El Vikipedio, la libera enciklopedio
Krizostato
estas registara decido kaj
deklaro
kiu celas interrompi certajn normalajn funkciojn de
registaro
, por atentigi
civitanojn
?an?i iliajn normalajn kondutojn, a? por ordigi ?tatajn agentejojn efektivigi preparitecon kontra? krizokazaj planoj. ?i povas anka? esti uzita kiel raciigo por interrompi civitanajn
liberecojn
. Tielaj deklaroj kutime okazas dum tempo de
kataklismo
, dum periodoj de civila agitado, a? sekvas
deklaron de milito
(tial, en demokrataj landoj multaj vokas ?in "militle?o", plejofte kun nekritika intenco).
En iuj landoj, la krizostato kaj siaj efikoj sur la
civitanaj liberecoj
kaj registara procedo estas reguligita de la
konstitucio
a?
le?o
. Tiuj limigas la potencojn kiuj povas esti alvokitaj dum krizo a? interrompo de rajtoj. Estas anka? ofte kontra?le?e modifi la krizan le?on a? Konstitucion dum la
krizo
.
Tamen ?uste en
diktatoraj re?imoj
ofte deklaro de krizostato estas longeda?ra, kondi?e, ke la re?imo da?ras. En iuj situacioj, militle?o anka? estas deklarita, permesante al la militistaro pli grandan a?toritaton al ago.
