Wikipedia, Entziklopedia askea
Maiatzaren 16
a
gregoriotar egutegiaren
urteko
ehun eta hogeita hamaseigarren
eguna
da, 137garrena
bisurteetan
. 229 egun falta dira urtea amaitzeko.
|
|
Gertaerak
|
|
Egutegia
|
|
Aurreko eta hurrengo urteetan
|
Izendegia
|
Seaska egutegia:
Argilo/Argiloa/Argiloian eta Lirain.
|
|
Daturen bat falta bada, urtearen lotura jarraitu han sartzeko.
- 1980
–
Fame
("Ospea") filma estreinatu zen,
Alan Parkerek
zuzendu eta
Lee Curreri
,
Irene Cara
,
Paul McCrane
,
Maureen Teefy
,
Barry Miller
eta
Debbie Allen
aktoreek antzeztu zuten.
- 1986
–
The Mission
("Misioa") filma
Canneseko Zinemaldian
estreinatu zen.
Roland Joffek
zuzendu eta
Robert De Niro
,
Jeremy Irons
,
Ray McAnally
,
Aidan Quinn
,
Cherie Lunghi
eta
Liam Neeson
aktoreek antzeztu zutelarik.
- 1986
–
Top Gun
filma estreinatu zen,
Tony Scottek
zuzendu eta
Tom Cruise
,
Kelly McGillis
,
Val Kilmer
,
Anthony Edwards
eta
Tom Skerritt
aktoreek antzeztu zutelarik.
- 2001
–
Mulholland Drive
filma
Canneseko Zinemaldian
estreinatu zen,
David Lynchek
zuzendu eta
Justin Theroux
,
Naomi Watts
,
Laura Harring
,
Ann Miller
eta
Robert Forster
aktoreek antzeztu zutelarik.
- 2002
–
Star Wars II. Atala: Klonen Erasoa
filma estreinatu zen,
George Lucasek
zuzendu eta
Ewan McGregor
,
Hayden Christensen
,
Natalie Portman
,
Ian McDiarmid
,
Christopher Lee
eta
Samuel L. Jackson
aktoreek antzeztu zutelarik.
- 1810
–
Joan Piarres Duvoisin
, euskal idazlea (h.
1891
).
- 1837
–
Jean Dominique Julien Sallaberri
, euskal legegizona eta idazlea (h.
1903
).
- 1841
–
Joaquin Maria Muzkitz
, nafar politikari
karlista
,
Habanan
(h.
1890
).
- 1874
–
Ignazio Larramendi del Puerto,
Bera'tar bat
, nafar bertsolari eta euskaltzain urgazlea (h.
1960
).
- 1878
–
Alberto Pelairea
, nafar olerkari eta antzerkigilea (h.
1939
).
- 1884
–
Juan Irigoien
, gipuzkoar idazle eta artxibozaina, pelotaren munduan oso ezaguna (h.
1964
).
- 1887
–
David Jaime Dean
, nafar errepublikar politikaria (h.
1949
).
- 1899
–
Jon Txakartegi,
Takolo
, bizkaitar joalea,
Idahoko
euskal komunitatearen animatzailea (h.
1986
).
- 1910
–
Luis Bergaretxe
, bizkaitar futbolari eta enpresaria (h.
1994
).
- 1913
–
Maritxu Zagala
, Espainiako Gerra Zibilean erbesteratutako tolosar emakumea (h.
2017
).
- 1916
–
Hernando Espinosa de los Monteros
, euskal militar eta
zaldizkoa
(h.
1991
).
- 1933
–
Alfredo Marco Tabar
, arabar abokatu eta politikari ohia.
- 1936
–
Cesareo Gabarain
, gipuzkoar apaiza eta musikagilea (h.
1991
).
- 1943
–
Marcelino Bergara,
Bergara I.a
, nafar pilotaria (h.
2010
).
- 1946
–
Fernando Borda Celaya
, nafar mediku, ikertzaile eta atleta ohia, altuera-jauzian espezializatua.
- 1949
–
Kotxepin Bengoetxea
, bizkaitar euskaltzalea (h.
1987
).
- 1954
–
Rosa Aierbe
, gipuzkoar historialaria eta unibertsitateko irakaslea.
- 1969
–
- 1977
–
Inaki Otxandorena
, nafar pilotaria.
- 1981
–
- 1991
–
Unai Intziarte
, gipuzkoar txirrindularia.
- 1996
–
Izaro Abella
, gipuzkoar futbolaria.
