Soroca ?e Dnestro-rivero
Soroca
(ukraine:
Сороки
) estas urbo en la nordeosto de
Moldavio
?e la dekstra bordo de
Dnestro
?e la landlimo kun
Ukrainio
. La kun ?. 37.600 lo?antoj oka plej granda urbo de la lando kaj la ?efurbo de la samnoma
Distrikto Soroca
?i estas. De gravega rolo strategia por protekti la landlimojn de
Besarabio
en la 15-a kaj 16-a jarcentoj atestas fortika?o konservi?inta ?is hodia?. Urbokvartalo karakterizatas per imponaj vilaoj de la minoritato de la
ciganoj
.
La citadelo sur po?tmarko de 2018
La regiono ?irka? Soroca ekde la fino de
paleolitiko
havas setlejojn kiel provis elfosa?oj inter 1981 kaj 1991 proksime de Cos?u?i.
[1]
Resta?oj en la vila?o Sobari (komunumo de Cremenciug) en la Distrikto Soroca interpretatas kiel
pre?ejo malkun apsido
per kio klaris ekzistado de kelkaj setlantoj jam en frukristanisma tempo.
[2]
En la 12-a kaj 13-a jarcentoj ekzistis transvadejo ?e rivero kiun kontrolis komercistoj el
?enovo
. Ili nomis sian rempararon Olihonia (Alciona). En la
Princlando Moldavio
(?. 1350 ?is 1538) la fortreso estis de tre granda strategia graveco por
kontra?tatara
defendado. Sub princo
Stefano la Granda
(reg. 1457-1504) temis pri kvadrata ligna konstrua?o ?e la rivera bordo. ?e la vila?o Lipnic en la norda
Distrikto Ocni?a
la moldava soldataro venkis en 1469 a? 1470 sub la komando de Stefano la Grandadas la atakantajn volgajn-uralajn tatarojn sub gvidado de
A?medo
. Vivoperdoj amba?flanke estis grandaj. La unua mencio de Soroca estis en 1499.
La origina ligna fortika?o, kiu defendis fjordon super Dnestro, estis grava ligo en la ?eno de fortika?oj kiuj konsistis el kvar fortika?oj (ekz.
Bilhorod-Dnistrovskij
, tiam konataj kiel Akkerman, kaj ?otin) ?e Dnestro, du fortika?oj sur la
Danubo
kaj tri fortika?oj sur la norda limo de mezepoka Moldavio. Inter 1543 kaj 1546 sub la regulo de
Petru la 4-a Rare?
, la fortika?o estis rekonstruitaj en ?tono kiam perfekta ronda?o kun kvin bastionoj ?e egalaj distancoj.
Dum la Granda Turka Milito, la fortoj de
Johano la 3-a Sobieski
sukcese defendis la fortika?on kontra? la
otomanoj
. ?i estis de decida armea graveco dum la Pruth-kampanjo de
Petro la Granda
en 1711. La fortikejo estis konkerita fare de la rusoj en la A?stra-rusa-turka Milito (1735-39). La Soroca-fortika?o estas grava altirilo en Soroca transportante malnovan Soroca en la nuntempon.
La loko estis tre etendita en la 19-a jarcento, dum periodo de relativa prospero. Soroca i?is regiona centro havanta grandajn placojn, modernigitajn stratojn, hospitalojn, bazlernejojn kaj stiligitajn pre?ejojn. En la
sovetia
periodo, la grandurbo i?is grava industria centro por norda Moldavio.
Soroca estis konata pro produktado de vinberoj, tritiko, maizo, kaj tabako en 1919.
Etna strukturo de Soroca la? la censo de 2014 jaro
[3]
:
Lingva strukturo de Soroca la? la censo de 2014 jaro
[4]
:
| Lingvo
|
Kvanto de homoj
|
Procentoj
|
| Rumana
|
17.344
|
78.14%
|
| Rusa
|
3617
|
16.29%
|
| Cigana
|
577
|
2.59%
|
| Ukraina
|
102
|
0.45%
|
| Gagauza
|
5
|
0.02%
|
| Aliaj lingvoj
|
26
|
0.11%
|
| Plurlingvuloj
|
525
|
2.36%
|
| Sume
|
22.196
|
100%
|
- Katedralo ?ielenpreno de Mario: neoklasika?oj de
Costache Cerchez
el la jaro 1832-a kun en 1878 aldonita kampanilo
- Pre?ejo Sankta Demetrio: plej malnova konservi?inta kirko, en la urbocentro kies konstrui?o komenci?is en la 1814-a jaro
- Pre?ejo Sankta Teodoro Stratilat: norde en la urbo kun
secesistilaj
elementoj kiu nuntempe uzatas artohale
- Citadelo de Soroca: kune kun la fortreso en
Bendero
kaj du nun en Ukrainio trovi?antaj citadeloj ege grava defenda zono landlima ?e la dekstra bordo de
Pruto
- pluraj ciganaj palacoj sur monteto
- Kandelo de dankemo
(Luminarea recuno?tin?ei): konstruitis en 2004 la? instigo de la verkisto
Ion Dru?a
por danki ?iujn moldovanojn kiuj kontribuis al la kulturo de sia lando
- Historia kaj etnografia muzeo: en
Cos?u?i
iomete norde ?e Dnestro
- Mona?inejo de Mario (M?n?stirea Acoper?mantul Maicii Domnului) en Cos?u?i: fonditis en 1994 ?e loko kiel estis estinta klostro jam inter 1729 kaj 1833
- pejza?a rezervejo de Stanca-Jeloboc: areo de nature konservi?intaj arbaroj kaj plantaj/bestaj zonoj
- Juda tombejo de Zguri?a (norde je distanco de 20 km)
- Andrei Brezianu:
Historical Dictionary of the Republic of Moldova
. (European History Dictionaries, No. 37) The Scarecrow Press, Lanham (Maryland)/London 2007, S. 331
- Frieder Monzer, Timo Ulrichs:
Moldova. Mit Chi?in?u, ganz Bessarabien und Transdnestrien
. Trescher, tria eldono, Berlino 2020, p. 178-181
- ↑
Anatolie David, Adam Nadachowski, Victoria Pascaru, Piotr Wojtal, Ilie Borziac:
Late Pleistocene mammal fauna from the Late Palaeolithic butchering site Cosauþi 1, Moldova
.
Arkivigite je
2016-03-04 per la retarkivo
Wayback Machine
?e:
Acta zoologica cracoviensia
, 46 (1), Krakovo, 28.3.2003, p. 85-96
- ↑
Ion Tentiuc, Alexandru Popa:
Some Considerations Regarding Rock-Cut Monasteries and Spreading of the Christianity in Eastern Moldova During the Late Roman Period and Early Middle Age.
In: Aurel Zanoci, Tudor Arn?ut, Mihail B?? (eld.):
Studiae Archeologiae et Historiae Antiquae
.
Universitato ki?ineva 2009, p. 349-365, konkrete p. 351
- ↑
http://pop-stat.mashke.org/moldova-ethnic-comm2014.htm
- ↑
http://pop-stat.mashke.org/moldova-lang-comm2014sl.htm