Wikipedia, Entziklopedia askea
Otsailaren 10
a
gregoriotar egutegiaren
urteko
berrogeita batgarren
eguna
da. 324 egun falta dira urtea amaitzeko, 325 egun
bisurteetan
.
|
|
Gertaerak
|
|
Egutegia
|
|
Aurreko eta hurrengo urteetan
|
Izendegia
|
Seaska egutegia:
Iruri eta Enaut.
|
|
Daturen bat falta bada, urtearen lotura jarraitu han sartzeko.
- 2006
– Neguko Joku Olinpikoak hasi ziren
Torinoko
hiri Italiarrean.
- 1597
–
Blas Alexandre Lezaeta
, nafar elizgizona,
Orreagako kolegiataren
priore,
Iruneako
apezpikua eta inkisidorea (h.
1647
).
- 1878
–
Gillermo Bengoetxea
,
Txindurri
, bizkaitar bertsolari, idazle eta pilotaria (h.
1966
).
- 1883
–
Tomas Mujika
, euskal musikaria, konpositorea eta irakaslea , Uruguayko
ganbera-musikan
eragin nabarmena izan zuena (h.
1965
).
- 1891
–
Estanislao Segurola
, bizkaitar arkitektoa (h.
1954
).
- 1895
–
Jazinto Karraskedo
, gipuzkoar idazlea (h.
1988
).
- 1900
–
Jesus Arino Maruri
,
Zallako
alkatea (h.
1976
).
- 1906
–
Jazinto Rivas
,
Elgeta
, euskal trikilaria (h.
1964
).
- 1914
-
Aurora Gomez Urrutia
, nafar politikaria, ekintzailea eta komunista (h.
1975
).
- 1915
–
Juan Jose Mieza
, bizkaitar futbolaria (h.
1992
).
- 1924
–
Alexis Etxekopar
, zuberoar kanta egilea (h.
2005
).
- 1925
–
Javier Guibert
, iruindar arkitektoa (h.
2011
).
- 1926
–
Juan Manuel Zubiria Uhagon
,
III. Zubiriako kondea
, bizkaitar enpresaburua eta politikaria (h.
2005
).
- 1927
–
Patxi Goikolea
, bizkaitar futbolaria (h.
2000
).
- 1928
–
Jose Maria Cagigal
, bizkaitar kirol-irakaslea (h.
1983
).
- 1929
–
Isabel Echarri
, nafar artista garaikidea (h.
2022
).
- 1930
–
Fernando Ybarra Lopez-Doriga
, euskal noble, enpresaburu eta politikaria (h.
2001
).
- 1932
–
Antxon Elosegi Vitoria
, gipuzkoar kultur eta jai ekintzailea.
- 1940
–
Jose Antonio Almandoz
,
el peque
, gipuzkoar arraunlari ohia.
- 1944
–
Alain Lamassoure
, frantses estatuko eta Euskal Herriko politikaria,
Angeluko
alkate ohia,
Pauen
.
- 1954
–
Mikel Irizar
, gipuzkoar euskalgintzako-eragilea.
- 1965
–
Itziar Aduriz
, gipuzkoar hizkuntzalaria eta Bartzelonako Unibertsitateko irakaslea.
- 1967
–
Txabi Arnal
, bizkaitar idazlea.
- 1979
–
Igor Gabilondo
, gipuzkoar futbolaria.
- 1982
–
- 1983
–
- 1985
–
Mikel Olaetxea
, gipuzkoar pilotaria.
- 1990
–
Yuri Berchiche
, gipuzkoar futbolaria.
- 1991
–
Isaac Manjon
, nafar futbolaria.
- 1993
–
Adrian Guemes
, bizkaitar futbolaria.
- 1995
–
Luca Sangalli
, gipuzkoar futbolaria.
- 1996
–
Inigo Martin Coto
, bizkaitar ingeniari eta dantzaria.
- 1997
–
Pablo Fid
, bizkaitar futbolaria.
- 1998
–
Aitor Bunuel
, nafar futbolaria.
- 2003
–
Erlantz Palacin
, bizkaitar futbolaria.
- 1606
–
Kristina Frantziakoa
,
Frantzia
eta
Nafarroako infanta
eta
Savoiako
dukesa (h.
1663
).
- 1724
–
Maria Giacomina Nazari
, italiar margolaria.