- 1997
–
Gaizka Campos
, bizkaitar futbolaria.
- 2001
–
Alejandro Ibarrondo
, bizkaitar futbolaria.
- 2004
–
Ainhoa Colino
, bizkaitar ibiltaria.
- 1418
–
Joan II.a Ziprekoa
,
Zipreko erregea
(h.
1458
).
- 1611
–
Inozentzio XI.a
,
Aita santua
(h.
1689
).
- 1627
–
Willem van Aelst
, holandako Urre Aroko artista,
izadi hilak
margolanetan espezializatua (h.
1683
edo ostean).
- 1681
–
Juan Francisco de Guemes
, espainiar noble eta militarra,
Nafarroako erregeordea
(h.
1766
).
- 1718
–
Maria Gaetana Agnesi
, italiar matematikaria, hizkuntzalaria, teologoa eta filosofoa (h.
1799
).
- 1758
–
Andre Massena
, frantziar mariskala (h.
1817
).
- 1761
–
John Opie
,
kornubiar
margolaria (h.
1807
).
- 1763
–
Louis Nicolas Vauquelin
, frantziar kimikaria, kromoaren eta berilioaren aurkitzailea (h.
1829
).
- 1774
–
Johann Baptist von Keller
, alemaniar elizgizon katolikoa (h.
1845
).
- 1782
–
John Sell Cotman
, ingeles margolari, grabatzaile eta ilustratzailea (h.
1842
).
- 1788
–
Friedrich Ruckert
, alemaniar poeta (h.
1866
).
- 1821
–
Pafnuti Txebixev
, errusiar matematikaria (h.
1894
).
- 1824
–
Levi P. Morton
, Ameriketako Estatu Batuetako 22. presidenteordea (h.
1920
).
- 1827
–
Pierre Cuypers
, herbeheretar arkitektoa (h.
1921
).
- 1831
–
David Edward Hughes
, britainiar asmatzailea (h.
1900
).
- 1849
–
Victor Bruce (Elgingo IX. kondea)
, britainiar politikaria, Indiako erregeordea (h.
1917
).
- 1850
–
Auguste Deter
, alemaniar etxekoandrea, dokumentatutako
alzheimer
gaixotasunaren lehen kasua (h.
1906
).
- 1862
–
Margaret Fountaine
, britainiar
entomologoa
(h.
1940
).
- 1870
–
Antonin Slavi?ek
, txekiar margolari inpresionista (h.
1910
).
- 1883
–
Celal Bayar
,
Turkiako
presidentea (h.
1986
).
- 1886
–
Ernest Burgess
, kanadar jatorriko estatubatuar
hiri soziologoa
(h.
1966
).
- 1893
–
Paul Amadeus Pisk
, austro-estatubatuar musikologo eta konpositorea (h.
1990
).
- 1898
–
- 1899
–
Apel·les Fenosa
, kataluniar eskultorea (h.
1988
).
- 1905
–
Henry Fonda
, estatubatuar aktorea (h.
1982
).
- 1906
–
- Alfred Pellan
, kanadar margolaria, marrazkigilea eta dekoratzailea, Kanadako artistarik garrantzitsuenetako bat (h.
1988
).
- Arturo Uslar Pietri
, venezuelar ekonomista, politikari eta idazlea (h.
2001
).
- 1907
–
Antonin Pu?
, txekiar futbolaria (h.
1988
).
- 1908
–
Ana Carmona Ruiz
,
Veleta
, gizon itxurak mantenduta jokatzea lortu zuen emakumezko futbolaria (h.
1940
).
- 1909
–
Margaret Sullavan
, estatubatuar aktorea (h.
1960
).
- 1910
–
Olga Bergholz
, sobietar poeta,
Leningradeko setioan
irratian egindako lanagatik ezaguna (h.
1975
).
- 1915
–
Mario Monicelli
, italiar zinema zuzendari eta gidoigilea (h.
2010
).
- 1916
–
Ephraim Katzir
,
Israelgo
4. presidentea (h.
2009
).
- 1917
–
- 1919
–
Ramon Margalef
, kataluniar ekologoa (h.
2004
).
- 1920
–
Levi P. Morton
, Ameriketako Estatu Batuetako 22. presidenteordea (j.
1824
).
- 1922
–
Clayton Oscar Person
, kanadar biologoa,
genetikaren
munduko ikertzaile handienetakoa (h.
1990
).
