bizitza guztian zehar. Aurrenekoz lehen ministro izan zenean (1868-1874) berrikuntza handiak egin zituen: eliza eta estatua bereizi
Irlandan
, herri-hezkuntza, armada (Carwellen eraberritzea), justizia, bozketa sekretua (1872), eta bozketa-eskubidea ia guztiengana zabaltzen zuen legea (1885). Irlandako arazoak izan ziren nagusi bere bigarren ministerioan (1880-1885): berak proposatzen zuen
Home Rule
(Irlandako autonomia) ez zen onartu eta bere gainbehera ekarri zuen (1885), eta ondoren bere alderdiaren haustura. Atzerriko politikan, bakezaletasunak bazterturik utzi zuen, eta kontrakoen kritikak erakarri zizkion. Haien berekoikeria gaitzesten zuen Gladstonek, gutxiengoen eskubideak gordetzearen aldeko baitzen. Bulgariarren auzia zela eta, Disraeli gobernutik egotzi zuen (1880). Azken aldiz lehen ministro izan ondoren (1892-1894), berriro
Home Rule
delakoa
Lorden Ganberak
onartu ez zuenean, politika utzi zuen betiko.
≪
|
Gure
legebiltzarraren
historian, lehen aldiz
Irlandan
hitza egiazkotasunez adierazi da, eta arretaz entzun dugu. (...). Orain, herrialde hori uler dezakegu, bere helburuen eta borondatearen berri izateko egoeran gaude benetan. Zer-nolakoa da gaur egun arazoa? Nire kide ohoragarriek inoiz amets egin al zuten nazio baten aurkako gatazka hasiko zutenik? Zer oztopok geldiaraz dezake
nazio
baten aldarrikapena, gehiegizkoa edo arriskutsua ez denean? Eta badakit milioika eta milioika lagunek aldarrikapena ez dutela gehiegizkotzat edo arriskutsutzat hartzen. Gure ikuspuntutik, gai bati baino ezin zaizkio eragozpenak jarri: behar bezalako erantzun hori noiz eta zer egoeratan eman behar den jakitea. Izan ere, erantzun positibo bat lortuko dugu, horretaz ziur gaude.
Askatasunez
eta duintasunez eman daiteke, esker oneko eta onarpeneko testigantzak jasoaz; edo mehatxupean edo erresuminez (...). Beraz, gure ikuspuntutik gai horri dagokionez, oinarrizo alde bat dago, eta alde hori da guk gaur modu honetan jokatzeko funtsezko arrazoia.
Irlandari hitza eman diogu. Denok, guk ere bai, arreta jarri behar diogu une horri. Halaber, denok, guk ere bai, hitz hori aditu behar dugu, bi aldeetan. Auzi hori dela-eta desadostasun handia dago bi aldeen artean, amildegi ia zeharkaezina (...).
|
≫
|
William Gladstone, hitzaldia Britaniar Legebiltzarrean, 1886ko ekainak 7
|