- 1758
–
Amalia Holst
, alemaniar idazle, intelektual eta feminista (h.
1829
).
- 1775
–
Charles Lamb
, britainiar idazlea (h.
1834
).
- 1791
–
Francesco Hayez
, italiar margolaria (h.
1882
).
- 1795
–
Ary Scheffer
, herbeheretar-frantziar
erromantizismoko
margolaria (h.
1858
).
- 1840
–
Per Teodor Cleve
, suediar kimikari, biologo eta mineralogoa, holmio eta tulio elementu kimikoen aurkitzailea (h.
1905
).
- 1842
–
Agnes Mary Clerke
, britainiar astronomo eta idazlea (h.
1907
).
- 1844
–
Alexander Herrmann
, frantziar magoa (h.
1896
).
- 1855
–
Adrienne Avril de Sainte-Croix
, frantziar filantropo eta feminista (h.
1939
).
- 1859
–
Alexandre Millerand
,
Frantziako presidentea
(h.
1943
).
- 1861
–
James Mooney
, estatubatuar antropologo eta etnografoa (h.
2021
).
- 1883
–
Edith Clarke
, lehenengo emakume
ingeniari elektrikoa
(h.
1959
).
- 1886
–
Raich? Hiratsuka
, idazlea, kazetaria, ekintzaile politikoa, anarkista eta feminismoaren aitzindaria Japonian (h.
1971
).
- 1890
–
- 1894
–
Harold Macmillan
,
Erresuma Batuko
Lehen Ministroa (h.
1986
).
- 1895
–
Emilio Novoa
, galiziar irrati-telegrafista eta politikaria,
Arabako
gobernadore zibila (h.
1972
).
- 1897
–
- 1898
–
- 1899
–
Cevdet Sunay
,
Turkiako
presidentea (h.
1982
).
- 1901
–
- 1902
–
Walter Houser Brattain
, estatubatuar fisikaria,
trantsistorearen
asmatzaileetako bat eta 1956ko
Fisikako Nobel Saria
(h.
1987
).
- 1903
–
Matthias Sindelar
, austriar futbolaria (h.
1939
).
- 1906
–
Lon Chaney Jr.
, estatubatuar aktorea (h.
1973
).
- 1909
–
Henri Alekan
, frantziar kamera-operadoreburua (h.
2001
).
- 1910
–
Dominique Pire
, belgikar elizgizona, 1958ko
Bakearen Nobel Saria
(h.
1969
).
- 1911
–
Mstislav Keldyx
, matematika eta mekanikaren esparruetako sobietar zientzialaria (h.
1978
).
- 1920
–
Raisa Aronova
, sobietar pilotua, Bigarren Mundu Gerran parte hartu zuena, Sobietar Batasuneko Heroi izendatua (h.
1982
).
- 1922
–
Arpad Goncz
,
Hungariako
presidentea eta
hungarierazko
idazlea eta itzultzailea (h.
2015
).
- 1923
–
Ahti Karjalainen
,
Finlandiako
lehen ministroa (h.
1990
).
- 1927
–
Leontyne Price
, estatubatuar sopranoa.
- 1929
–
Jerrald Goldsmith
, estatubatuar musikagilea (h.
2004
).
- 1930
–
Robert Wagner
, zinema eta telebistako estatubatuar aktorea.
- 1932
–
Vivienne Malone-Mayes
, estatubatuar matematikaria (h.
1995
).
- 1934
–
- 1935
–
Miroslav Bla?evi?
, kroaziar futbolari eta entrenatzailea (h.
2023
).
- 1938
–
Judith Rich Harris
, estatubatuar psikologoa (h.
2018
).
- 1939
–
- 1940
-
Mary Rand
, britainiar atleta ohia, luzera-jauzian aditua.
- 1941
–
Michael Apted
, ingeles zinema zuzendaria (h.
2021
).
- 1942
–
Anatolijs Gorbunovs
, lehendabiziko
Letoniako
presidentea.
- 1947
–
Maria Teresa Cabre
,
Institut d'Estudis Catalanseko
presidentea.
- 1950
–
Mark Spitz
, estatubatuar igerilari ohia, historiako honenetakoa.
- 1952
–
- 1955
–
- 1957
–
Stephan Balkenhol
, alemaniar eskultorea.