- 1923
–
Merton Miller
, estatubatuar ekonomista, 1990eko
Ekonomiako Nobel Saria
(h.
2000
).
- 1924
–
Dawda Jawara
, lehendabiziko
Gambiako
presidentea (h.
2019
).
- 1925
–
- 1926
–
Alina Szapocznikow
, Holokaustotik bizirik atera zen poloniar eskultorea (h.
1973
).
- 1929
–
- 1935
–
Yvon Douis
, frantziar futbolaria (h.
2021
).
- 1937
–
- 1942
–
Graciela Iturbide
, mexikar argazkilaria.
- 1944
–
Danny Trejo
, mexikar jatorriko estatubatuar aktorea.
- 1946
–
Paloma Hurtado
, espainiar vedette eta aktore komikoa,
Hurtado ahizpak
hirukotekoko kidea.
- 1950
–
Georg Bednorz
, alemaniar fisikaria, 1987ko
Fisikako Nobel Saria
.
- 1951
–
Christian Lacroix
, frantziar moda diseinatzailea.
- 1953
–
- 1954
–
Ana Laguna
, espainiar-suediar dantzaria.
- 1955
–
- 1957
–
Nancy Richler
, kanadar LGBT eleberrigilea (h.
2018
).
- 1958
–
Lalo Rodriguez
, puertorricar kantaria (h.
2022
).
- 1961
–
Kevin McDonald
,
quebecar
aktore eta umorista.
- 1962
–
- 1963
–
Catherine Cusset
, frantziar nobelagile eta idazlea.
- 1965
–
- 1966
–
Janet Jackson
, estatubatuar abeslari, dantzari eta aktorea.
- 1967
–
Fotis Katsikaris
, greziar saskibaloi jokalari ohi eta entrenatzailea.
- 1969
–
David Boreanaz
, estatubatuar aktore, zuzendari eta ekoizlea.
- 1970
–
Gabriela Sabatini
, argentinar tenis-jokalari ohia.
- 1972
–
Andrzej Duda
,
Poloniako
presidentea.
- 1974
–
- 1976
–
Lourdes Pelaez
, kanariar saskibaloi jokalaria.
- 1977
–
Tessa Ganserer
, alemaniar politikaria, Alemaniako historiako lehen legebiltzarkide transgeneroa.
- 1979
–
Barbara Nedeljakova
, eslovakiar aktorea.
- 1984
–
Issey Nakajima-Farran
, kanadar futbolaria.
- 1986
–
Megan Fox
, estatubatuar aktore eta modeloa.
- 1988
–
Atusa Purkaxijan
, irandar xakelaria.
- 1991
–
- 1993
–
IU
, hegokorear abeslari, musikagile, aktore eta telebista aurkezlea.
- 1995
–
Nguy?n Tu?n Anh
, vietnamdar futbolaria.
- 2003
–
Noa Fontanals
, kataluniar aktorea.
- 1524
–
Petri Lopez Aiarakoa
, arabar aitoren seme eta politikaria,
Burgosen
.
- 1925
–
Santos Lopez de Letona
, bizkaitar enpresaria, negozio-gizona eta hainbat obra publikoren bultzatzailea (j.
1842
).
- 1951
–
Cristobal Altube
,
Txindurri
, gipuzkoar opera abeslaria, tenorra,
Madrilen
(j.
1898
).
- 1985
–
Andres Espinosa
, bizkaitar alpinista eta abenturazalea (j.
1903
).
- 1994
-
German Aldama
, bizkaian aritutako arabar apaiz katolikoa (j.
1918
).
- 2008
–
Enrique Gonzalez Alvarez
, bizkaitar politikaria,
Euskadiko Partidu Komunistan
ibilitakoa (j.
1942
).
- 2009
–
Adolfo Kareaga
, bizkaitar abokatu eta politikaria (j.
1921
).
- 2014
–
Luis Katarain
, gipuzkoar artzaina (j.
1926
).
- 2020
–
Pierre Andiazabal
, lapurtar itzultzaile eta apaiza (j.
1923
).
- 2023
–
Inaki Alkiza
, euskal herritar futbolari,
Errealako
presidente eta politikari abertzalea (j.
1933
).
- 1164
–
Heloise d’Argenteuil
, Erdi Aroko intelektuala, Europako emakumezko idazlerik lehenengoetakoa (j.
c.
1092
).
- 1205
–
Gartzea Fernandez
, gaztelar elizgizona,
Iruneko apezpikua
.
