Prezidento kaj ?tatestro de Teksaso
Samuel
"
Sam
"
HOUSTON
(naski?is la
2-an de marto
,
1793
, mortis la
26-an de julio
,
1863
) estis ?efa figuro en la historio de
Teksaso
.
Li naski?is en
Kantono Rockbridge
en
Virginio
. Ricevinte nur bazan edukadon, li enmigris kun sia familio en
Tenesion
dum
1807
, post la morto de sia patro. Li forkuris de sia hejmo dum 1809 kaj lo?is dum kelka tempo kun la
?eroka
tribo, kie li nomi?is "la Korako". Dum marto 1813 li membri?is en la Usona Armeo por batali kontra? la Britoj en la
Milito de 1812
. Anta? decembro, li levi?is de la rango de simpla soldato ?is tria le?tenanto. Li severe vundi?is ?e la
Batalo de Horseshoe Bend
en marto 1814. Post sia resani?o, li asigni?is kiel indiana peranto al la ?erokoj. Li forlasis la armeon dum marto 1818.
Post ses monatoj de studado, li komencis le?an praktikon en
Lebanon, Tenesio
. Li fari?is la prokuroro de la Nashville-a distrikto en malfrua 1818 kaj anka? fari?is komandanto de la ?tata milicio. Dum
1823
, li estis elektita al la ?ambro de Reprezentantoj de Tenesio, kie li estis lojala subtenanto de kun-tenesiana
Andrew Jackson
kaj estis lar?e rigardata kiel politika protektato de Jackson.
Li estis reelektita en
1825
anta? forirado por ekteni la posteno de ?tatestro de Tenesio en
1827
. Li intencis kandidati?i por reelektado en
1829
, sed post dek-unu-semajna geedzeco kun Eliza ALLEN, li abrupte demisiis (la efektiva divorco ne okazis ?is 1837). Li pasigis kelkan tempon inter la ?erokoj, edzi?is al ?erokino, kaj starigis inter?an?ejon, ?ajne drinkante la tutan tempon. Post proceso por atako en Va?ingtono li foriris de la ?erokoj kaj de sia edzino, kaj eniris
Meksikan
Teksason en decembro
1832
.
Li tuje impliki?is en la politika agiteco de la (Meksika) ?tato, li ?eestis la
Kunvenon de 1833
kiel reprezentanto de
Nacogdoches
kaj eli?is kiel radikalulo, subtenante
William Harris Wharton
kaj ties fraton. Li anka? ?eestis la
Konsultadon de 1835
. Li estis farita majora generalo de la Teksasa Armeo dum novembro
1835
, tiam ?efa Komandanto dum marto
1836
. Li negocis akordon kun la ?erokoj dum februaro 1836.
Post la
Teksasa Deklaracio de Sendependeco
en marto, Houston kunigis kun lia volontula aremeo ?e Gonzales kaj balda? devis retreti anta? al la militistaro de
Antonio Lopez de Santa Anna
. Sed ?e la
Batalo de San Jacinto
je la
21-a de aprilo
,
1836
la Meksikanoj estis peze venkitaj. Santa Anna estis kaptita la sekvan tagon. Houston restis mallonge por negocado anta? reiro al Usono por kuracado de vundita maleolo.
Uzante sian populareco, Houston elekti?is prezidanto de la
Respubliko de Teksaso
je la
5-a de septembro
,
1836
kaj servis de la
22-a de oktrobro
, 1836 ?is la
10-a de decembro
,
1838
kaj de la
12-a de decembro
,
1841
?is la
9-a de decembro
,
1844
. Li subigis la
Kordovan Ribelon
de 1838. Unue penante aneksadon al Usono, li lasis la esperon pri tio dum sia unua oficperiodo. Dum sia dua oficperiodo li strebis por financa prudento, kaj laboris por paci?i kun la indianoj kaj evitigi militon kun Meksiko post la du invadoj de
1842
. Li devis agi pro la
Regulant-Moderanta Milito
de 1844 kaj sendis la milicion. La setlejo de
Houston
, kiu estis fondita en 1836, estis nomita honore al li, kaj servis kiel ?efurbo. Inter siaj oficperiodoj kiel prezidanto (la konstitucio ne allasis al la prezidanto servi sinsekvajn oficpiodojn), li estis reprezentanto en la Teksas ?ambro de Reprezentantoj por San Augustine. Li estis grava kritikanto de Prezidanto
Mirabeau LAMAR
, kiu subtenis kontinuan sendependecon de Teksaso kaj ?ian etendi?on ?is
Pacifiko
.
En 1840, li edzi?is al
Margaret Moffette LEE
; ili naskis ok infanojn; kaj ?i agis kiel moderiga influo al Houston.
Post la
aneksado de Teksaso
fare de Usono en
1845
, li estis elektita al la Usona Senato kune kun
Thomas Jefferson Rusk
. Houston servis tie de la
21-a de februaro
,
1846
?is la
4-a de Marto
,
1859
. Li estis konsiderata kiel ebla kandidato por prezidanto. Sed, spite al la fakto ke li estis sklav-posedanto, lia forta Uson-Uniismo kaj lia oponado al etendi?o de la sklaveco mallogis la Teksasan parlamenton kaj aliajn sudajn usonajn ?tatojn, plejparte kun lia subteno de
Oregona Bilo
(
1848
) kaj la
Kompromiso de 1850
kaj lia oponado al la
Kansas-Nebraska Akto
. Li ne estis reelektita kiel senatano de 1857.
Li konkursis por fari?i ?tatestro de Teksaso, malsukcese en
1857
kaj sukcese en 1859, kio faris lin la sola persono en la Usona historio, kiu estis ?tatestro de du malsamaj ?tatoj. Li demisiis dum Marto
1861
post sia rifuzo ?uri lojalecon al la
Konfederaciitaj ?tatoj de Usono
. Li estis anstata?ita de Edward Clark, kiu rifuzis uzi forton por malhelpi la secesion.
Dum 1862 li emeriti?is en al sia bieno en
Huntsville
, kie li mortis la sekvan jaron.
Nomita honore al li estas anka? la
kantono Houston en Teksaso
,
Fuorto Sam Houston
en
San Antonio
kaj
?tata Universitato Sam Houston
en Huntsville.