- 1959
–
- 1961
–
Alexander Payne
, estatubatuar zinema zuzendaria.
- 1962
–
Cliff Burton
, estatubatuar musikari, egile abeslari eta baxu-jotzailea,
Metallica
taldeko kidea (h.
1986
).
- 1964
–
Sergio Escudero
, argentinar futbolari ohia.
- 1967
–
Laura Dern
, estatubatuar aktorea.
- 1969
–
James Small
, hegoafrikar errugbilaria (h.
2019
).
- 1970
–
Robert Shearman
, ingeles fantasiazko-literatura idazlea.
- 1971
–
Jose Mari Garcia
, errioxar futbolaria.
- 1974
–
- 1978
–
Isabella Eklof
, suediar zinema gidoilari eta zuzendaria.
- 1981
–
- 1982
–
- 1985
–
Lidia Valentin
, espainiar pisu-jasotzailea.
- 1987
–
Yuja Wang
, txinatar piano-jole klasikoa.
- 1991
–
Emma Roberts
, estatubatuar aktorea.
- 1992
–
Kevin Mayer
, frantziar atleta.
- 1993
–
Mia Khalifa
, Libanon jaiotako estatubatuar aktore pornografiko ohia, ziber-izarra, kirol esataria eta web kamera aurreko modeloa.
- 1994
–
Seulgi
, hegokorear abeslari eta dantzaria.
- 1997
–
Chloe Grace Moretz
, estatubatuar modelo eta aktorea.
- 1999
–
- 1126
–
Gilen IX.a Akitaniakoa
,
Poitiersko konde
eta
Baskonia
eta
Akitaniako dukea
(j.
1071
).
- 1796
–
Agustin Lezo
, gipuzkoar elizgizona,
Iruneko apezpiku
eta
Zaragozako artzapezpikua
,
Zaragozan
(j.
1724
).
- 1799
–
Eugenio Llaguno
, arabar politikari eta idazlea (j.
1724
).
- 1818
–
Justo Antonio Olagibel
, gasteiztar arkitektoa, Euskal Herriko
arkitekto neoklasiko
garrantzitsuena (j.
1752
).
- 1898
–
Julie Adrienne Karrikaburu
, zuberotar musikologoa, kantaria, kantu-biltzailea eta piano-jotzailea, lehendabiziko euskal kantutegiaren egilea (j.
1827
).
- 1910
–
Julio Jauregi Lasanta
, bizkaitar politikaria,
Madrilen
(j.
1910
).
- 1960
–
Victoria Mallabiabarrena
, bizkaitar soprano lirikoa, Madril eta Kubako eszenatokietan aritutakoa (j.
1867
).
- 1995
–
Jesus Garai
,
Bilboko Athletic Klubeko
jokalaria (j.
1930
).
- 1998
–
Juanito Otxoa
, bizkaitar futbolari eta entrenatzailea (j.
1912
).
- 2018
–
Bakarne Jorge
, gipuzkoar aktorea eta musikaria,
Landetan
(j.
1970
).
- 2021
–
- 2022
–
Martin Jose Zelaia
, nafar txirrindularia (j.
1937
).
- 1163
–
Balduino III.a Jerusalemgoa
,
Jerusalemgo
erregea.
- 1307
–
Timur Khan
,
Txinako Enperadore
eta
Mongolen Inperioko
seigarren
Khan Handia
,
Yuan dinastiako
bigarren enperadorea (j.
1265
).
- 1419
–
Ulrich Ensinger
, garai gotikoko arkitektoa (j.
c.
1350
-
1360
).
- 1567
–
Henrike Estuardo, Lord Darnley
,
Estuardo leinu
eskoziarreko ingeles noblea (j.
1545
).
- 1660
–
Judith Leyster
, Herbehereetako Urrezko Aroko margolaria (j.
1609
).
- 1755
–
Montesquieu
baroia, frantziar kronista eta pentsalaria (j.
1869
).
- 1772
–
Josef Wentzeslao I.a Liechtensteingoa
,
Liechtensteingo
printzea (j.
1696
).
- 1794
–
Jacques Roux
, frantziar iraultzailea (j.
1752
).
- 1829
–
Leon XII.a
,
Aita santua
(j.
1760
).