- 1669
–
Pietro da Cortona
, italiar margolari eta arkitektoa (j.
1596
/
1597
).
- 1696
–
Mariana Austriakoa
, Espainiako erregina ezkontidea (j.
1634
).
- 1703
–
Charles Perrault
, frantziar idazlea (j.
1628
).
- 1830
–
Joseph Fourier
, frantziar matematikari eta fisikaria (j.
1768
).
- 1832
–
Casimir Perier
,
Frantziako lehen ministroa
(j.
1777
).
- 1835
–
Felicia Hemans
, britainiar poeta (j.
1793
).
- 1841
–
Marie Boivin
, frantziar emagin, asmatzaile eta idazlea (j.
1773
).
- 1910
–
Henri-Edmond Cross
, frantziar margolaria (j.
1856
).
- 1920
–
Marija Botxkariova
, errusiar militar nazionalista, Aro Garaikideko lehen emakumezko batailoi militar erregularra antolatzearren ezaguna (j.
1889
).
- 1926
–
Mehmed VI.a
,
Otomandar Inperioko
36. eta azken sultana (j.
1861
).
- 1928
–
Edmund Gosse
, ingeles olerkari eta kritikaria (j.
1849
).
- 1939
–
Ramona Peralba Sala
, kataluniar aktibista errepublikanoa, ehungintzako langilea eta CNTko militantea, fusilatua (j.
1904
).
- 1942
–
Bronislaw Malinowski
, poloniar antropologo, etnologo eta soziologoa (j.
1884
).
- 1947
–
Frederick Gowland Hopkins
, ingeles biokimikaria, 1929ko
Medikuntzako Nobel Saria
(j.
1861
).
- 1952
–
Frances Benjamin Johnston
, estatubatuar argazkilari eta argazki-kazetaria (j.
1864
).
- 1953
–
Django Reinhardt
, belgikar jazz-gitarrista eta musikagilea, Europako jazz bakarlari ospetsuenetakoa (j.
1910
).
- 1954
–
Clemens Krauss
, austriar orkestra zuzendari eta opera arduraduna (j.
1893
).
- 1955
–
James Agee
, estatubatuar eleberrigile, kazetari, poeta, gidoilari eta filmen kritikaria (j.
1909
).
- 1969
–
Eugene Biscailuz
, Los Angeles hiriko euskal jatorriko polizia,
California Highway Patrol
polizia gorputzaren sortzailea (j.
1883
).
- 1973
–
Jacques Lipchitz
, lituaniar eskultore
kubista
(j.
1891
).
- 1977
–
Modibo Keita
,
Maliko
lehen presidentea (j.
1915
).
- 1979
–
William Stephen Finsen
, hegoafrikar astronomoa (j.
1905
).
- 1984
–
Irwin Shaw
, estatubatuar eleberrigile, antzerkigile eta gidoigilea (j.
1913
).
- 1988
–
Andre Fermigier
, frantziar kazetari eta argitaratzailea (j.
1923
).
- 1990
–
- 1994
–
Alain Cuny
, frantziar aktorea (j.
1908
).
- 1995
–
Lola Flores
,
La Faraona
, espainiar kopla abeslari, dantzari eta aktorea (j.
1923
).
- 1996
–
Luis Beltran Guerrero
, venezuelar poeta eta saiakeragilea (j.
1914
).
- 1997
–
Giuseppe de Santis
, italiar zinema-zuzendari eta idazlea (j.
1917
).
- 2001
–
Brian Pendleton
, ingeles gitarra-jotzailea,
Pretty Things
taldeko kide sortzailea (j.
1944
).
- 2002
–
Matilde Gonzalez Palau
, gaztelaniaz, katalanez eta galegoz idatzi zuen idazle eta poeta (j.
1912
).
- 2006
–
Andre Labarrere
, frantziar politikaria,
Akitaniako Eskualde Kontseiluko presidentea
(j.
1928
).
- 2007
–
Mary Douglas
, britainiar antropologoa (j.
1921
).
- 2009
-
Richardene Kloppers
, Namibiako lehen irakasle beltz kualifikatua,
apartheid
garaian arraza anitzeko eskola bat ireki zuen lehena (j.
1926
).
- 2010
–
- 2013
–
Heinrich Rohrer
, suitzar fisikaria, 1986ko
Fisikako Nobel Saria
(j.
1933
).
- 2018
–
- 2019
–
- 2020
–
- 2024
–
Maiatzaren 15
|
Urteko egutegi
|
Maiatzaren 17