Kutsidazu bidea, Ixabel
2003an
Gorringo Antzerki Taldeak
estreinatu zuen antzezlana izan zen. Zuzendaria
Anartz Zuazua
izan zen.
[1]
[2]
2003an
. Antzezlan hori mugarri bat izan zen euskarazko antzerkian, ia bi urtez iraun zuen, eta 180 emanaldi izan ziren.
[3]
[4]
Joxean Sagastizabalek
1994an
argitaratutako
umore
eleberrian
oinarritutako antzezlana da. Erabat arrakastatsua,
euskarazko
fikzio-libururik salduenetarikoa da. Milaka
euskaldun berri
nobela eta antzezlaneko pertsonaiarekin identifikatu ziren. Istorio barregarria eta entretenigarria kontatzen du; horrekin batera, errealitateren ispilu da, euskaldun berriek inoiz izaten dituzten beldurra eta lotsa erakusten ditu, euskaraz komunikatu ahal izateak sortzen duen poza ahaztu gabe.
Nagore Aranburuk
egin zuen antzerkirako egokitzapena, Sagastizabalek partu zuen horretan eta liburuan ez zeuden eszena batzuk gehitu zituen.
[1]
Oharra:
Atal honek istorio osoa edo amaiera argitzen du.
Eleberrian,
1978ko
uztailean
, Juan Martin
donostiar
gaztea
Tolosaldeko
baserri batera doa euskaltegian ikasitako euskara hobetzera. Baserriko familia amonak, gurasoek, seme bikiek eta bi alabak osatzen dute. Alaben artean, Ixabel ederra. Umore handiz, guztiz ezezaguna zaion mundu horretan Juan Martinek dituen arazoak kontatzen ditu: "benetako"
euskararekin
(berarentzat ulergaitza denez, "
swahili
" deitzen dio), baserriko lanekin eta Ixabelenganako amodiozko kontuekin.
Goizean eskolak hartu ondoren, Juan Martinek laguntza eskaini die etxeko baserritarrei haien zereginetan. Dena den, heldu bezain laster, gauzak ez direla berak pentsatu zuen bezain errazak konturatu da: alde batetik, herrixkako euskararen zailtasuna. Euskaltegian ikasitakoaren eta familiakoaren artean alde handia dago eta batzuetan ulertu ezinik dabil, bere esanahi pertsonalak asmatzen. Denboraren poderioz, pixkanaka-pixkanaka moldatu da haien hizkera bereziaz eta etxeko elkarrizketetan parte hartu du. Euskaltegian lankideak topatu dituen arren, ez dira oso lagungarriak, bakoitzak hizkuntza bere moduan egiten baitu. Txarto pasatu du protagonistak, bere hizkera "benetako" euskarara itzuli nahian.
Beste alde batetik, baserriaren bizimodura ohitu behar du. Goiz altxatu, sardexka belarra erabili edo baratzean barazkiak aurkitzen ikaragarrizko abenturak, baserritarren begi txundituen aurrean. Hala ere, guztia ez da hain latza, baserrian bizi den bere adineko neskari esker, Ixabeli esker, hain zuzen ere: biak maitemindu dira eta neska haren aholkulari gisa aritu da, barregura saihesten, Juan Martinek hanka sartzen duen bakoitzean.
2006ko
Donostiako Nazioarteko Zinemaldian
zinemazko bertsioa
aurkeztu zuten. Urte berean,
ETB 1ean
telesaila
emititzen hasi zen, filmeko argumentuari beste bilbeak gehitzen zizkion muntai batekin.
Filmaren
arrakastari ahalik eta zuku gehien atera nahian,
Sagastizabalek
bigarren zatia argitaratu zuen.
Jatorrizko bertsioa 2003-2004an ikusi ahal izan zen. Bukaeran Euskal Telebistak grabatu eta zabaldu zuen telebistarako bertsio bat, oraindik
ETB-Nahiera
zerbitzuan ikusgai dagoena.
[5]
Geroago, antzezlanak sortzen zuen arrakasta ikusita, zenbait bertsio moldatu izan dira eta belaunaldi berriek ere gozatu ahal izan dute gidoiaren freskuraz. Esate baterako,
Zurriola Antzerki Eskolan
, zuzendari moduan
Mikel Sarriegi
bera izan dela, jatorrizko bertsioan aktore protagonista izan zena. Zurriolakoek bertsio hauekin bi sari jaso zuten
Donostiako Gazteen Antzerki Topaketetan
:
- 2013an
Junior kategoriako Obrarik onenaren saria.
[6]
[7]
- 2016an
Senior kategoriako Talde artistikorik onenaren saria
[8]