- 1836
–
Marie-Anne Pierrette Paulze
, frantziar kimikaria eta noblea,
Kimika modernoaren ama
bezala ezagutua (j.
1758
).
- 1837
–
Aleksandr Puxkin
, errusiar poeta, nobelagile, dramagile eta istorio motzen idazlea (j.
1799
).
- 1839
–
Pedro Romero
, espainiar zezen-hiltzailea (j.
1754
).
- 1855
–
Fernando Savoiakoa
,
Savoia leinuko
italiar noblea (j.
1821
).
- 1865
–
Heinrich Lenz
, errusiar fisikaria,
Lenzen legea
argitaratzeagatik ospetsua (j.
1804
).
- 1871
–
Etienne Constantin de Gerlache
,
Belgikako
lehen ministroa (j.
1785
).
- 1878
–
Claude Bernard
, frantziar fisiologoa (j.
1813
).
- 1879
–
Honore Daumier
, frantziar marrazkigile, litografo eta margolaria (j.
1808
).
- 1891
–
Sofia Kovalevskaia
, errusiar matematikaria (j.
1850
).
- 1893
–
Bill Tilden
,
Big Bill
, estatubatuar tenislaria (h.
1953
).
- 1901
–
Telemaco Signorini
, italiar margolaria (j.
1835
).
- 1907
–
Manuel Duran
, kataluniar politikari eta legegizona (j.
1823
).
- 1912
–
Joseph Lister
, britainiar kirurgilaria (j.
1827
).
- 1917
–
John William Waterhouse
, italiar-ingeles margolaria (j.
1849
).
- 1918
–
- 1923
–
Wilhelm Rontgen
, alemaniar fisikaria, 1901eko
Fisikako Nobel Saria
(j.
1845
).
- 1932
–
Edgar Wallace
, ingeles idazlea (j.
1875
).
- 1936
–
May French Sheldon
, estatubatuar argitaratzaile, idazle eta esploratzailea (j.
1847
).
- 1937
–
Mariano Saez
, espainiar abokatu eta politikaria (j.
1897
).
- 1938
–
Vladimir Antonov-Ovseienko
, ukrainar iraultzaile, politikari eta militar boltxebikea (j.
1883
).
- 1939
–
Pio XI.a
,
Aita santua
(j.
1857
).
- 1950
–
Marcel Mauss
, frantziar soziologoa, Frantziako
etnologiaren
aita
(j.
1872
).
- 1954
–
Wilhelm Schmidt
, alemaniar antropologoa eta hizkuntzalaria (j.
1868
).
- 1957
–
Laura Ingalls Wilder
, estatubatuar idazlea (j.
1867
).
- 1959
–
Arturo Duperier
, espainiar fisikaria (j.
1896
).
- 1960
–
Alojzije Stepinac
, kroaziar kardinala (j.
1898
).
- 1962
–
Marguerite Durand
, frantziar hizkuntzalari eta fonetikalaria (j.
1904
).
- 1968
–
Pitirim Sorokin
, errusiar-estatubatuar soziologoa (j.
1889
).
- 1979
–
Edvard Kardelj
, esloveniar politiko eta publizista komunista (j.
1910
).
- 1983
–
Vittorio Sereni
, italiar idazlea (j.
1913
).
- 1992
–
- 1993
–
- 1996
–
Roland Simounet
, frantziar arkitektoa (j.
1927
).
- 2000
–
Jim Varney
, estatubatuar aktorea (j.
1949
).
- 2002
–
Traudl Junge
,
Adolf Hitlerren
azken idazkari pribatua (j.
1920
).
- 2005
–
- 2008
–
Roy Scheider
, estatubatuar aktorea (j.
1932
).
- 2010
–
Jose Joaquin Trejos Fernandez
,
Costa Ricako
presidentea (j.
1916
).
- 2013
–
Eugenio Trias
, kataluniar filosofo eta idazlea (j.
1942
).
- 2014
–
- 2015
–
Bernard Marie
,
okzitaniar
politikaria, errugbi arbitroa eta
Biarritzeko
auzapeza (j.
1918
).
- 2019
–
- 2021
–
- 2022
–
- 2023
–
- 2024
–
Edward Lowassa
,
Tanzaniako
lehen ministroa (j.
1953
).
Otsailaren 9
|
Urteko egutegi
|
Otsailaren 11