Urum?io
departemento-ranga urbo ? urbego
Administrado
?emelurboj Batumi (2015–) ?eljabinsk (2004–) Ma?hado Du?anbeo Pe?avaro vd
Po?tkodo	830000
En TTT	Oficiala retejo [+]
Demografio
Lo?antaro	4 054 369    (2020) [+]
Lo?denso	294 lo?./km²
Geografio
Geografia situo	43° 49′  N , 87° 37′  O (mapo) 43.8225 87.6125 [+]
Alto	800 m [+]
Areo	13783,1 km² (1 378 310 ha) [+]
Horzono	UTC+08:00 [+]
DEC Situo de Urum?io
DEC Situo de Urum?io
Alia projekto
Vikimedia Komunejo Urumqi [+]
v ? d ? r

Urum?io - ujgure ???????, tradicie ?ine ??木?市, pinjine Urumqi respektive Urumqi - estas la ?efurbo de la Ujgura A?tonoma Regiono ?in?ango , kiu situas norde de Tjan?ano -montaro kaj sude de Junggar -baseno. La urbo distancas de maro je pli ol 2300 km sude, norde, oriente kaj okcidente. Oni povas diri, ke ?i estas urbo, la plej malproksima de maro en la mondo.

Urum?io areas 12000 kvadratajn kilometrojn. En la urbo vivas 2.082 milionoj da lo?antoj el la hana , ujgura , kaza?a , huja , mongola kaj aliaj 44 nacioj, el kiuj la nacimalplimultoj konsistigas 24.6%.

Mineraloj [ redakti | redakti fonton ]

La naturaj ri?fontoj de Urum?io estas abundaj. ?i estas nomata karbo?ipo sur olea maro. La rezervokvanto de nafta skisto kaj salo superis cent milionojn da tunoj. Anka? la rezervokvanto de gipso, fosforo, fero, uranio, mangano, oro kaj aliaj estas rimarkinda. Tie etendi?as 164 kvadrataj kilometroj da altaj montoj, gla?eroj kaj eterne ne?kovritaj lokoj, 65 mil hektaroj da kampoj, 642 mil hektaroj da naturaj herbejoj kaj 90 mil hektaroj da arbaroj. Tie kreskas 300 specoj de sova?aj stepaj vegeta?oj. Krom tio tie produkti?as anka? greno, oledonaj plantoj, melonoj, fruktoj kaj lupoloj. Tie estas anka? abundo da lumaj, varmaj kaj ventaj energioj. ?io ?i metis firman bazon por la ekonomia disvolvi?o de la urbo en la estonteco.

Turismo [ redakti | redakti fonton ]

Urum?io estas anka? turisma loko. ?i estis nepra trapasejo de la mondfama antikva Silka Vojo kaj interkruci?o de la orienta kaj okcidenta kulturoj en la historio. Kun diversaj nacimalplimultoj ?i havas fortajn naciajn trajtojn. ?i trovi?as meze de E?razio kaj havas apartajn geografiajn trajtojn kaj klimatan medion.

Silka Vojo [ redakti | redakti fonton ]

?i estis grava loko ?e la norda Silka Vojo en la antikveco. Dum la dinastio Tang la grava milita stratetegia loko Luntai estis proksime de ?i. La fama poeto Cen Sen dufoje militiris tien, plurfoje atingis Luntai kaj verkis faman poemon priskribantan la belan pejza?on. La dinastio Qing estas grava periodo en la historio de Urum?io. Tiam oni konstruis urbomurojn, aran?is prefektujan administracion, kulturis kampon kaj metis garnizonon. La diversnaciaj popoloj diligente laboris tie kaj danke al tio la tiea produkto rapide kreskis, venis tien multe da komercistoj kaj tiam la loko estis pli prospera e? ol la urboj oriente de Jiayu-pasejo, tial la pozicio de Urum?io fari?is pli kaj pli grava. Unue la milita kaj administra centro de la orienta ?in?ango transloki?is de Barkol al Urum?io kaj poste ?i anstata?is Ili, la militan kaj administran centron de ?in?ango, kiu fari?is landlima loko pro agreso de cara Rusio, kaj tial Urum?io fari?is la politika, milita, ekonomia kaj kultura centro de la tuta ?in?ango.

Komence de la 20-a jarcento pro trafika malfacilo la ekonomio kaj kulturo de ?in?ango iom post iom posti?is. Urum?io, kvankam da?re ?efurbo de la regiono, tamen restis malgranda antikva urbo. Post la 50-aj jaroj de la 20-a jarcento ?i multe ?an?i?is kaj en la pasintaj 20 jaroj ?iaj industrio, agrikulturo kaj pa?tado disvolvi?is rapide, senprecedence prosperis ?ia komercado, ?ia konstruado atingis novan skalon kaj ?ia fizionomio komplete ?an?i?is.

Trafiko [ redakti | redakti fonton ]

Pro sia geografia favoreco ?in?ango estis nomata pordo de la lando jam en la antikveco. ?i najbaras al Mongolio , Rusio , Kaza?io , Hindio kaj aliaj 4 landoj kaj havas landlimon 5600 km. longan, 14 terajn kaj 2 unuaklasajn flughavenojn. Kiel ?efurbo de la ?in?anga Ujgura A?tonoma Regiono Urum?io estas trafika nodo liganta la regionojn amba?flanke de la montaro Tjan?ano , trafika nodo de ?in?ango kaj aliaj lokoj de ?inio . Nun ?i funkcias kiel grava urbo liganta ?inion kun okcidentaj landoj kaj fenestro por ekonomia kaj kultura inter?an?o internacie. De ?ia flughaveno sin etendi?as 61 ?inaj kaj internaciaj aerlinioj.17 paroj da ?inaj kaj internaciaj vagonaroj trairas ?in. Vintre la urbo Urumqi alte rangas en la listo de ?inaj urboj kun aera poluado ^[1] .

Metroo de Urum?io estis enservigita la 25-an de oktobro   2018 .

Telekomunikado [ redakti | redakti fonton ]

?i estas anka? telepo?ta nodo de ?in?ango. En oa urbo funkcias telekomunikaj optikaj kabloj, di?ita po?telefona korespondado GSM, interreto k.a. kaj estas kondi?oj por grandskala kaj rapida inter?an?o kun aliaj lokoj de ?inio kaj aliaj landoj. ?io ?i tio formis modernan tridimensian Silkan Vojon kaj pretigis soci-ekonomian sistemon ta?gan por internacia konkurenco. Nun ?i fari?is internacia urbo kun landlimaj trajtoj meze de E?razio.

Referencoj [ redakti | redakti fonton ]